Hepatit Çalışması, Avustralya’ya Göçün İzini Sürüyor

Araştırmacılar, insanların Avustralya’ya göçlerini anlamak için kuzey bölgesindeki Aborjin halkını etkileyen özgün bir hepatit B virüs (HBV) alt türü kullandı.

Kuzey Avustralya’da yaşayan yerli halkın yüzde on ila yüzde yirmisi, karaciğer kanseri ve siroza sebep olan hepatit B virüsünü taşıyor.

Menzies Sağlık Araştırmaları Okulu tarafından yürütülen ve CHARM olarak bilinen proje (Characterising Hepatitis B in Northern Australia through Molecular epidemiology), 2010 yılından beri Hepatit B ile enfekte olmuş hastalara odaklanmış durumda. Bu çalışma ile kuzey bölgesinde yaşayan otuzdan fazla topluluktan HBV örneği toplandı.

(El Resimleri, Avustralya’nın İlk İnsanlarıyla Bağlantılı Olabilir)

Dr. Margaret Littlejohn, Melbourne’deki Doherty Enstitüsü’nde bulunan Victorian Enfeksiyon Hastalıkları Laboratuvarı’nda uzman  tıp bilim insanı olarak görev alıyor.

Dr.Margaret, “Hasta örneklerinden Hepatit B virüs analizi yaptığımızda, elde ettiğimiz virüsün tamamen farklı bir alt tür olduğunu fark ettik. Bu alt tür, dünyanın başka hiçbir yerinde görülmemişti.” diyor.

“Diğer ilginç olan ise her bir örnek tamamen bizim HBV/C4 olarak adlandırdığımız alt türe aitti.”

Virüsün ilk ortaya çıktığı tarihi belirlemek

Antik insanların Avustralya, Yeni Gine ve Tazmanya’dan oluşan Sahul kıtasına göçünün giriş noktası tartışma konusuyken bu çalışma, özgün Hepatit B virüs genomunun insanların hareketini anlamaya yardımcı olabileceğini ifade ediyor.

Çalışmanın ortak yazarlarından Dr. Littlejohn, “Biz özellikle bu alt türün, agresif ya da daha agresif  bir karaciğer hastalığı ile ilişkisi var mı onu anlamaya çalışıyoruz.” diyor.

“Ancak bizi bu çalışmaya yönlendiren ise bu virüs türünün coğrafi olarak yaygın olmasıydı.”

(Aborjin Hikayesi, Anlatılan En Eski Hikaye Olabilir)

“Hepsi HBV/C4 alt türleri olmasına rağmen belli bir toplulukta belli bir özelliği gösteren virüs olabileceğinden, virüsün hangi topluluklardan geldiğini gösterecek yeterince farklılık mevcut.”

“Belli bölgelerde yoğunlaşmanın coğrafi özelliklerinden dolayı, belki de bulaş yollarını anlamaya çalışabiliriz diye düşündük ve bu düşüncemiz, virüsün Avustralya’da ilk görüldüğü zamanı tarihlendirebileceğimiz şeklindeki düşünceye ulaştı.

Virüs Avustralya’nın kuzey noktasından giriş yaptı

Dr. Littlejohn, Avustralyalı araştırmacıların antik insanların hareketlerini araştırmak amacıyla virüsleri ilk defa kullandığını söylüyor.

“Araştırmacılar dünyanın başka yerlerinde diğer virüsleri kullandılar ancak bu çok yaygın değildi. Aslında oldukça az sayıda virüs bizim gördüğümüz gibi coğrafi kümelenmeler gösteriyor.” diyor.

Araştırmacılar yazılım programları kullanarak elde edilen bütün viral dizileri karşılaştırıyor ve en yakın ortak atalarıyla ilişkilendirmeye çalışıyor.

“Fosil kayıtlarından elde edilen kalibrasyon noktalarını ya da arkeolojik kayıtları kullanarak, bütün HBV/C4’lerin en yakın ortak atasını 51.000 yıldan daha önceye gidecek şekilde tarihlendirebildik.” diyor Dr. Littlejohn.

“Çalışmanın ikinci kısmı, farklı topluluklardan virüsler hakkında gelen bilgileri karşılaştırarak coğrafi haritalandırmaya odaklandı. Böylece HBV/C4 virüsünün, Avustalya’ya Tiwi Adaları ya da Doğu Arnhem bölgelerinden, yani kuzey ucundan giriş yaptığına açık bir şekilde emin olabildik.”

Çalışma virüsün iki gruptan oluştuğunu gösterdi

Çalışma modern HBV/C4 virüsünün öncül halinin iki gruba ayrıldığını gösterdi. Bir grup kuzey bölgesinin kuzeybatısındayken, diğer grup orta ve doğu bölgelerindeydi.

İki grup da aynı iki ana Aborjin dil grubu olan Pama-Nyungan ve  non-Pama-Nyungan’da olduğu gibi benzer coğrafi dağılım gösteriyordu. Non Pama- Nyungan dilleri Daly Nehri, Tiwi, Kimberley ve Batı Arnhem bölgelerinde konuşuluyorken, Pama-Nyungan dilleri ise Doğu Arnhem ve Avustralya’nın çoğu  yerinde konuşuluyordu.

Çalışma, Menzies Hepatit B Araştırma Programı’nca kurulan, birbirinden farklı 6 kuzey bölgesi topluluğunu temsil eden üyelerden oluşan Indigenous Reference Group tarafından desteklendi. Sonuçlar ise örneklerin geldiği  topluluklar ile paylaşıldı.

Dr. Littlejohn, “Bu konu hakkında yapabildiğimiz diğer önemli şey ise bu topluluklardaki Hepatit B virüsü hakkında farkındalığı artırmak.” diyor.

“Bu konu oldukça büyük bir problem ve bu virüsü taşıyanlara karşı çok fazla damgalama ve ayrımcılık söz konusu.”

Makalenin diğer yazarlarından Sarah Bukulatjpi, “Virüsün oldukça eski olmasından dolayı Aborjin halkının Avustralya’da çok uzun zamandır olduğuna dair kanıtlara bir yenisini eklendi.” diyor.

Makale: Yuen, L. K., Littlejohn, M., Duchêne, S., Edwards, R., Bukulatjpi, S., Binks, P., … & Locarnini, S. (2019). Tracing ancient human migrations into Sahul using Hepatitis B Virus genomes. Molecular biology and evolution, 36(5), 942-954.