Neandertallerin Kuş Avlama Teknikleri Canlandırıldı

Araştırmacılar, Neandertal davranışının bir unsurunu canlandırmak için son derece özgün bir yaklaşım kullandı: Bilimsel “rol yapma”

C: Atelier Daynès

En yakın akrabalarımız olan Neandertallerin soyu 40.000 ila 35.000 yıl önce tükendi. 165 yıl önce ilk Neandertal fosilinin keşfinden bu yana, bilim insanları Neandertaller hakkında – kültürleri, sosyal yaşamları, ekolojileri, beslenmeleri, ateşin kontrolü, aletlerin üretimi ve kullanımı, fizyolojileri ve hatta genomik kodları dahil olmak üzere diğer homininlerden daha fazla şey öğrendiler.

Şimdi ise araştırmacılar, Neandertal davranışının yeni bir unsurunu yeniden canlandırmak için son derece özgün bir yaklaşım -bilimsel “rol yapma”- kullanıyorlar: Mağaralarda gece tüneklerindeki karga familyasından kuşları yakalamak için ateş ve aletler kullanırken grup üyeleriyle işbirliği yapmak.

(Mağara Sanatının Neandertaller Tarafından Yapıldığı Doğrulandı)

Neandertallerin bitkileri, mantarları, kabuklu deniz hayvanlarını, kavrulmuş çam kozalaklarını ve karaya vurmuş yunusların etini yedikleri biliniyor. Aynı zamanda, Neandertaller pusudan tuzak kurmaya kadar değişen çeşitli avlanma teknikleri kullanarak memelileri avlayan uç yırtıcılardı. Yırtıcı kuşlar, güvercinler ve karga ailesinin üyeleri gibi uçan kuşları düzenli olarak yakaladıklarına dair kanıtlar da artıyor.

Madrid’deki Ulusal Doğa Bilimleri Müzesi’nden araştırmanın ilk yazarı Dr. Guillermo Blanco, “Burada, Neandertallerin muhtemelen tercih ettikleri barınak olan mağaralarda geceyi geçiren kuşları avladığını gösteriyoruz. Neandertallerin geceleri göz kamaştırmak, kuşatmak ve uçan dağ kargalarını yakalamak için ateşi nasıl kullanabileceklerini yeniden inşa ediyoruz.” diyor.

Şu anda Güney ve Orta Avrupa, Kuzey Afrika, Yakın Doğu ve Orta Asya’da iki tür dağ kargası görülüyor — bu dağılım, Neandertallerin eski mezilleriyle önemli ölçüde örtüşüyor. Dağ kargası sürüleri geceleri mağaralarda ve kayalık yarıklarda tüner. Mağaralar az olduğu için, dağ kargaları bazen bu alanları Neandertallerle paylaşırdı.

Dağ kargası fosillerinde kesik İzleri

Blanco ve meslektaşları işe, mağaralarda bulunan ve aynı zamanda Neandertal fosilleri veya aletlerinin izlerini taşıyan  kuş fosilleri hakkındaki literatürü gözden geçirerek başladılar. Bunlar, Neandertaller ve dağ kargaları arasında bir arada yaşamanın yaygın olduğunu doğruladı. Avrupa’da, dağ kargaları Neandertal mağaralarında bulunan en bol kuş fosilleri arasındaydı. Özellikle İber Yarımadası’ndaki dağ kargası fosillerinde, genellikle 300.000 ila 35.000 yıl önce Neandertaller tarafından üretilen ‘Mousterian’ taş aletlerinden geriye kalan kesik izleri vardı.

Çalışmanın ortak yazarı Dr. Juan J. Negro, “Bu kesik izleri, Neandertallerin dağ kargalarını yakaladığına ve kestiğine dair güçlü kanıtlar sağlıyor. Dağ kargalarının eti sadece kalori vermekle kalmaz, aynı zamanda mikro besin maddelerini de karşılarken, parlak siyah tüyleri ve sarı veya kırmızı gagaları ve pençeleri Neandertaller tarafından kişisel dekorasyon için kullanılabilir.” diyor.

1988 ve 2020 yılları arasında araştırmacılar İspanya’da 185 tane dağ kargası tünek yeri buldular, bunların yaklaşık üçte biri mağaraların, yarıkların ve uçurumların içinde bulunuyordu. Tünek alanlarının çoğu yıldan yıla kullanıldı ve her biri 3 ila 737 dağ kargasına barınak sağladı.

Bilim için rol yapma

Araştırmacılar daha sonra deneme yanılma yoluyla dağ kargalarını yakalamanın en iyi yolunu bulmak için bir tür bilimsel ‘rol yapma oyunu’ kullandılar. İki ila on kişilik ekipler halinde, ip ağlar, merdivenler ve meşaleleri taklit etmek için lambalarla tüneklere gizlice girdiler. Bunlar, Neandertallerin muhtemelen üretip kullanabileceği aletlerdi.

Araştırmacılar tüneğin özelliklerini, takımın büyüklüğünü, kullanılan stratejiyi ve aletleri, dağ kargalarının tepkisini ve yakalanan sayıyı kaydettiler. Kuşlar her zaman zarar görmeden serbest bırakıldı. 70 tünek sahasında yapılan 296 denemede, araştırmacılar 5525 dağ kargası yakalayabildiler.

Araştırmanın yazarlarından Dr. Antonio Sánchez-Marco, “Geceleri mağaralarda ateş gibi yapay ışık kullanırlarsa, dağ kargalarının Neandertallere karşı benzersiz bir şekilde savunmasız olacağı sonucuna varıyoruz. Gözleri kamaştığında, dağ kargaları ya dışarıya kaçmaya çalıştılar (bu durumda onları giriş boyunca ağlarla yakalayabilirsiniz) ya da tavana doğru kaçtılar (burada da onları sık sık elle yakalayabilirsiniz). İki ila üç dağ kargası, yetişkin bir Neandertal için tam bir öğün olacak kadar enerji verirken, birkaç yetenekli avcı, gecelik 40 ila 60 dağ kargasını kolayca yakalayabilirdi.” diyor. 

Yazarlar, ihtiyaç duyulan sosyal, bilişsel ve bedensel becerilerin, 10 ila 20 yetişkin ve onların çocuklarından oluşan grupların, modern insanlarınkinden daha büyük beyinlere sahip olan ve anatomik olarak tırmanmaya bizden daha uygun olan Neandertaller için çok olası olduğunu savunuyorlar.

Blanco son olarak, “Son on yılda, araştırmalar Neandertallerin davranışlarında daha önce düşünülenden çok daha çok yönlü olduğunu gösterdi. Çalışmamız bunun güzel bir örneği. Neandertallerin muhtemelen kuşları tüneklerinde tuzağa düşürmek gibi başka bir beklenmedik yeteneğe sahip olduklarını yeniden canlandırabildik. Büyük davranış çeşitliliği göz önüne alındığında, Çok çeşitli davranış biçimleri göz önüne alındığında, Neandertallerin neden ortadan kaybolduğunu açıklamak daha da zorlaşıyor.” diyor.


Frontiers. 15 Eylül 2021.

Makale: Blanco, G., Sánchez-Marco, A., & Negro, J. J. (2021). Night Capture of Roosting Cave Birds by Neanderthals: An Actualistic Approach. Frontiers in Ecology and Evolution, 583.

Bilkent Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu.

You must be logged in to post a comment Login