Büyük Hun İmparatoru Attila’nın Mezarı Nerede?

Tarihi kayıtlara Flagellum Dei, yani Tanrının Kırbacı olarak geçen Büyük Hun İmparatoru Attila’nın mezarı nerede?

MS 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun hem batı hem de doğu yarısını istila eden ve tahrip eden Hun İmparatoru Attila, düğün gecesinde 58 yaşında öldü. Attila’nın eceliyle mi öldüğü yoksa yeni karısı Ildico’nun mu öldürdüğü tartışma konusu.

Peki Attila’nın karanlık sonuna rağmen, nereye gömüldüğünü bilen var mı? Tek kelimeyle, hayır. Hun imparatoru Attila’nın (MS 395-453) mezarı hiçbir zaman bulunamadı ve tam olarak nerede olduğu da belli değil.

Attila, Büyük Macar Ovası’nda yaşayan ve sonunda Orta Avrupa’nın büyük bir bölümünü ele geçiren Hıristiyan olmayan bir halk olan Hunların lideriydi. Attila bazen Latince’de “Flagellum Dei” olarak anılırdı, bu genellikle “Tanrı’nın belası” olarak tercüme edilir, ancak “Tanrı’nın kırbacı” olarak da adlandırılabilir.

(İlgili: Hunlar: Attila’nın Ardındaki Amansız Savaşçılar Kimdi?)

Attila, tehdit etti ama aslında Roma ve Konstantinopolis’i yağmalamadı. Ve Attila, imparatorları, genellikle uzun sürmeyen barış anlaşmaları karşılığında kendisine büyük miktarlarda altın ödemeye zorladı. Ancak Attila’nın savaş çığırtkanlığı yaptığı günler hakkında çok şey bilinmesine rağmen, cenazesi hakkında daha az şey biliniyor.

Macar Bilimler Akademisi’nde doktora sonrası arkeoloji araştırmacısı Zsófia Masek, “Atilla’nın cenazesiyle ilgili günümüze ulaşan tek yazılı kaynak var.” diyor. Bu kaynak, Attila’nın üçlü bir tabuta gömüldüğünü “Getica” adlı kitabında yazan altıncı yüzyıl yazarı Jordanes’ten geliyor.

En içteki tabut altından, ikincisi gümüşten ve en dıştaki demirden yapılmıştı. Jordanes, altın ve gümüşün Attila’nın Hunlar için kazandığı zenginliği, demirin ise Hunların askeri gücünü simgelediğini yazdı.

Jordanes, mezarın inşasına yardım eden hizmetlilerin, yerini gizli tutmak amacıyla öldürüldüğünü ve bilgilerini, Attila ve sarayındaki diğer kişilerle temas halinde olan Romalı bir diplomat olan Priscus’un yazdığı kayıtlardan aldığını iddia ederek yazdı. Jordanes ayrıca, Attila’nın değerli taşlar, ele geçirilen düşman silahları ve süs eşyaları ile gömüldüğünü ve bu “büyük zenginliklerin” “insan merakından uzak tutulması” için hizmetkarların öldürüldüğünü yazdı.

Mezarı nerede?

Bilim insanları, mezarın nerede olduğundan veya hala sağlam olup olmadığından emin değiller.

Macaristan’ın Budapeşte kentindeki Pázmány Péter Katolik Üniversitesi’nde tarih profesörü László Veszprémy, mezarının Macar Puszta’da (Büyük Macar Ovası olarak da bilinir) bir yerde olabileceğini söylüyor.

Veszprémy, Attila’nın karargâhını ovada bir yere kurduğunu ve mezarının muhtemelen buradan uzak olmadığını söylüyor ve “bir nehrin yanında, hatta bir nehir yatağında” olabileceğini belirtiyor. Veszprémy, “mezar önceki yüzyıllarda yağmalanmamışsa hala sağlam olabilir.” diyor.

Tarihçiler bir süredir mezarı bulmakla ilgileniyorlar. Veszprémy, “İnsanlar en azından 13. yüzyıldan itibaren bu mezarla ilgilendi.” diyor.

Diğer bilim insanları da mezarın muhtemelen bu ovada bir yerde olduğuna inanıyorlar. Masek, “Mezar yerinin Büyük Macar Ovası’nda olabileceğine inanıyorum. Bu hipoteze karşı ciddi bir şüphe yok.” diyor. “Tabii, Hunların da faaliyet gösterdiği Ova bölgesinin Sırp veya Rumen kesimlerinde yer alması mümkün.”

Atilla’nın mezarından geriye bir şey olup olmadığı ya da bulunup bulunmayacağı belirsiz. Teksas, Houston’daki Rice Üniversitesi’nde tarih profesörü Michael Maas, “Belki bir gün biri mezarına rastlar ama hemen olması çok olası değil diyor.” diyor.

Başka bir bilim insanı daha iyimser. Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi’nde Tarih, Klasik ve Orta Çağ çalışmaları profesörü Ralph Mathisen, “Kuşkusuz bir gün bulunacak… Antik çağda soyulmuş olarak da bulunabilir.” diyor.

Macaristan’daki Szeged Üniversitesi’nde arkeoloji doçenti Valéria Kulcsár, mezarın daha önce bulunmuş, ancak Attila ile özdeşleştirilmemiş olma ihtimalinin bulunduğunu söylüyor. Örneğin, Macaristan’ın Nagyszéksós kentinde bulunan büyük bir altın eser koleksiyonu, Hunların geliştiği zamanlara kadar uzanıyor, ancak herhangi bir insan kalıntısı yok ve kimin için gömüldükleri belli değil.

Bir akademisyenin gündeme getirdiği bir soru, Attila’nın mezarının bulunup bulunmaması gerektiği üzerine. Masek, “Kişisel olarak, analiz edilmeyi bekleyen arkeolojik bir bulgudansa bir gizem olmasını tercih ederim.” diyor.

Live Science. 4 Temmuz 2022.