Kayseri’deki Selçuklu Sarayı Kazıları Önemli Bilgiler Veriyor

Kayseri’de Selçuklu Döneminde yapılan ve Moğollar tarafından tahrip edildikten sonra terk edilen Keykubadiye Sarayı’nda yürütülen kazı çalışmalarında ilginç keşifler yapıldı.

Kobalt mavi, siyah ve turkuvaz maviye boyalı, sır altı tekniğinde yapılan, bugüne dek hiç rastlanmayan bir üslupla yapılmış çini

Kayseri Şeker Fabrikası arazisi içerisinde bulunan ve 1. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılan Keykubadiye Sarayı’nda 2014 yılında başlanan sondaj çalışması sırasında tek parça halinde çıkan, Türk sanatının milli geometrik süslemelerinden olan 8 kollu yıldız üzerinde ‘Bahçevan’ tasvirli çini bulundu. Daha sonra bu çini, kazının sembolü olarak tescillendi.

Kobalt mavi, siyah ve turkuvaz maviye boyalı, sır altı tekniğinde yapılan, bugüne dek hiç rastlanmayan bir üslupla yapılmış çinide, elinde kürek tutan, ön ve arkada birer bitki ile sınırlandırılan bir erkek görülüyor. Sola dönük vaziyette küreğiyle toprağı bellerken betimlenen figürün, bir bahçıvanı betimlediği tahmin ediliyor.

Yepyeni bir çini örneği

Anadolu Selçuklu hakkında yapılan en önemli kazının Beyşehir’deki Kubadabiye Sarayı olduğunu ve burada da çok sayıda çiniye ulaştıklarını belirten Kazı Başkanı Ali Baş, Kayseri’deki üslup ile ilk kez karşılaştıklarını söyledi. Baş şöyle konuştu:

“Bu üslubun bizim geleneksel minyatür, maden sanatımızda örnekleri vardı ama çinide yoktu. Çinide Uygur geleneği dediğimiz bir tip vardır. Çekik gözlü, hokka burunlu özelliklere sahiptir. Minyatürlerde, çinilerde vardır. Ama buradaki figür öyle değil. Etnik anlamda da dini anlamda da farklı olabilir. Özetle Türk tipi diye bahsettiğimizin dışında bir figür üslubu bu. Sekiz kollu yıldızı Selçuklu’da her yerde görürsünüz. Oradaki figürlerle bu figür arasıda farklılılar var. Kayseri yöresi için de ilginç bir keşif.”

Kazı sembolü ‘Bahçevan’ tasvirli çininin orijinali, Kayseri Selçuklu Uygarlığı Müzesinde sergileniyor.

1. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılan Keykubadiye Sarayı’nın kalıntısı.

Önemli bilgiler verecek

2014 yılında ilk defa sondaj çalışmasına başlandığında, arazideki iki yapı çevresinde kazı çalışması yapıldı. Ortaya çıkan veriler, burada bilimsel kazıların yapılması gerektiğini gösterdi ve bu doğrultuda gerekli izinler alınarak kazı çalışmalarına başlandı.

Keykubadiye Sarayı kazısı sırasında bulunan ‘Bahçevan’ tasvirli çininin, Selçuklu dönemine ait gerçekleştirilen kazılarda örneğine rastlanılmamış, ilk defa burada ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Baş, “Anadolu Selçuklu’nun cami, medrese ve han mimarisini iyi biliyoruz. Ama saray mimarisiyle çok bir bilgimiz yok. Keykubadiye Sarayı’nı biliyorduk. Fakat orası özel mülkiyetti. Gidip gezme imkanı olsa bile iki küçük kalıntıdan başka bir şey göremezdiniz. Bu kazı bize Anadolu Selçuklu döneminin saray mimarisini, saraydaki kültür ve sanatını gösterecek. El sanatlarından çok sayıda çini ve cam çıkıyor. Bunlar saray için çok önemli. Selçuklu saray mimarisini çok iyi yorumlama şansımız olacak”

I. Alaeddin Keykubad Sarayları

I. Alaeddin Keykubad, saltanatı boyunca Anadolu’da imar çalışmalarında bulundu. Yaptırdığı kervansaray, kale ve sarayların kalıntıları Anadolu’nun çeşitli yerlerinde hala bulunmakta. Sultan Alaeddîn Keykubad dönemi eserleri arasında inşa tarihi tam olarak bilinmeyen iki saraydan biri Kayseri yolu üzerinde bulunan Keykubadiye Sarayı ve Konya-Beyşehir yolu üzerindeki Kubadabad Sarayı’dır. Keykubadiye Sarayı’nın 1220 yıllarında yapıldığı ve 25 yıl sonra Moğol saldırısı ile zarar gördüğü tahmin ediliyor.

Kayseri’de Selçuklu’nun Keykubadiye Sarayı Kazılacak

Selçuklu Mimari Desenleri Fütüristik Teknolojiye Yardım Ediyor

Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nden Görülmesi Gereken 11 Selçuklu Eseri

DHA, Yeni Şafak.