Mısır’da 4.000 Yıllık Yeraltı Dünyası Rehberi Bulundu

Antik Mısır yeraltı dünyasına rehberlik eden ve ilk resimli kitabın en eski kopyası olan 4.000 yıllık ‘İki Yol Kitabı’nın kalıntıları bulundu.

Antik Mısır’da ölüm, sorunlarına son verecek kadar merhametli değildi. Öbür dünya da tehlikelerle doluydu ve ölüler, ölüm tanrısı Osiris’in görkemli bölgesi Rostau’ya ulaşmak için manevi bir engel rotasıyla uğraşmak zorundaydı.

Rostau’ya giden en az iki yol vardı: biri karadan, diğeri denizden. Her ikisi de bu konuya uygun şekilde adlandırılmış ‘İki Yol Kitabı’ adlı bir rehber kitap gerektirecek kadar zordu.

(Antik Mısır’dan Aşk Büyüsü Papirüsü Deşifre Edildi)

Antik Mısır yeraltı dünyasının bu karmaşık haritası, tarihteki ilk resimli “kitap” olabilir. Ve arkeologlar 4.000 yıllık bir kopyayı ortaya çıkardılar – muhtemelen şimdiye kadar bulunan en eski versiyon.

Yapılan bir çalışmada açıklanan bulgu, eski edebiyatın tarihini geriye çekiyor ve bu bireylerin kendi ölümlerinin gizemini ele aldığı özveri ve sofistikeliğin altını çiziyor.

Mısırbilim küratörü Rita Lucarelli, “Antik Mısırlılar her türlü biçimde hayata takıntılıydılar. Onlar için ölüm yeni bir hayattı.” diyor.

İki Yol Kitabı’nın en yeni kopyası, modern arkeologlar tarafından daha önceden bilinen sadece iki düzine kopyanın arasına eklendi. Bundan önce bulunan en eski kopya, yeni bulunan kopyadan 40 yıl sonrasına tarihleniyordu.

(Keşfedilen Papirüste Mısır Piramitlerinin Nasıl Yapıldığı Ortaya Çıktı)

Mısır’da Deir El Bersha köyünde bir mezar odasının kazılması sırasında 2012 yılında keşfedilen metin, hem mezar soyguncularının hem de önceki kuşak arkeologların dikkatinden kaçan bir tabutta bulundu.

Çalışma yazarı Harco Willems, “Tabutta kolayca erişilebilen bu tabut metinlerinin amacı, ölenleri tanrıların dünyasına yerleştirmekti. Bu özel lahit, Ankh adında yüksek statüde bir kadına aitti, ancak tabutundaki dünya sonrası talimatlar aslında ona eril “o” olarak atıfta bulunuyor.” diyor.

“Komik olan şey, öteki dünyada nasıl hayatta kalacağınıza dair tüm fikrin erkek terimleriyle ifade edilmesi.”

Mısır sanatı uzmanı Kara Cooney, “Antik Mısır’da yeniden doğuş en çok erkek tanrılarla bağlantılıydı; ölen kadınlar daha sonra Osiris’in kendisi gibi olmak için eril “o” zamirini benimsemek zorunda kaldılar.” diyor.

Ancak Ankh’in İki Yol Kitabı’nda yine de bazı kişiselleştirme ipuçları vardı. Ankh’ın yolculuğu, bir ateş çemberi tarafından kesilecek olabilirdi. Daha sonra şeytanlar, ruhlar ve hatta ateş gibi dünyevi püskürmelerle uğraşacak olabilirdi. Bu sorunlara karşı tek koruma, Ankh’in kendisi tarafından yapılacak büyülerdi. Neyse ki, bu yardımcı metin bu büyülerle ilgili özel talimatlar içeriyordu.

Bu kitabın ve diğerlerinin “haritaları”, kıvrımlı çizgiler ve uğursuz figürlerle bezenmişti ve modern zamanlarda yorumlanması zor semboller içeriyordu.

Bazı araştırmacılar, tasvirlerin ölümden ziyade yaşamdan görüntülerden oluşmuş olabileceğini düşünüyor. Her iki durumda da, metinler bu dünyada veya başka bir yerde yeniden doğuş anlamına geliyordu.

Smithsonianmag. 31 Aralık 2019.

Makale: Willems, H. (2018). A Fragment of an Early Book of Two Ways on the Coffin of Ankh from Dayr al-Barshā (B4B). The Journal of Egyptian Archaeology, 104(2), 145-160.