Mantar Kullanımına Dair 18.000 Yıllık Kanıtlar Bulundu

Avrupa’da günümüzden önce 18.000 ila 12.000 yılları arasına tarihlenen Üst Paleolitik Magdelenien dönemi beslenme alışkanlıkları hakkında çok az şey biliniyor. Bunun nedeni ise bitkisel gıda gibi yiyecek kaynaklarının çok az iz bırakması. Fakat yeni yapılan bir araştırma, Üst Paleolitik Dönem’de ilk defa mantar kullanıma dair kanıtlar sunuyor.

Mantar Kullanımına Dair 18.000 Yıllık Kanıtlar Bulundu

El Miron Mağarası’nda yaşayan Magdelenien insanlarının dişleri üzerindeki bitki kalıntılarının görüntüsü. F: R. Power

Almanya, Leipzig’te bulunan Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’den Robert Power önderliğindeki araştırma ekibi, İspanya Cantabria’da yer alan El Miron Mağarası’nda bulunan Magdelenien bireylerinin dişlerine yapılan analizlere dayanarak dönemin beslenme alışkanlığını araştırdı. Sonuçlar, Üst Paleolitik Dönem insanlarının, çeşitli bitkilerin yanısıra mantar tükettiklerini ortaya çıkardı.

Bitkiler Beslenme Alışkanlığının Bir Parçası Mıydı?

Avrupa’nın Kuzeybatısındaki Magdelenien insanlarının geyik avcılığı ile bağdaştırılıyor olmasına rağmen, İber yarımadası için bunun geçerli olmadığı düşünülüyor. Başka kanıtlar beslenmenin çok fazla miktarda geyik ve dağ keçisi etine dayandığını gösteriyordu. Fakat şimdiye kadar bitkilerin yeme alışkanlığının bir parçası olup olmadığı bilinmiyordu.

Robert Power ve meslektaşları İspanya, Cantabria’daki El Miron Mağarası’nda bulunan Magdelenian insanlarından diş taşı örnekleri aldılar. Optik ve taramalı elektron mikroskobu ile enerji dağılım x ışını spektroskopisi yöntemi kullanarak, diş taşlarında çok çeşitli mikro kalıntılar buldular. Bitki, mantar, hayvan ve mineral kaynaklardan oluşan bu mikro kalıntılar, Magdelenien beslenme alışkanlığı hakkında bilgiler veriyor. Araştırmacılar, “Bu mikro kalıntılar, El Miron Mağarası’nda yaşayan insanların diğer yiyecekler kadar, bolete mantarı da dahil olmak üzere oldukça çeşitli bitkiler tükettiğini gösteriyor.” dedi.

Mantarların Geçmişte Kullanımı

Mantarların geçmişte kullanımı hakkında neredeyse hiçbir şey bilinmiyor. Tarih öncesinde mantarların insanlar tarafından yendiği tahmin edilse de, etnograflar günümüz avcı-toplayıcı toplumlarının, mantarları bir yiyecek kaynağı ve ilaç olarak kullandığını söylüyor. Mantarların kullanıma dair bilinen en eski ve en sağlam kanıt, Avrupa Kalkolitik Dönemi’ne tarihleniyor. Kalkolitik Buz Adam Ötzi, üzerinde birçok çeşit mantar taşıyordu.

El Miron Mağarası’ndaki Magdelenien insanlarının dişlerine yapılan analizler sonucu elde edilen bilgiler,  mantarın insan tarihindeki en eski kullanımının ya da tüketiminin Paleolitik Dönem’e kadar gittiğini gösteriyor.

mpg.de

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login