Amerika’nın Erken Yerlileri, Sofistike Yapılar İnşa Ediyordu

3.000 yıldan daha önce kuzey Louisiana’da yaşayan yerli Amerikalıların basit birer avcı-toplayıcı olduklarına inanılıyordu. Ancak yeni arkeolojik bulgular, Amerika’nın ilk medeniyeti için düşünüldüğünden bambaşka bir resim çiziyor.

Bu yerli insanlar, bazı zamanlar antropoloji kitaplarında yansıtılan hayatın basitliğinden uzak, oldukça yetenekli mühendislerdi. Bulguların gösterdiğine göre birkaç ay içinde -muhtemelen haftalar içinde- zamanın şartlarına karşı koyan topraktan devasa yapılar inşa edebiliyorlardı.

“Bir araştırma topluluğu olarak biz ve kalan herkes, yerlileri ve bu işleri yapabilme yeteneklerini küçümsedi.” diyor baş yazar Tristram R. Kidder.

(Ayak İzleri, İnsanların Amerika’ya Ulaştığı Tarihi Geriye Çekiyor)

“Dikkate değer şeylerden bir tanesi, bu toprak yapıların 3.000 yıl boyunca başarısızlığa uğramadan ya da büyük bir erozyona maruz kalmadan bir arada tutulabilmiş olması. Modern köprüler, yollar ve barajlar bu eski yapılarla kıyaslandığında muhteşem bir düzenle başarısız kalırlar. Çünkü topraktan bir şeyler inşa etmek düşünüldüğünden çok daha karmaşıktır. Onlar, gerçekten de gelişmiş teknik bilgileriyle inanılmaz mühendislerdi.”

Poverty Point Dünya Mirası Bölgesi, 22.000 metre uzunluğundaki devasa toprak yükselti ile eş merkezli yarı çember tepelerden oluşuyor. Yapılar, yaklaşık 3.400 yıl önce neredeyse 1,5 milyon metreküp topraktan avcı toplayıcılar tarafından inşa edildi. Şaşırtıcı bir şekilde bütün bunları modern aletler, evcil hayvanlar ya da tekerlekli araçlar kullanma lüksüne sahip olmadan yaptılar.

Kidder’a göre bölge, muhtemelen yerli Amerikalıların hacca geldiği önemli bir dini alandı. 2.000 ila 2.200 yıl önce Mississippi Vadisi’ndeki sel ve iklim değişikliği sebebiyle ansızın terk edilmişti.

Poverty Point’teki tepeler, kenarlarında ve içinde çok sayıda insan yapımı şey barındırıyor. Kidder ve ekibi, Poverty Point bölgesinin Batı 3 Tepesi’ndeki alanı yeniden kazdı ve değerlendirdi. Bölge, ünlü arkeolog Jon Gibson tarafından ilk kez 1991’de kazılmıştı.

Radyokarbon tarihleme, toprakların mikroskobik analizi ve manyetik ölçümleri gibi modern araştırma yöntemleri kullanarak yapılan yeni araştırma, toprak yapıların çok hızlı bir şekilde yapıldığına dair kesin kanıtlar sunuyor. Öncelikli olarak, çeşitli katmanlar arasında aşınma işaretleri ya da sınırlar olduğuna dair hiç kanıt bulunmuyor, eğer inşa sırasında kısa bir ara dahi verilmiş olsaydı bunlardan birine mutlaka rastlanırdı. Kidder, yapıların basamaklar ya da çökelti katmanları olarak üst üste konulduğuna inanıyor. Bunun amacının ise taban alanını dikeyde ve yatayda genişletmek için diğer katman yerleştirilmeden önce tepe yüksekliğini ve doğrusal boyutlarını artırmak olduğu düşünüyor.

Peki, bu neden bu kadar önemli? Kidder’a göre bulgular, modern yaşam öncesi avcı-toplayıcıların nasıl yaşadıklarına dair eski inançlarımıza meydan okuyor. Poverty Point’teki göz alıcı tepeleri ve yükseltileri inşa etmek için oldukça büyük bir işçi havuzuna sahip olmak ve bu işçileri yönetebilecek bir liderlik anlayışına sahip olmak gerekirdi. Halbuki avcı-toplayıcıların yönetimden uzak durduklarına inanılırdı.

“Kazı ve inşa arasındaki hız ve taşınan toprak miktarına ait bu veriler bize yerli insanların birlik içinde çalıştığını gösteriyor. Bu durum olağanüstü, çünkü avcı-toplayıcıların bu faaliyetleri gerçekleştirebilecek yetenekte olması beklenmiyordu.” diyor Kidder.

Toprak yapıların bu denli hızlı inşa edilmesinden daha etkileyici olan ise hala bütünlüğünü koruyabilmesi. Meksika Körfezi’ne yakınlığı sebebiyle, bu alan toprak inşaları erozyona eğilimli hale getiren muazzam miktarda yağmurlar alıyor. Toprağın mikroskobik analizi, Yerli Amerikalıların kil, alüvyon ve kum gibi farklı tipte toprakları, yapıları daha güçlü inşa etmek amacıyla hesaplı bir tarifle karıştırdıklarını gösteriyor.

“Yerli Amerikalılar, yapılarını sıkıştırılmış olmamasına rağmen yıkılmaz hale getirmek için Roma betonları ya da Çin’deki kum, balçık, kireç gibi malzemelerin karıştırıldığı toprağa benzer, farklı tipteki materyalleri karıştırdıkları gelişmiş yollar keşfettiler. Bu yapılarda günümüz modern mühendislerinin henüz anlayamadığı birtakım sihir var gibi görünüyor.” diyor Kidder.

Washington University in St. Louis. 2 Eylül 2021.

Makale: Kidder, T. R., Kai, S., Henry, E. R., Grooms, S. B., & Ervin, K. (2021). Multi-method geoarchaeological analyses demonstrates exceptionally rapid construction of Ridge West 3 at Poverty Point. Southeastern Archaeology, 1-16.