Güney Afrika Yerlileri, 10.000 Yıllık Atalarıyla Doğrudan Bağlantılı

Günümüzde Güney Afrika’da yaşayan yerli halklar, yaklaşık 10.000 yıl önce yaşamış atalarıyla doğrudan bağlantılı çıktı.

Güney Afrika’nın San ve Khoe yerli halklarının üyeleri, genetik kökenlerini 10.000 yıl önce bölgedeki avcı-toplayıcılara dayandırabiliyor. Yeni bir araştırmanın yazarlarına göre, binlerce yıl boyunca devam eden bu genetik süreklilik, “küresel arkeogenetik kayıtlarda olağanüstü” olarak tanımlanıyor.

Araştırmacılar, bu çarpıcı sonuca Batı Cape’deki George kenti yakınlarındaki Oakhurst kaya sığınağına gömülen dokuz eski bireyin genomlarını dizileyerek ulaştı. 10.000 ile 1.300 yıl öncesine tarihlenen bu uzun zaman önce ölmüş avcı-toplayıcılar, bölgedeki erken Holosen döneminden Taş Devri’nin sonuna kadar genetik değişimlerin bir “zaman kesiti”ni sunuyor.

İnanılmaz bir şekilde, çalışmadaki en eski birey, Oakhurst kaya sığınağındaki sonraki sakinlerle ayırt edilemeyen bir genetik yapıya sahipti. Bu durum, yerel gen havuzunun yaklaşık 9.000 yıl boyunca dış hatlarla karışmadan kaldığını gösteriyor.

(İlgili: Neden Rift Vadisi, İnsanlığın Beşiği Olmayabilir?)

Çalışmanın yazarı Joscha Gretzinger, bu bulguların benzersizliğini vurgulayarak, “Avrupa’daki benzer çalışmalar, son 10.000 yıl boyunca insan hareketleri nedeniyle büyük ölçekli genetik değişimlere işaret ediyor. Güney Afrika’nın en güneyinden elde edilen bu yeni sonuçlar ise oldukça farklı ve görece genetik istikrara işaret ediyor” diyor.

Araştırmacılar yazılarında, Holosen dönemi boyunca San ve Khoe halklarının iskan ettiği bölgenin, dünyanın diğer çoğu bölgesinden farklı olarak, çoklu göç dalgalarına, genetik karışmaya ve eski hatların yerini almaya maruz kalmadığını açıklıyor. Ancak, bu nadir süreklilik dönemi, yaklaşık 1.300 yıl önce Doğu ve Batı Afrika’dan pastoralistlerin ve çiftçilerin Güney Afrika’ya göç etmeye başlamasıyla “oldukça ani bir şekilde” sona erdi.

Bu göç dalgası sonucunda, modern San ve Khoe gruplarının tamamı genetik miraslarının en az yüzde dokuzunu Güney Afrika, Namibya ve Botsvana dışından gelen kaynaklardan alıyor. Buna rağmen, araştırmacılar bazı güney San halklarının hâlâ Oakhurst’un 10.000 yıllık sakinleriyle doğrudan bağlantılı olduğunu ve bu erken Holosen atalarının “eski, Pleistosen’den türeyen genetik imzasını” koruduklarını açıklıyor.

Özellikle, güney Afrika’nın en fazla karışmış San/Khoe gruplarından olan ‡Khomani, Karretjiemense ve Nama halklarının bazı bireylerinin genetik kökenlerinin büyük kısmını bu Geç Taş Devri avcı-toplayıcılarına dayandırdığı belirtiliyor.

IFL Science. 22 Eylül 2024.

Makale: Gretzinger, J., Gibbon, V.E., Penske, S.E. et al. (2024). 9,000 years of genetic continuity in southernmost Africa demonstrated at Oakhurst rockshelter. Nat Ecol Evol.