Avrupa’nın En Eski Evcil Köpeklerinden Biri Belirlendi

Araştırmacılar tarafından analiz edilen bir köpeğe ait kemik, 17.000 yıl önce Paleolitik dönemde yaşayan bir örneğe aitti.

Bask Ülkesi Üniversitesi’nin İnsan Evrimi Biyolojisi ekibi tarafından analiz edilen bir üst kol kemiği, 17.000 yıl önce Paleolitik dönemde yaşayan bir türe ait çıktı.

Köpek, insanlar tarafından evcilleştirilen ilk tür, ancak kurt evcilleştirmenin coğrafi ve zamansal kökeni tartışma konusu olmaya devam ediyor.

1985 yılında İspanya’nın Gipuzkoa ilindeki Zestoa kasabasında yer alan Erralla Mağarası’nda Jesus Altuna liderliğinde yürütülen bir kazıda, diğerlerinin yanı sıra kurtları, köpekleri, tilkileri ve çakalları da içeren etobur bir aile olan köpekgillerden neredeyse bütün bir kol kemiği ele geçirilmişti. Ancak o zamanlar, bu kemiğin hangi köpekgil türüne ait olduğunu belirlemek zordu.

(İlgili: Kurt DNA’sı, Modern Köpeklerin İki Kökeni Olduğunu Gösteriyor)

Şimdi ise Bask Ülkesi Üniversitesi’ndeki Profesör Conchi de la Rúa liderliğindeki İnsan Evrimi Biyolojisi ekibi, kemik kalıntıları üzerinde derinlemesine bir çalışma yürüttü. Morfolojik, radyometrik ve genetik bir analiz, türün genetik olarak Canis lupus familiaris (evcil köpek) olarak tanımlanmasını sağladı.

Parçacık hızlandırıcı kütle spektrometresi kullanılarak karbon-14 aracılığıyla doğrudan tarihlendirilmesi, kemiğin günümüzden yaklaşık 17.410-17.096 yıl öncesine ait olduğunu gösteriyor. Bu, Erralla köpeğinin Avrupa’nın Üst Paleolitik Çağın Magdalenian döneminde, yani en geç evresinde yaşadığı anlamına geliyor ve bu da onu Avrupa’da şimdiye kadar var olan en eski evcil köpeklerden biri yapıyor.

Erralla köpeği, şimdiye kadar analiz edilen birkaç Magdalenian köpekle aynı mitokondriyal soyu paylaşıyor. Bu soyun kökeni, Avrupa’da yaklaşık 22.000 yıl önce meydana gelen Son Buzul Maksimumu ile çakışan bir soğuk iklim dönemiyle bağlantılı.

Ekibin lideri Conchi de la Rúa’nın belirttiğine göre, bu sonuçlar, kurtların evcilleştirilmesinin şimdiye kadar önerilenden daha öncesinde – en azından Paleolitik avcı-toplayıcıların kurt gibi vahşi türlerle etkileşiminin, iklim krizinin bu döneminde buzul sığınak alanlarında (Franko-Kantabriyen gibi) artmış olabileceği Batı Avrupa’da – gerçekleşmiş olma olasılığını artırıyor.

University of the Basque Country. 28 Kasım 2022.

Makale: Hervella, M., San-Juan-Nó, A., Aldasoro-Zabala, A., Mariezkurrena, K., Altuna, J., & de-la-Rua, C. (2022). The domestic dog that lived∼ 17,000 years ago in the Lower Magdalenian of Erralla site (Basque Country): A radiometric and genetic analysis. Journal of Archaeological Science: Reports, 103706.