Dişlerdeki Bozulmalar 12.000 Yıl Önce İlk Tarımcılarla Başladı

Avcı toplayıcılarda neredeyse hiç diş sıkışıklığı ve maloklüzyon(dişlerin kötü biçimde kapanması) yoktu. Plos One’da yayımlanan makaleye göre, bu sorunlar, 12.000 yıl önce Güneybatı Asya’da dünyanın en eski tarımcıları ile birlikte ortaya çıktı.

Levant Bölgesi’nden, Anadolu’dan ve Avrupa’dan, 28 bin ila 6 bin yıllık, 292 adet arkeolojik iskeletin alt çenelerini ve diş dokularını analiz eden araştırmacılar, Avrupalı avcı-toplayıcılar ve çiftçiler, Yakındoğulu yarı yerleşik avcı-toplayıcılar ve geçiş dönemi tarımcıları arasında çok net ayrımlar olduğunu ortaya koydu.

Araştırmayı yürüten Prof. Ron Pinhasi: “Analizler, Levant Bölgesi’ndeki dünyanın en eski tarımcılarının, avcı-toplayıcıların basit bir açıklamayla daha küçük versiyonları olmadığını ortaya koydu. Tarıma geçişle orantılı olarak, alt çenenin şeklinde karmaşık değişimler oluyor. Bulgularımız, avcı-toplayıcı popülasyonunun alt çene ve dişleri arasında neredeyse mükemmel bir harmoni olduğunu göstermekte. Fakat bu uyum, en erken çiftçilerle birlikte bozulmaya başlıyor.”

Avcı-toplayıcılarda, dişlerin dizilimi ve çene arasındaki harmoni mükemmel iken, yarı yerleşik toplumlarda diş ve çene arasındaki bu harmoni görülemiyor. Fakat belki de bu durum, farklı toplumlar arası diyet farklılıklarından da kaynaklanıyor olabilir.

Avcı-toplayıcıların diyeti, pişmemiş yiyecekler ve et gibi sert yiyeceklere dayalı iken, yerleşik çiftçilerin diyeti, işlenmiş, tahıl veya baklagillere dayalı yumuşak yiyeceklere dayalıydı. Yumuşak gıdalar, çiğneme gerekliliğini azalttığı için zamanla çene küçülüyor. Fakat çene küçülürken, dişler de ona bağlantılı olarak küçülmüyor ve dişlere yeteri kadar yer kalmıyor. Bu da diş sıkışıklığına ve maloklüzyona neden oluyor.

Çiğneme, diyet ve diş sorunları arasındaki bağlantı, bilim literatüründe de geçiyor. Bugün modern dünya popülasyonunda, maloklüzyon ve diş sıkışıklığı her beş kişiden birini etkiliyor ve bu durum “Medeniyet İlleti” olarak tarif ediliyor.

Phys.org

Makale: Pinhasi, R., Eshed, V., & von Cramon-Taubadel, N. (2015). Incongruity between affinity patterns based on mandibular and lower dental dimensions following the transition to agriculture in the Near East, Anatolia and Europe. PloS one, 10(2), e0117301.