Mısırlı Yetkilinin 4.400 Yıllık Mezarı ve Mumyası Bulundu

Arkeologlar, yaklaşık 4.400 yıl önce yaşayan Ptahshepses adlı eski Mısırlı bir yetkiliye ait olan kayıp bir mezarı ve mumyayı keşfetti.

Kayıp mezar, Mısır’ın Abusir piramit alanları ile Sakkara arasındaki bölgede keşfedildi. Keşif, bu önemli bireyin mumyalanmış kalıntılarını bile içeriyordu.

Abusir araştırma başkanı Miroslav Barta, “Bu keşif, birkaç yıl süren zorlu bir araştırmanın sonucuydu. Bölgenin ayrıntılı uydu görüntüleri ve eski haritaların incelenmesi, 2022 yılında Ptahshepses’in mezarının yeniden keşfedilmesine yol açtı.” diyor.

Yaklaşık 160 yıl önce, Auguste Mariette adlı bir bilim insanı bu alanı buldu ve kısmen “kazdı”. Mariette, Mısırlıların merhumun mezara girip çıkmak için kullanabileceğine inandığı sembolik bir kapı olan Ptahshepses’in sahte kapısını ve başlangıçta kült ibadet yerinin üzerine yerleştirilmiş bir lentoyu çıkardı. Ancak mezar, kumların altına gömülmüş ve günümüze kadar kaybolmuştu.

(İlgili: Mısır Firavunu Sahure’nin Piramidinde Gizli Odalar Ortaya Çıktı)

Mariette’in buradan çıkardığı eserler şu anda British Museum’da sergileniyor. Sembolik kapı, Ptahshepses’in kariyerinin kapsamlı ve benzersiz bir anlatımını sunuyor.

Son Gize hükümdarı Menkaure’nin sarayında nasıl eğitim gördüğünü ve Ptahshepses’in daha sonra firavun Userkaf’ın kızıyla nasıl evlendiğini açıklıyor. Userkaf, Beşinci Güneş Kralları Hanedanı’nı kuran önemli bir şahsiyetti.

Araştırmacılar, “Bu referansın kendisi, Ptahshepses’in Mısır tarihinde kraliyet kızıyla evlenme ayrıcalığına sahip olan, kraliyet kökenli olmayan bilinen ilk yetkili olduğunu gösteriyor.” diyor.

“Üstelik lentoda tanrı Osiris’in en eski tasvirlerinden birine gönderme var. Ve bu, üst düzey yetkili Ptahshepses’i daha da benzersiz kılıyor. Çünkü bu sayede Mısır’ın ölümden sonraki yaşamının ünlü tanrısını Mısır panteonuna dahil etme fikri kendisine atfedilebilir.”

Söz konusu mezar, Eski Krallık döneminde Beşinci Hanedan’ın altıncı hükümdarı Nyuserra Ini’nin saltanatına tarihleniyor.

“Ptahshepses’in siyasi, tarihi ve dini önemi göz önüne alındığında mezar, Mısır arkeolojisinde son dönemlerin en dikkat çekici keşiflerinden biri.”

“Aynı zamanda, tek bir kült ibadet yeri bulunan nispeten küçük mastabalar ile kabaca aynı zamanda inşa edilen komşu Ty mezarı gibi geniş aile mezarları arasındaki oldukça önemli bir kayıp halkayı temsil ediyor.”

2022 yılında gerçekleştirilen kazı çalışmaları sırasında arkeologlar, mastabanın 42 metre uzunluğunda ve 22 metre genişliğinde geniş bir üst yapısını ortaya çıkardı. Girişte boyalı süslemelerle tamamlanan iyi korunmuş bir ibadet alanı, iki serdab (sahibinin heykelleri için kullanılan alanlar) ve uzun bir koridor ortaya çıktı.

Daha sonra 2023 yılında ekip, büyük bir kireçtaşı blokaj taşının bulunduğu mezar odasına girdi. Oda antik çağda soyulmuştu ancak adak sunuları ve çömlekler de dahil olmak üzere cenaze töreninde kullanılan bazı orijinal ekipmanlar hâlâ içindeydi. İlginç bir şekilde mezarda, türünün keşfedilen ilk örneği olan mumyalanmış bir balık da bulunuyordu.

Daha sonra, kısmen açılmış bir lahitte, hâlâ sırt üstü yatan kişinin mumyalanmış kalıntıları bulunuyordu. Kalıntılarının incelenmesi, Eski Krallık döneminde mumyalamanın evrimine dair yeni bilgiler ortaya çıkardı.

Abusir araştırma başkanı Miroslav Barta, “Mısır tarihinin gidişatını değiştiren bir adamın mezarı böylece yeniden keşfedildi. Bu, bölgedeki çalışmaların yakın zamandaki en büyük keşiflerinden birini temsil ediyor. Araştırma halen devam ediyor ve muhtemelen ailesine ve zamanına yeni ışık tutacak başka keşifler de yapılacak.” diyor.

IFL Science. 5 Ekim 2023.