Batıktaki Kağıtlar, Korsanların Okuma Alışkanlığını Gösteriyor

300 yıllık ünlü korsan batığında bulunan kağıt parçaları, 1712 yılında güney denizinde gerçekleşmiş bir maceraya ait kitabın parçaları çıktı. Kitap 1712 yılında basılmıştı ve Kaptan Edward Cooke tarafından kaleme alınmıştı.

Korsan gemisinde bulunan kağıt parçası ile kitabın o sayfasının karşılaştırması. F: N.C. Department of Natural and Cultural Resources

Ünlü 18. yüzyıl korsanı Blackbeard’ın (Karasakal) amiral gemisinde bulunan korsanlar, bir silah bölmesindeki keşfe göre eğlenceli şeyler okumaya bayılıyordu.

Queen Anne’s Revenge adlı korsan gemisi batığında bulunan kağıt parçaları, 1712 yılında yayımlanan “A Voyage to the South Sea, and Round the World” adlı kitabın parçaları olarak tanımlandı. Söz konusu kitabı Kaptan Edward Cooke yazmıştı.

Keşif geçtiğimiz günlerde, Queen Anne’s Revenge (QAR) Konservasyon Laboratuvarı’ndan konservatuarlar tarafından yapılan bir sunum sırasında ilan edildi.

Kötü şöhretiyle ünlenmiş Blackbeard’ın gemisine ait bir tonluk top denizden çıkartılırken. F: Reuters

Queen Anne’s Revenge (Kraliçe Anne’in İntikamı) adlı gemi, korsan Blackbeard’ın (Edward Teach) en meşhur amiral gemisi olarak kullanılan tam donanımlı bir gemiydi.

Queen Anne’s Revenge, 1718’de Kuzey Carolina’da karaya çıktı ve Blackbeard adlı ünlü korsan birkaç ay sonra Pamlico Sound’daki İngiliz donanma güçleriyle savaşırken öldürüldü. Korsan amiral gemisinin enkazı 1996’da özel ekipler tarafından bulundu ve North Carolina Doğa ve Kültür Kaynakları Bölümü tarafından bir yıl sonra kazılar başlatıldı.

Kağıtların ait olduğu kitabı bulmak

Söz konusu kağıt parçaları, 2016 yılında temizleme işlemleri sırasında gemiye ait bir atış topunun olduğu bir odada bulundu.

Burada, hiçbiri büyük olmayan 16 kağıt parçası tespit edildi ve bu parçalardan yedisinde okunaklı metin bulunuyordu. Konservatörler, kağıt parçalarını hafifçe kaldırdığında, ardışık olan kağıtlardaki metinlerin aynı yönde olduğunu fark etti; bu da aynı kitaptaki birkaç sayfa kalıntısı bulduklarından şüphelenmelerine neden oldu.

Korsan gemisinde bulunan bir kılıç kabzası. F: N.C. Department of Natural and Cultural Resources

Sonrasında “güney” ve “kulaç” kelimeleri de dahil olmak üzere birkaç sözcüğü okunabildi. Bu da kağıt parçalarının bir çeşit deniz veya seyir metninden geliyor olabileceğini düşündürdü. QAR Lab koruma uzmanı Kimberly Kenyon, bu kitabın ne olduğunun tanımlanmasına büyük yardımı dokunan belirli bir sözcüğün olduğunu söyledi.

(Ünlü Korsan Kidd’e Ait Hazine Bulunmuş Olabilir)

Kenyon , “Dikkat çeken önemli bir kelime vardı: Hilo. Çok belirgin ve italik yazılmıştı. Muhtemelen bir yer adı olmalıydı. Çok şanslıydık.” diyor.

18. yüzyılın başlarına tarihlenen korsan gemisinde bulunan kalaydan yapılmış tabalar ve kaşık. F: N.C. Department of Natural and Cultural Resources

Bu özel ipucu ile heyecanlanan konservatörler, Glasgow Üniversitesi’nde tarihteki basılı metinler uzmanı olan Johanna Green ile iletişime geçti. Araştırmacılar, James Cook’un 1778 seferi öncesine kadar Avrupa literatüründe yer almayan Hawaii/Hilo, ismini elemişti fakat basılı metin uzmanı Green, erken İngiliz dilinin, Peru sahilinde Ilo isimli bir İspanyol yerleşiminden bahsettiğine dikkat çekti.

1712 basımlı bir kitaba ait sayfalar

En eski tarihsel kayıtlar, Pasifik seferleri sırasında Ilo’ya saldırıda bulunan İngiliz denizcilerden geliyordu. Kenyon, İspanyol grupların yağmalarıyla ilgili hikayelerin 17. ve 18. yüzyıllarda popüler olduğunu söylüyor.

1718 yılında yapılan bu yağlıboya, Lt. Robert Maynard’ın kuvvetleri tarafından öldürülmeden önce korsan Blackbeard’ı tasvir ediyor. F: Cordon Press

Bu basılı kayıtlar, “Queen Anne’s Revenge” batığında bulunan kitabın parçaları ile eşleşmediğinde araştırmacılar, Ilo’nun yağmacılığına atfen yazılan Pasifik seferlerinin diğer öykülerine baktılar. En nihayetinde bu parçaların, Kaptan Edward Cooke’un yazdığı “A Voyage to the South Sea, and Round the World” isimli bir kitabın 1712 tarihli ilk basımına ait olduğu ortaya çıktı. Ayrıca bu kağıt parçalarının, 177,178 ve 183-188 numaralı sayfalara ait olduğu belirlendi.

(İskoçya’da Okulda Bulunan İskelet Bir Korsana Ait Olabilir)

Cooke’nin kitabı, Kaptan Woodes Rogers’ın liderliğindeki Duke ve Dutchess adlı iki geminin yaptığı bir seferdeki deneyimlerini anlatıyor. Rogers da bu yolculuk hakkında bir kitap yazdı ve her iki kitapta da Alexander Selkirk’in dört yıl boyunca terk edildiği ıssız bir adadan kurtarılması anlatılıyor. Daha sonra bu kurtarış hikayesi, Daniel Defoe’nin 1719 yılı romanı Robinson Crusoe’un ilham kaynağı oldu.

Korsan gemisindeki silah odasından çıkarıldıktan sonra temizlenmiş ve kurutulmuş bir kağıt parçası. F: N.C. Department of Natural and Cultural Resources

Tarihsel kayıtlar, korsan mürettebatının en azından bir kısmının okur yazar olduğunu gösteriyor. Kenyon’a göre bu mürettebattaki bazı yetkililer, seyir çizelgelerini okumak zorundaydı.

National Geographic. 4 Ocak 2018.