Van’da Urartu Kralına Ait İkinci Tapınak Bulundu

Van’da Urartular dönemine tarihlenen kalenin olduğu bölgede, Urartu Kralı Menua tarafından inşa ettirilen ikinci tapınak ortaya çıktı.

Van’ın Muradiye ilçesinde Urartular döneminde inşa edilen Körzüt Kalesi’nin kalıntılarının olduğu alanda bu yıl sürdürülen kazı çalışmalarında ikinci tapınak ve oda mezar gün ortaya çıktı. Körzüt Kalesi, Urartu Kralı Menua tarafından milattan önce 810-785 yıllarında inşa edilmiş, en erken kalelerden biri olma özelliğini taşıyor.

Uluşar Mahallesi’ndeki kayalık alanda Urartu Kralı Menua tarafından inşa ettirilen kaledeki kazılar Van Müzesi başkanlığı tarafından, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden Sabahattin Erdoğan bilimsel danışmanlığında sürüyor.

(İlgili: Ayanis Kalesi’nde Urartulara Ait Bronz Levha Bulundu)

Körzüt Kalesi ve çevresinde yaklaşık iki ay önce başlatılan kurtarma kazılarında, rizalitsiz (köşe çıkıntısız) ikinci tapınak, bindirme tekniği ile inşa edilmiş taş örgü oda mezar kalıntısı ile çanak çömlek parçaları ve metal eserler bulundu.

Buluntuların farklı dönemlerde kullanıldığını belirten Erdoğan, bir süre önce kazılarla ortaya çıkarılan tapınağın tespit edildiği alanda ikinci tapınağın bulunmasının şaşırtıcı olduğunu söylüyor.

Araştırmacılar, kazılarda ortaya çıkarılan ikinci tapınağın, kral Menua tarafından yapıldığı düşünülüyor. Söz konusu tapınak, 140 santimetre yüksekliğinde, 8 metre uzunluğunda ve 7 metre genişliğinde rizalitsiz (köşe çıkıntısız) olarak inşa edilmiş.

Ayrıca ikinci tapınağın hemen yanında önemli bir mezar da bulundu. Alanda çok sayıda Urartu seramiği çıkarıldı.

Burasının kazı çalışmaları açısından önemli bir yer olduğunu belirten Erdoğan, “Orta Çağ dönemine ait seramikler var. Bu seramiklerin ikinci kez kullanıldığını görüyoruz. Yine kalenin dışında çok önemli gördüğümüz bir nekropol bulunuyor. Burada çeşitli mezar türlerine rastladık. Bunlardan en önemlisi taş örgü mezarlar. Yine bölgeden bilinen taş örgü oda mezarlardan bir tanesini biz tespit ettik. Farklı olarak kapak taşı olmayan bir taş örgü mezardan söz ediyoruz. Bu anlamda bir yenilik olarak karşımıza çıkmakta. Buluntu çeşitliliğiyle de önemli bir mezar. Urartu dönemine ait çok sayıda seramikle birlikte çanak gömlek, metal eser var, ölü eşyası bulunuyor.” diyor.

2016 yılından beri ilk defa bu sene yapılan kazı çalışmalarının, gelecek yıl da devam etmesi planlanıyor.

Kral Menua

Kral İşpuini, tahta çıkışından kısa bir müddet sonra oğlu ve halefi Menua’yı (MÖ 810- 786) tahta ortak etti. Urartu tarihinde ilk kez “Ortak Krallık” dönemi böylece başlamış oldu. Ancak bu ortak krallığın hangi tarihte ve ne şekilde başladığı hakkında herhangi bir bilgiye henüz sahip değiliz. Ortak krallık dönemi sırasında, Asur Krallığı MÖ 745 yılına kadar sürecek gerileme devresine girmiş bulunmaktaydı. Urartu kralları İşpuini ve Menua bu durumu çok iyi değerlendirdi ve devletin genişleme politikasını yeni ataklarla sürdürdüler. Öncelikle dönemin kutsal şehirlerinden olan Musasir kentini savaş yapmadan ele geçirdiler.

İşpuini – Menua dönemlerinde başlayan kalkınma ve gelişme hareketleri, Menua’nın (MÖ 810-786) Urartu tahtına geçişiyle artarak devam etti. Menua’nın uygulamaya koyduğu planının ana temeli Asur’un gerileme döneminden olabildiğince faydalanabilmekti. Asur’un hammadde kaynaklarını ve önemli ticaret yollarını kendi egemenliği altına alarak Urartu için onları tehlike olmaktan çıkarma planını uygulamaya koydu. (Pehlivan, S. (2013). Urartu Krallığı ve Dış Politikası: I. Sarduri (MÖ 844-828), İşpuini (MÖ 828-810) ve Menua (MÖ 810-785) Dönemi. History Studies.)

Körzüt Kalesi

Körzüt Kalesi, Van’ın Muradiye ilçesinin 9 km güneyinde, Muradiye Ovası’nda yer alıyor. Kayalık bir tepe üzerine kurulan Körzüt Kalesi’nin sur kalıntıları ve tapınak alanı Urartu mimarisinin karakteristik özelliklerini yansıtıyor. Kale, ilk olarak bölgede yüzey araştırması yapan İngiliz bilim insanı Charles Burney tarafından keşfedildi. Kalede son yıllarda çok sayıda kaçak kazı yapılmış. Kaçak kazılar nedeni ile tapınak alanı tahrip olmuş durumda.