Ayak İzlerine Göre Neandertaller Sanılandan Daha Uzundu

Fransa’da bulunan 80.000 yıllık ayak izleri Neandertallerin sosyal yaşamı ve boyları hakkında önemli bilgiler veriyor.

Le Rozel’de bulunan Neandertal ayak izlerinden biri. C: Dominique Cliquet

Neandertallerin bizimle çiftleştiğini, mağara duvarlarını boyandığını ve bitkisel ilaçlar kullandığını biliyoruz. Şimdi ise Neandertal ayak izlerinin analizi, onların yaşamlarına yeni bir pencere açıyor.

Kuzey Fransa’daki Le Rozel’de bir kıyı dere yatağında 257 fosil ayak izi bulundu. Bu ayak izleri yaklaşık 80.000 yıl önceye aitti ve kumlu çamurda günümüze kadar ulaşabildiler. Ayak izlerinin çoğu çocuklara aitti ve Neandertallerin daha önce düşünülenden daha uzun olabileceğini gösterebilir.

Isabelle de Groote, “Sadece bir bölgede bu kadar çok sayıda Neandertal ayak izi keşfi olağanüstü.” diyor.

(Neandertaller Su Altında Fazla Zaman Geçiriyordu)

Analizleri yürüten ekibin başındaki Jérémy Duveau, “Bundan önce dört farklı bölgeden sadece dokuz Neandertal ayak izi biliniyordu.” diyor.

“Ayak izleri çok ilginçtir çünkü Neandertaller gibi homininlerin bir günlük yaşamının bir görüntüsünü verir ve bunları yapan grubun büyüklüğünü ve kompozisyonunu tahmin etmemize izin verir.”

Bu tür bilgilerin, iskeletler ve aletler gibi diğer arkeolojik eserlerden elde edilmesi oldukça zor.

Ayak izlerinin bulunduğu Le Rozel arkeolojik sahasında yapılan kazılar. C: Dominique Cliquet

Araştırmacılar Le Rozel’deki 80.000 yıllık ayak izlerinin Neandertaller tarafından bırakıldığından emin olamasalar da, bugüne kadar bölgede hiçbir hominin iskeleti kalıntısı bulunamamıştı. Neandertaller, o zamanlar Avrupa’da bilinen tek homininlerdi, Homo sapiens, 35.000 yıl sonra gelmişti.

Neandertallerin ayak izleri, modern insanlardan daha geniş çünkü ayakları daha büyük. Araştırmacılar, Le Rozel ayak izlerinin büyüklüğünden, onları yapan bireyin boyutunu ve yaşlarını tahmin edebilir.

Çoğu çocuktu

Le Rozel’deki ayak izleri, beş farklı tortu tabakasında bulundu. Duveau ve arkadaşları, toplam ayak izi sayısının %80’ini kapsayan ve 92 metrekarelik bir alana yayılan belirli bir tabakaya odaklandı.

Analizler, ayak izlerinin %90’ından fazlasının çocuklar ve ergenler tarafından yapıldığını ve en gençlerinin yaklaşık 2 yaşında olduğunu gösterdi.

Duveau, “Çoğunluk çocuklardı, çok az yetişkin vardı.” diyor.

Burada belki 10-13 kişilik küçük bir grup vardı, ancak bu izleri bıraktıklarında çocukların ne yapıyor olduğunu söylemek zor.

Groote, “Bu bireylerin belirli bir zamanda neden orada olduklarını anlamak zor: Yiyecek mi arıyorlardı, oynuyorlar mıydı yoksa başka bir şey mi yapıyorlardı? Daha fazla yetişkin olmasını veya yetişkin ve genç insanlar arasında bir denge olmasını beklerdim.” diyor.

Alandaki bazı büyük ayak izleri, son derece uzun bir birey tarafından bırakıldığını gösteriyor.

Bugüne kadar iskeletlerden elde edilen kanıtlar, Neandertallerin modern insanlardan daha kısa, genellikle 150 – 160 santimetre uzunluğunda olduğunu gösteriyordu. Ancak Le Rozel’deki bazı ayak izlerinden bazıları, 175 santimetre uzunluğunda biri tarafından yapılmış gibi görünüyor.

Bu boy, bugün ABD’de yaşayan bir erkeğin ortalama uzunluğu kadar. Alternatif bir açıklama, Neandertallerin önceki kanıtların gösterdiğinden daha uzun olabileceği yönünde.


New Scientist. 9 Eylül 2019.

Makale: Duveau, J., Berillon, G., Verna, C., Laisné, G., & Cliquet, D. (2019). The composition of a Neandertal social group revealed by the hominin footprints at Le Rozel (Normandy, France). Proceedings of the National Academy of Sciences, 201901789.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login