Antik Mısır Öğrencileri de Ev Ödevi Yapıyordu

Antik Mısır’da bir okul öğrencisinin yazdığı ev ödevi, 2. yüzyıldan günümüze kadar sapasağlam ulaştı. Levha üzerindeki kelimeler, çocukları kötü bir çevreye düşmesin diye endişelenen ebeveynlere ya da çocuklarına tanıdık gelebilir.

Ahşap üzerine monte edilmiş Kindle büyüklüğünde balmumu levhada şöyle yazıyor: “Sadece akıllı bir adamın tavsiyesini kabul etmelisin” ve “Tüm arkadaşlarına güvenemezsin.”

İngiliz Kütüphanesi tarafından 1892 yılında satın alınan tablet, 1970’lerden bu yana halka açık bir şekilde sergilenmemişti. Kütüphane temsilcileri yaptığı bir açıklamada, ev ödevi tabletinin, “Yazı yazmak: Kendi İzini Bırakmak” adlı bir İngiliz Kütüphane sergisinde yer alacağını belirtti. Söz konusu sergi, insanlık tarihinin 5.000 yılını kapsayan yazının evrimini izliyor.

(Antik Çağ’da Yaşamış 5 Önemli Eğitmen)

Serginin eş küratörü Peter Toth’a göre, balmumu tablette, yaklaşık 1.800 yıl önce Mısır’da ilkokulda okuyan bir öğrencinin günlük hayatının bir yansımasını sağlayan Yunanca iki bölümlü bir ders yer alıyor. Peter Toth aynı zamanda İngiliz Kütüphanesi’ndeki Eski ve Ortaçağ el yazmaları küratörü.

Ödevin bir kısmı yazma alıştırmasıydı. Levhadaki ilk satırda öğretmenin yazılı bir örneğini yer alırken, sonraki iki satırda, aynı ilkokul öğrencilerinin öğretmenleri tarafından kaleme alınan satırları kopyalaması gibi, öğrencinin elinden “oldukça sakarca” kopyalanan aynı kelimeler yer alıyor. Ödevin geri kalanında ise çarpım tablosu ve okuma alıştırmaları bulunuyor.

Royal Ontario Müzesi’ne göre, tablet sahibinin adı ve cinsiyeti bilinmese de, Antik Mısır’daki resmi eğitim tipik olarak ayrıcalıklı erkekler için olduğundan, bu çocuk muhtemelen zengin bir aileden geliyordu.

Hayat dersleri

Uzun zaman önce bu öğrencinin kopyaladığı çizgiler, yalnızca yazarlık için değil; aynı zamanda ahlaki dersler de vermek içindi.

(Bugüne kadar Antik Mısır öğrenci ödevlerinde şu satırlara rastlanmadı: “Arkadaşın Nil’e atlarsa, sen de mi atlayacaksın?” Ancak bulunsaydı da şaşırtıcı olmazdı.)

Toth, “Sadece ellere ve parmaklara değil, aynı zamanda burada zihine de ders veriliyor.” diyor.

Bunun gibi ev ödevi levhaları, erimiş ve isli balmumunu, ahşap bir tabletin ortasındaki dikdörtgen boşluğa dökerek yapılmıştı. Balmumu soğuduğunda, öğretmenler ve öğrenciler koyu arka plana, daha açık bir renk olarak görünen harfleri çizmek için metal bir kalem kullanabilirlerdi.

(İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde Sergilenen 22 Tabletin Tercümesi)

Balmumu tipik olarak nemli bir ortamda bozulur, bu nedenle bölgenin kuru iklimi, ilkokul öğrencisinin sakar el yazısının neredeyse 2.000 yıl öncesinden bugüne kadar korunmasına yardımcı oldu.

Sergi, ev ödevi levhasının yanı sıra, eski uygarlıklardan modern kültürlere kadar yazma örneklerini keşfetmek için İngiliz Kütüphanesi koleksiyonlarından 100’den fazla eseri bir araya getiriyor.

Sergideki objeler arasında, Mısır hiyerogliflerini taşıyan taş anıtlar; yazar James Joyce tarafından açıklamalı edebi klasik “Ulysses” in bir kopyası; Mozart’ın kaleme aldığı notaları; ve çağdaş dövme aletleri yer alıyor.

“Yazı yazmak: Kendi İzini Bırakmak” sergisi, 26 Nisan – 27 Ağustos 2019 tarihleri arasında İngiliz Kütüphanesinde görülebilecek.

Live Science. 9 Ocak 2019.