Umman’daki Batıkta Bilinen En Eski Usturlap Bulundu

Umman’daki bir Portekiz gemi batığında, Güneş’in yüksekliğini ölçmek için kullanılan 500 yıllık bilinen en eski usturlap bulundu.

Alet, bir zamanlar denizciler tarafından Güneş’in yüksekliğinin ölçülmesi için kullanılıyordu.

Deniz arkeologlarına göre, Umman’daki batıkta bulunan bir cihaz, navigasyon araçlarının bilinen en eski örneği. 1495 ila 1500 yılları arasına tarihlenen ve usturlap olarak adlandırılan bu nesnenin, eski denizciler tarafından Güneş’in yüksekliğini ölçmek için kullanıldığına inanılıyor.

Söz konusu usturlap, 1503 yılındaki bir fırtınada batan bir Portekiz gemisinde bulundu. Eser, navigasyon işaretlerini gösteren tarama ve 3 boyutlu görüntüleme araçları kullanılarak tanımlandı.

Kazı ekibi nesnenin usturlap olduğuna inanıyordu, ancak nesnenin üzerinde herhangi bir navigasyon işareti görünmüyordu. (Karadeniz’de Osmanlı Gemilerini de İçeren 60 Batık Bulundu)

Warwick Üniversitesi’nden Mark Williams tarafından yapılan taramalar, çıplak gözle anlaşılamayan görünmez ayrıntıları ortaya çıkardı ve bunun gerçekten de bir usturlap olduğunu kanıtladı.

Usturlap üzerindeki işaretler, denizcilerin, açık denizlerde yerlerini belirlemek için öğle saatlerinde ufuktaki güneşin yüksekliğini ölçmesine olanak tanıyordu.

Williams, “Üç boyutlu tarama teknolojimizi böyle heyecan verici bir projede uygulamak harika. Ayrıca böyle nadir bulunan ve büyüleyici bir öğenin tanımlanmasına yardımcı oldu.” diyor.

Araştırmacılar usturlap üzerindeki izleri ortaya çıkarmak için lazer taramaları kullandı.

“Genelde, mühendislikle ilgili zorluklarla uğraşıyoruz, bu yüzden uzmanlığımızı alıp tamamen farklı bir şekilde aktarabilmek adına tarihsel anlamda önemli olan gerçekten ilginç bir fırsattı.”

Vasco da Gama’nın filosunun parçasıydı

Keşfedilen usturlap, disk şeklinde ve bronzdan yapılmış. Çapı ise 17.5 cm civarında. Usturlapın üstünde, Portekiz ceket arması kazınmış ve geminin battığı dönemde kral olan I. Don Manuel’in amblemi var. (Antikythera Batığında Bronz Heykel Parçaları Bulundu)

Esmerelda olarak bilinen gemi, bir zamanlar Hindistan’a deniz yoluyla ulaşan ilk Avrupa kökenli Portekizli kaşif Vasco da Gama’nın liderliğindeki bir filonun parçasıydı.

Kazıya öncülük eden Blue Water Recovery’den David Mearns, şunları ekliyor: “Çok nadir bulunan, tarihsel açıdan önemli olan, arkeoloji camiası tarafından incelenecek ve bir boşluğu dolduracak bir şey bulmak büyük bir ayrıcalıktı. Daha önce gördüğümüz bir şey değildi. Umuyoruz ki tarihe katkıda bulunur ve  bu döneme ait başka usturlaplar da bulunur.”


IB Times. 25 Ekim 2017.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login