Şizofreni İnsanlar Neandertallerden Ayrıldığında Ortaya Çıktı

Yeni bir araştırma, şizofreninin, 700.000 ila 300.000 yıl önce insanlar Neandertallerden ayrıldıktan sonra gelişen “modern” bir hastalık olduğunu gösteriyor. Bilim insanları, erken insanların psikiyatrik bozukluk yaşadığına dair hiçbir bulgu olmadığını söylüyor.

Şizofreniye yatkınlık modern insanların Neandertallerden ayrılmaksından sonra ortaya çıktı. Araştırmanın yazarı, bu araştırmanın şizofreninin insan beyninin karmaşık evriminin bir ürünü olduğu savını desteklediğini söylüyor.

Şizofreni olarak adlandırılan hastalık, çok uzun bir zamandır insan davranışlarını kötü yönde etkileyen ve üreme oranlarını azaltan bir psikiyatrik bozukluk. Şizofreninin kesin nedeninin bilinmemesine rağmen, bilim insanları bu hastalıkta genetik aktarımın önemli bir rolü olduğunu biliyor.

Biological Psychiatry’de yayımlanan yeni bir araştırmayı yürüten uluslararası ekip, Neandertallerin ve erken insanların genetik bilgilerini karşılaştırdı. Araştırma sonucuna göre şizofreni, Homo sapiens’in, bilinen en yakın akrabası Neandertallerden evrimsel olarak ayrıldığı sırada ortaya çıkan evrimsel değişimin bir yan etkisi olabilir. Araştırmacılar, genetik şizofreni riski ile insan evrimi belirteçleri arasında bir ilişki tespit etti.

Biological Psychiatry dergisi editörü John Krystal: “Bu araştırma, şizofreninin modern bir hastalık olduğunu ve insanların Neandertallerden ayrıldıktan sonra ortaya çıktığını gösteriyor.” diyor ve ekliyor: “Araştırma, homininlerin bu rahatsızlığa sahip olmadığını savunuyor.”

Oslo Üniversitesi’nden baş yazar Ole Andreassen, dil ve karmaşık bilişsel beceriler gibi insani niteliklerin edinimine ilişkin yararlı gen değişkenlerinin yan etkisi olabileceğini ve psikoz geliştirme eğilimini artırmış olabileceğini düşünüyor.

Andreassen ile birlikte her ikisi de Oslo Üniversitesi’nden olan baş yazarlar Saurabh Srinivasan, Francesco Bettella ve meslektaşları, evrim tarihinde şizofreninin kökenine ışık tutacak genomu saptamak için insanların yakın akrabası olan Neandertallerin genomunu inceledi.

Son zamanlardaki Neandertal genomik bilgileriyle örtüşen şizofreni hastalarıyla ilgili genom odaklı çalışmalardan elde edilen veriler incelendi. İncelemeler araştırmacılara belirli genom bölgelerinin insanların ve Neandertallerin ayrılmasından belli bir süre sonra pozitif seleksiyondan geçtiğini gösteriyor.

Risk loci diye bilinen şizofreniyle ilişkili insan genom bölgelerinin, modern insanların Neandertal genomundan ayrıldığı bölgelerde bulunması olası. Lociyi evrimsel işaretliyiciler ile ilişkisini saptamak için yapılan ek analizler bilişsel işlemlemeye ilişkili pozitif seleksiyona maruz kalan birkaç gen değişkeninin olduğunu gösteriyor. Diğer loci genlerinin şizofreniyle ilgili bağlantısı olduğu biliniyor ve daha önceleri hastalığın oluşmasında rol oynadığı düşünülüyordu.

Andreassen: “Bulgularımız şizofreniye yatkınlığın modern insanların Neandertallerden ayrıldığında ortaya çıktığını gösteriyor.” diyor ve ekliyor: “ Böylelikle şizofreninin insan beyninin karmaşık evriminin bir ürünü olduğu savını destekliyor.”

Science Daily. 15 ağustos 2016