Neden Hiç Orta Büyüklükte Dinozor Yok?

Tyrannosaurus rex gibi devasa etobur dinozorların yavruları, daha küçük rakip türleri eleyerek topluluklarını yeniden şekillendirmiş olabilir.

Tyrannosaurus rex gibi devasa etobur dinozorların yavruları daha küçük türleri elemiş olabilir. C: UNM Biology

Tyrannosaurus rex gibi dev etobur dinozorlar Dünya’ya gerçekten hakim oldular. Bu hayvanların yırtıcı alışkanlıkları o kadar genişti ki, daha küçük yırtıcı türleri elediler.

Tarih öncesi 136 milyon yıla yayılan 43 dinozor topluluğu üzerinde yapılan bir çalışmada w Mexico Üniversitesi’nden Katlin Schroeder ve meslektaşları, 100 ila 1000 kilogram arasında bir yetişkin vücut ağırlığına sahip olduğu tahmin edilen etçil dinozor türlerinin, pek çok dinozor topluluğunda var olmadığını buldular.

(Arjantin’de Bilinen En Büyük Kara Hayvanı Bulundu!)

Bu, farklı boyutlardaki etobur türlerin günümüz ekosistemlerinde nişler oluşturmasıyla tezat oluşturuyor. Doğu Afrika’daki Serengeti gibi yerlerde, etobur türler, yırtıcı dinozorlar arasında görülen bir kırılma olmaksızın, küçük yarasa kulaklı tilkiden orta büyüklükteki Afrika vahşi köpeklerine ve iri aslanlara kadar, küçükten büyüğe doğru sürekli bir boyut gradyanı oluşturur.

Schroder ve meslektaşlarının öne sürdüğü açıklama, Allosaurus ve Gorgosaurus gibi dev türlerin yavrularının – veya “megateropodların” neredeyse farklı türler gibi davrandıkları, yetişkinlerden farklı avlar seçtikleri ve bu nedenle orta büyüklükteki etobur türleri geride bıraktıkları yönünde.

Schroeder, “Bunun anlamı, orta büyüklükteki dinozorları iyi fosilleşmedikleri veya fosilleri toplanmadığı için bulamıyor değiliz, genç megatheropodların rekabeti onları ekosistemin dışına itmişti.” diyor.

Tarih öncesi dinozorlar ile modern etoburlar arasındaki boyut boşluğu. C: UNM Biyoloji Bölümü

Maryland Üniversitesi’nden Thomas Holtz, “Ben de aynı temel örüntüyü bulduğum için onların önermelerine kesinlikle katılıyorum.” diyor. Holtz ve diğerleri, örneğin, genç tiranozorların yetişkinlerden çok daha ince olduklarına ve muhtemelen farklı av tercihlerine sahip olduklarına, ancak ergenlik çağındaki bir büyüme hamlesinden sonra dev kemik kırıcılara dönüştüğüne dikkat çekiyor.

Schroeder, “Megatheropod hakimiyetinin neden istisnadan ziyade kural olduğu, av mevcudiyetine indirgenebilir.” diyor.

Otçul dinozorlar, evrimsel tarihlerinin erken dönemlerinde büyümeye başladılar ve daha büyük etoburlara yol açan uyarlanabilir bir “silahlanma” yarışı oluşturdular. Tüm dinozorlar yumurtadan çıkıp hayata küçük boyutta başladığından, bu, orta büyüklükteki etoburların dev yaratıkların yavrularıyla rekabet etmek zorunda kalacağı anlamına geliyordu.

Shroeder, “Sonuç olarak, tüm bu zaman boyunca orta büyüklükte bir etobur olmak çok zordu.” diyor.


New Scientist. 25 Şubat 2021.

Makale: Katlin Schroeder, S. Kathleen Lyons, Felisa A. Smith. 2021. The influence of juvenile dinosaurs on community structure and diversity. Science. Vol. 371, Issue 6532, pp. 941-944.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login