Ukrayna’da 8.300 Yıllık Taşa Oyulmuş Yılan Başları Bulundu

Arkeologlar iki tuhaf şekilli kayanın, kayalara boncuk gözlü yılan başları yontan Mezolitik sanatçılara ait bir çalışma olduğunu ortaya koydu.

Günümüzde Ukrayna’da bulunan bu alanda yaşamış eski insanların neden bu taştan yılan heykelleri yarattığı hala bir sır olsa da, araştırmacıların bu konuda iyi bir tahmini var.

Araştırmanın baş yazarı arkeolog Nadia Kotova, bu heykellerin dini bir amacı olabileceğini ve muhtemelen dinsel törenlerde kullanıldığını söylüyor.

(4.500 Yıllık Kadının Kemiklerinde Gizemli Süslemeler Keşfedildi)

Kotova ve ekibi bu yılan başlı taşları 2016 yılında Terpinnya yakınlarındaki Kamyana Mohyla yerleşim yerindeki kazılar sırasında buldu. Her iki taş da farklı yaşta olmalarına rağmen, yakınlardaki antik kemikler ve çakmaktaşları ile aynı zaman dilimine tarihliydi: Mezolitik Çağ’a.

Kotova, “Yerleşim yerinde çok sayıda kum taşı var, fakat bu ikisi değişik bir şekle sahipti. Bu yüzden daha yakından bakmaya karar verdik.” diyor.

Daha yaşlı olan figür, açık bir ocağın, kabuk yığının ve çakmaktaşlarının hemen yakınında bulundu. Ocaktan alınan organik maddeleri kullanan arkeologlar, radyokarbon tarihlemesi yapabildiler ve sarı kumtaşından yapılmış bu yılan başının 8300 ila 7500 yılları arasına tarihlendiğini ortaya çıkardılar.

(Ukrayna’da 3.000 Yıllık Mezarda Sarılmış Çift Bulundu)

Bu, küçük bir yılan başıydı. Sadece 6.8 cm’ye 13 cm arasında bir boya sahip  ve ağırlığı ise nerdeyse 1215 gramdı. Alt yüzeyi düz, üçgen bir şekle sahipti. Araştırmanın yazarları, “İki dörtgen göz, iki boğumun yanından geçip üst yüzeye doğru oyulmuş. Geniş ve uzun çizgi ise ağzı gösteriyor.” diyor.

Araştırmacılar kazılar esnasında ne yazık ki yılanın burnunda bir hasar oluştuğunu söylüyor.

Yine ocağın yanında bulunan daha yeni yılan başı  ise 7400 yıl öncesine tarihlendi. Ölçüleri 5.8 cm’ye 8,5 cm arasında ve ağırlığı 428 gramın altında. Kotova, bunun bir insanın avucunda tutabileceği büyüklükte olduğunu söylüyor.

“Daha küçük olan düzleştirilmiş, yuvarlak bir şekil almış. Aynı zamanda iki derin iz var. Bunlar muhtemelen yaratığın gözleri. Ayrıca buruna benzer bir şey var.”

Bu iki bulgu, Kamyana Mohyla I’deki bilinen tek yılan başları olma özelliğine sahip. Bununla birlikte bilim insanları Kamyana Mohyla civarında, yılan başının bulunduğu noktadan birkaç adımlık mesafedeki devasa bir taş yığınında balığa benzer taş heykeller keşfetti.

Arkeologlar bu taş heykelleri yapan insanlar hakkında çok fazla bilgiye sahip değiller; sadece bu insanların Azov Denizi’nin kuzeybatısındaki steplerde yaşamış tarih öncesi yerlilerden olduğunu biliyorlar.

Kotova, “Taşlardan, kemiklerden ve çakmaktaşlarından aletler yaptılar. Çakmaktaşından yaptıkları oklar ve yaylar ile avlandılar. Avcı toplayıcı bir topluluktu. Fakat ne yazık ki, kültürel gelenekleri hakkında henüz çok fazla şey bilmiyoruz.” diyor.

Laura Giggel. Live Science. 12 Aralık 2018.

Makale: Kotova, N., Kiosak, D., Radchenko, S., & Spitsyna, L. (2018). Microscopic examination of Mesolithic serpent-like sculptured stones from southern Ukraine. Antiquity, 92(366).