Tarantulaların Dünyanın Her Yerine Nasıl Yayıldığı Anlaşıldı

Tarantulalar arasında dünyanın en büyük ve en tüylü örümcek türlerinden bazıları bulunur. Gezegenin yedi kıtasından altısında bulunabilmeleri, bilim insanları için oldukça kafa karıştırıcı, çünkü bu hantal devler göçebe yaşam tarzlarına sahip olmalarıyla bilinmiyor.

Aslında, dişilerin yuvalarını terk etmediği, yalnızca erkeklerin eş bulmak için sinsi sinsi dolaştığı en hareketsiz örümcek gruplarından biri. Yine de, tarantulalar (Theraphosidae örümcek ailesi), Antarktika hariç tüm Dünya kıtalarında yaşayarak hemen hemen her yerde bulunuyorlar. Peki dünyayı nasıl ele geçirdiler?

PeerJ dergisinde yayınlanan yeni araştırma, bunun cevabını bulduğuna inanıyor ve bu sekiz bacaklı hayvanların ne kadar zaman önce ortaya çıktığına odaklanıyor.

Carnegie Mellon Üniversitesi’nden Saoirse Foley liderliğindeki bir araştırma ekibi, yayınladıkları yeni çalışmada, “Oldukça yaygınlar ve her kıtanın subtropikal bölgelerinde bulunurlar.” şeklinde yazıyor.

(Örümcek ve Yılan Korkusu Atalarımızdan Miras Kaldı)

“Davranışları, tarantulaların başarılı yayılımcılar olacağına işaret etmiyor, ancak tüm dünyaya yayılmış ve çarpıcı şekilde farklı ekolojik nişleri kolonileştirmişler.”

Tarantulaların dünyanın pek çok farklı köşesine başarılı bir şekilde göç etmesini ne açıklayabilir?

Uluslararası bir araştırma ekibi tarafından yürütülen çalışma, Dünya tarihinin farklı dönemlerinden gelen çok çeşitli tarantula türlerinden transkriptomlara (bir organizma tarafından ifade edilen mRNA) baktı. Bundan, fosil kayıtlarından örneklerle çapraz referans alınabilecek bir tarantula türü genetik ağacı oluşturabildiler.

Yeni çalışmalarında Foley ve diğer araştırmacılar, tarantulaların tarih boyunca biyocoğrafik modellerini araştırdılar, tarantula transkriptom veri tabanlarında mRNA’yı analiz ettiler ve farazi bir 120 milyon yıllık evrim boyunca tarantula soy ağacının nasıl gelişebileceğini modellediler.

Ağacı yarattıktan sonra, tarantulaların ne zaman ve nerede ortaya çıkıp yayıldığını tahmin etmek için onu örümcek fosillerinin zaman çizelgesine eşlediler.

Bilim insanları, tarantulaların ilk olarak şu anda Amerika kıtası olan Kretase döneminde ortaya çıktığını keşfettiler. Ancak o zamanlar Amerika, devasa süper kıta Gondwana’nın bir parçasıydı. Eski tarantula akrabaları, günümüzdeki tarantulalar gibi yuvalarından ayrılmıyor olsalar bile, muhtemelen Amerika’dan Afrika, Avustralya ve Hindistan’a dağılmış birleşik kara kütlelerine yayılmışlardı.

Araştırmacılar, Gondwana’nın dağılmasının ardından Hindistan’ın Madagaskar’dan ayrılıp Asya ile çarpıştığını ve tüylü örümcekleri bu kıtaya getirdiğini bildiriyor.

Çalışmanın yazarlarına göre, her ikisi de kehribar renginde korunmuş bilinen sadece iki tarantula fosili var: Biri Meksika’dan, yaklaşık 16 milyon yaşında, diğeri ise Myanmar’dan ve yaklaşık 100 milyon yaşında. Tarantula fosilleri çok nadir olduğu için, araştırmacılar, fosil kayıtlarında tarantulalardan daha iyi temsil edilen ilgili mygalomorflardan (tarantulaları ve diğer büyük, yerde yaşayan örümcekleri içeren araknid grubu) veri topladılar.

Bilim insanları, 29 tarantula türünü ve diğer 18 mygalomorfu temsil eden transkriptom verilerinden tarantulalar için bir soy ağacı oluşturduktan sonra, fosillerden elde edilen verileri kullanarak soy ağacının zaman ayarlamasını yaptı. Bu, araştırmacıların tarantula soylarının yaşlarını hesaplamalarını ve modern tarantulaların atalarının dünyaya ne zaman yayıldığını tahmin etmelerini sağladı.

Tarantula zaman çizelgesi

Bu yeni zaman çizelgesine göre, tarantulalar ilk olarak Amerika’da yaklaşık 120 milyon yıl önce ortaya çıktı. Orada, Afrika’nın tarantulalarının atası olan örümcekler 112 ila 108 milyon yıl önce ortaya çıktı. Yaklaşık 108 milyon yıl önce, şimdi Hindistan olan yerde tarantulalar ortaya çıktı. Hindistan Madagaskar’dan 95 milyon ila 84 milyon yıl önce ayrıldı ve Asya’ya doğru sürüklendi; 58 milyon ile 35 milyon yıl önce başlayan bu ağır çekim çarpışma, Asya kıtasına tarantulaları getirdi.

Bununla birlikte, bundan önce, Hindistan’ın tarantulaları farklı yaşam tarzlarına sahip iki sınıfa ayrıldı: Bir grup tarantula ağırlıklı olarak ağaç sakinleriydi ve diğeri çoğunlukla oyuklarda yaşamı tercih ediyordu. Her iki soy da sonunda Asya’ya yayıldı, ancak arboreal grup (Ornithoctoninae) bunu oyuk kazan kuzenlerinden 20 milyon yıl sonra yaptı.

Asya’ya yayılan sonraki tarantula dalgası, örümceklerin ekolojik nişleri doldurabildiklerini ve yeni habitatlara bir zamanlar düşünüldüğünden daha etkili bir şekilde uyum sağlayabildiklerini gösteriyor.

Carnegie Mellon Üniversitesi’nde evrimsel biyolog olan çalışmanın baş yazarı Saoirse Foley, “Daha önce, tarantulaların iyi yayılımcılar olduğunu düşünmemiştik. Kıtasal sürüklenme, tarihlerinde kesinlikle rol oynasa da, iki Asya kolonizasyon olayı bizi bu anlatıyı yeniden gözden geçirmeye teşvik ediyor.” diyor.

Science Alert. Live Science. 19 Nisan 2021.

Makale: Foley, S., Krehenwinkel, H., Cheng, D. Q., & Piel, W. H. (2021). Phylogenomic analyses reveal a Gondwanan origin and repeated out of India colonizations into Asia by tarantulas (Araneae: Theraphosidae). PeerJ, 9, e11162.