Tarih Öncesi Mutfak Alışkanlıkları Oldukça Karmaşıktı

Erken modern insanlar ve Neandertaller, bitkilerin önemli bir rol oynadığı karmaşık ve çeşitli bir diyetle besleniyordu.

Liverpool Üniversitesi’nde yapılan araştırmalar, Paleolitik dönemdeki atalarımızın vejetaryen yemeklerden hoşlandıklarını ve bazlama benzeri ürünler de dahil olmak üzere sofistike, lezzetli tarifler pişirdiklerini ortaya çıkardı.

Dr. Ceren Kabukçu liderliğindeki bir arkeolog ekibi tarafından şimdiye kadar bulunan en eski yiyecek kalıntılarından bazılarına yapılan analizler, erken modern insanların ve Neandertallerin, bitkilerin önemli bir rol oynadığı karmaşık ve çeşitli bir diyetle beslendiklerini gösterdi.

(İlgili: Araştırmaya Göre Neandertaller Muhtemelen Etoburdu)

Araştırma, modern gıda hazırlama ve işleme tekniklerinin ve çeşitli bitki tohumlarının kullanımının, daha önce önerilenden binlerce yıl önce yaygın olduğunu gösteren ilk araştırma olma özelliğini taşıyor.

Ekip, Güney Batı Asya’da keşfedilen bu tür en eski kalıntılar olan Irak’taki Shanidar Mağarası’ndaki erken modern insan (40.000 yıl önce) ve Neandertal (70.000 yıl önce) yerleşimlerine ait yanmış yiyecek kalıntılarını analiz etmek için taramalı elektron mikroskobu kullandı.

Yunanistan’daki Franchthi Mağarası’ndan besin olarak kullanılan bitki kalıntıları, türünün Avrupa’da keşfedilen en eski örnekleriydi (yaklaşık 12.000 ila 13.000 yıl önce) ve bazlama gibi ekmek benzeri öğeleri içeriyordu.

Antiquity dergisinde yayımlanan bu analizlerin sonuçları, yiyeceklerdeki lezzetin 70.000 yıl öncesinden beri önemli olduğunu ve Neandertal ve erken modern insan yemeklerinin genellikle acı, keskin, tanen açısından zengin tatlara sahip bitkileri içerdiğini doğruluyor.

Arkeologlar, yiyecek kalıntılarını inceleyerek, Neandertallerin büyük ölçüde ete dayalı bir diyete sahip oldukları klişesini çürüterek, karmaşık tariflerin Paleolitik diyetin bir parçasını oluşturduğunu keşfettiler.

Çalışma ayrıca, Paleolitik dönem şeflerinin yemeklerini daha lezzetli hale getirmek için bir takım püf noktaları kullandığını da belirledi. Örneğin, tanımlanan en yaygın bileşen olan baklagiller, tohum kabuklarındaki tanenler ve alkaloidler nedeniyle doğal olarak acı bir tada sahipti.

Bununla birlikte, bu araştırma, Paleolitik avcı-toplayıcıların acı tadın çoğunu gidermek için ıslatma ve süzme gibi karmaşık hazırlama teknikleri ve ardından dövme veya kaba öğütme gibi karmaşık hazırlama teknikleri kullandıklarını buldu.

Dr. Ceren Kabukçu, “Bu çalışma, bilişsel karmaşıklığa ve tatların çok erken bir tarihten itibaren önemli olduğu mutfak kültürlerinin gelişimine işaret ediyor. Çalışmamız, modern yiyecek hazırlama uygulamalarına benzeyen erken avcı-toplayıcı diyetindeki karmaşıklıkları kesin olarak gösteriyor.” diyor.

“Örneğin, yabani yemişler ve otlar genellikle mercimek gibi baklagiller ve yabani hardalla birleştirilirdi. Bu sonuçlar, avcı-toplayıcıların yeme alışkanlıkları, mutfaktaki başarıları ve Paleolitik toplayıcıların ağırlıklı olarak etobur mu yoksa vejetaryenler mi olduğu hakkında daha önceki tartışmalara göre büyük bir ilerlemeyi temsil ediyor.”

Liverpool Üniversitesi Arkeoloji Profesörü ve çalışmanın ortak yazarı Profesör Eleni Asouti, “Bu tür mutfak uygulamaları, arkeologlar ve antropologlar tarafından uzun süredir Neolitik tarım toplumlarının ayırt edici özellikleri ve bugün anladığımız şekliyle mutfağın kökeni olarak algılanıyor.” diyor.

“Keşiflerimiz, modern pişirme tekniklerinin tarımın başlangıcından binlerce yıl öncesine dayanan çok daha derin ve uzun bir geçmişe sahip olduğunu gösteriyor. Bu araştırma, insan beslenmesinin evriminin bilimsel çalışmasında yeni ufuklar açıyor.”

University of Liverpool. 23 Kasım 2022.

Makale: Kabukcu, C., Hunt, C., Hill, E., Pomeroy, E., Reynolds, T., Barker, G., & Asouti, E. (2022). Cooking in caves: Palaeolithic carbonised plant food remains from Franchthi and Shanidar. Antiquity, 1-17.