Sudan’da Hiyeroglif Yazıtlı Tapınak Kalıntıları Keşfedildi

Sudan’daki arkeologlar, 2.700 yıl önce Kush adlı bir krallığın geniş bir alana hükmettiği döneme ait bir tapınağın kalıntılarını ortaya çıkardılar.

Arkeologlar, yaklaşık 2.700 yıl öncesinde, günümüzde Sudan, Mısır ve Orta Doğu’nun bazı bölümleri de dahil olmak üzere, Kush adlı bir krallığın geniş bir alana hükmettiği bir döneme ait bir tapınağın kalıntılarını ortaya çıkardılar.

Tapınak kalıntıları, günümüz Sudan’ında Nil Nehri’nin üçüncü ve dördüncü akanakları arasında yer alan bir bölge olan Eski Dongola’daki bir Ortaçağ kalesinde bulundu.

(İlgili: Bu Piramitleri, Afrika’nın İlk Uygarlıklarından Biri İnşa Etti)

Tapınağın bazı taş blokları figürler ve hiyeroglif yazıtlarla süslenmişti. İkonografi ve yazıların analizi, bunların MÖ 1. binyılın ilk yarısına tarihlenen bir yapının parçası olduğunu gösteriyor.

Varşova Üniversitesi Polonya Akdeniz Arkeolojisi Merkezi’ndeki arkeologlar yaptıkları açıklamada, Eski Dongola’dan 2.700 yıl öncesine kadar uzanan hiçbir buluntunun bilinmemesi nedeniyle keşfin sürpriz olduğunu söylüyor.

Araştırma ekibiyle işbirliği yapan Mısırbilimci Dawid Wieczorek, tapınağın bazı kalıntılarının içinde, arkeologların tapınağın Kawa’lı Amun-Ra’ya adandığını belirten yazıt parçaları bulduğunu söylüyor.

Amun-Ra, Kush imparatorluğunda ve Mısır’da tapılan bir tanrıydı ve Kawa, Sudan’da bir tapınak içeren bir arkeolojik sit alanı. Yeni bulunan blokların bu tapınaktan mı yoksa artık var olmayan bir tapınaktan mı olduğu belli değil.

Sudan’da kapsamlı çalışmalar yapmış ancak bu araştırma projesinde yer almayan Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi’nde arkeoloji profesörü olan Julia Budka, “Bu çok önemli bir keşif ve birkaç soru gündeme getiriyor.” diyor.

Örneğin Budka, tapınağın kesin tarihini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulabileceğini düşünüyor. Başka bir soru, tapınağın Eski Dongola’da var olup olmadığı veya kalıntıların Kawa’dan mı yoksa Sudan’da çok sayıda tapınak ve piramit bulunan Gebel Barkal gibi başka bir yerden mi taşındığı konusu.

“Keşif çok önemli ve çok heyecan verici olsa da kesin bir şey söylemek için henüz çok erken ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.”

Old Dongola’da araştırma devam ediyor. Ekip, Polonya Akdeniz Arkeoloji Merkezi’nde arkeolog olan Artur Obłuski tarafından yönetiliyor.

Live Science. 9 Mart 2023.