Neandertalleri Yanardağ mı Yok Etti?

Yeni araştırmalar, 40,000 yıl önce gerçekleşen yanardağ patlamasının büyük ihtimalle Neandertalleri tamamen yeryüzünden silecek kadar büyük olmadığını gösteriyor. Günümüz İtalya’sında gerçekleşen patlama çevre bölgeleri lav ve kül ile kaplamış olsa da, Avrupa çapında sıcaklıkları daha önce düşünüldüğü kadar, ve Neandertalleri yok edecek kadar düşürmedi.

Neandertallerin neden yok olduğu hala bir sır. “Neandertallerdeki düşüş patlamadan çok önce başlamıştı. Yani sadece dağınık halde yaşayan birkaç küçük topluluk kaldıysa, neyin tamamen ortadan kalkmalarına neden olduğunu söylemek güç” dedi araştırmacılardan Benjamin Black.

Neandertaller Niye Yok Oldu?

Neandertallerin ve insanların ortak bir atadan yaklaşık 500,000 yıl önce ayrıldığı düşünülüyor. Neandertallerin nüfusu en yoğun olduğu zaman, popülasyon 70,000 civarındaydı fakat bu sayı yavaş yavaş azaldı ve neandertallerin soyu 35,000 ila 41,000 yıl önce tükendi. Bazı bilimadamları neandertallerin insanlar tarafından öldürüldüğünü düşünürken, bazıları da insanlarla çiftleşerek bir süre sonra tamamen insan popülasyonunun bir parçası haline geldiklerini düşünüyor.

Başka bir tartışmalı teori, Campanian Ignimbrite isimli yanardağ patlamasının 40,000 yıl önce iklimi oldukça soğuttuğu yönündeydi. Bu teoriyi test etmek için Black ve ekibi patlamadan arda kalan taşlardan elde edilen bilgileri iklim modellemeleriyle birleştirdi. Yarattıkları model, güneş ışığını emerek iklimin soğumasına neden olan sülfürün, patlamadan sonra Avrupa çevresindeki atmosferdee nasıl taşındığını tahmin etti.

Ekip havanın sadece 5-10 derece kadar soğumuş olacağını ortaya çıkardı. Bu kuşkusuz önemli bir hava değişikliği, ama Neandertalleirn günlük hayatlarında karşılaşmaya alışık oldukları bir sıcaklık düşüşü olmalıydı. Üstelik bu patlama gerçekleştiğinde, İtalya’da Neandertallerin nesli çoktan tükenmişti. Avrupa’nın diğer bölgelerindeki sıcaklık değişikliği ise çok daha az olmuş olmalı. Black, yanardağ patlamasının Neandertallerin yok oluşunda önemli bir faktör olmadığını söyledi.

Yanardağ Patlamasının Etkileri

Aynı ekip içinde olmayan volkanolog Stephen Self, patlamanın yaşamı önemli derecede etkilemeyeceği düşüncesine katılırken, İzlanda Üniversitesi’nden volkanolog Thorvaldur Thordarson, bilimadamlarının olayı açıklamak için tek bir neden aramasının garip olduğunu düşündüğünü söyledi.

Araştırma ekibinin parçası olmayan Thordarson “Gerçekler bize doğal olayların etkisinin karmaşık bir kombinasyon yarattığını söylüyor, ve eğer bu elverişsiz bir kombinasyonsa çok büyük etkileri olabiliyor. Örneğin, patlamada açığa çıkan yüksek miktardaki sülfür ayrıca hava dolaşımı şekillerini de değiştirmiş olabilir. Bu yüzden günümüzdeki hava dolaşımı şekillerini baz alan iklim modellemeleri 40,000 yıl önceki patlamayı açıklayamayabilir” dedi.

Black, araştırmanın, neandertallerin yok oluşları hakkında bilgi sağlaması dışında, insan türünün iklim koşulları değişimlerine adaptasyon becerisi hakkında da bilgi verdiğini söyledi. “İnsanların çevrelerindeki ani değişime ne kadar hızlı ve kolay uyum sağladığını görebilmemiz açısından ilginç bir araştırma oldu. Bu uyum günümüzde de gerçekleşiyor ama aradaki fark 40,000 yıl önceki insanın bizim sahip olduğumuz lükslere sahip olmaması” dedi Black.