Sivas’ta 1.700 Yıllık Cam Şişenin İçindeki Sıvı, Zeytinyağı Çıktı

Sivas Arkeoloji Müzesi’nde yer alan ve Antik Roma dönemine ait bir cam şişenin içindeki katılaşmış sıvının zeytinyağı olduğu anlaşıldı.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İleri Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (CÜTAM) tarafından Sivas Merkeze bağlı Kurtlapa köyünde MS. 3. ve 4. yüzyıllara ait unguentarium içerisinde bulunan ve günümüze kadar bozunmadan korunabilmiş organik maddenin araştırılması yapıldı. Uzun yıllar geçmesine rağmen bozulmayan maddenin zeytinyağı olduğu anlaşıldı.

İçinde bir sıvı olan cam eser, Sivas ili Merkez ilçenin 50 km kuzeyinde yer alan Kurtlapa köyünden müsadere yolu ile 25 Eylül 1997 tarihinde Sivas Müzesine getirilmişti. Eser ile benzer form özellikleri barındıran kaplarla Doğu Akdeniz coğrafyasında yoğun bir biçimde karşılaşılıyor. Bu kapsamda gerçekleştirilen analojik karşılaştırma sayesinde eserin MS 3-4. yüzyıla, yani Geç Roma Dönemine ait olduğu düşünülüyor.

(Özel Bir Kabın İçinde İtalya’nın En Eski Zeytinyağı Keşfedildi)

Çalışmayı yönlendiren Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Erdener Pehlivan, “Sivas Arkeoloji Müzesi envanterinde bulunan cam eserlerin belgelenmesi ve elementel analizlerinin yapılması aşamasında ülkemizdeki diğer müzelerin envanterinde henüz karşılaşmadığımız türden bir eseri tespit ettik.” diyor.

“Bu cam unguentarium’un içerisinde koyu sarı renkte katılaşmış formda bir malzeme olduğunu gördük ve  malzemenin içeriğinin ne olduğu ile ilgili çalışma yapmaya karar verdik. Kimyasal analiz sürecine geçmeden önce kabın ait olduğu dönemde üretilen organik malzemeler arasında zeytinyağı, kozmetik ürünler, merhemler, ilaçlar ve kokuların bulunduğu bilgisini literatür kaynakları sayesinde doğrulamış olduk.”

Sivas Arkeoloji Müzesi Müdürü Ali Alkan; “Yaklaşık bir yıldır Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Kültür Turizm İl Müdürlüğü ile yaptığımız protokoller çerçevesinde birçok başarılı işe imza atıyoruz. Bugünkü başarılı çalışmamızı da  CÜTAM işbirliği ile yapmış olduk.” dedi.

CÜTAM Müdürü Prof. Dr. Mehmet Şimşir; “CÜTAM’daki cihaz altyapımızı kullanarak arkeolojik çalışmalar sonucu bulunan tarihi eserlerin yapı aydınlatması çalışmaları için uzman ekibimizle birlikte araştırmalar yapıyoruz. Bugün burada Sivas’a ait bir bulgunun araştırmasını yaparak sonuca erişmiş bulunuyoruz. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” dedi.

Son olarak konuşan CÜTAM Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Ebru Yabaş, “İncelediğimiz eser örneğine çok az rastlanan  içinde malzemesi ile bulunmuş, MS 3 ve 4. yüzyıllarından günümüze kadar korunabilmiş çok ender bir örnektir. Biz özellikle bu esere de zarar vermeden organik malzemenin kimyasal analizini nasıl gerçekleştirebileceğimiz konusunda çalışmalar yaptık. Camın açık ucu kil ile kapatılmış olduğundan ulaşabildiğimiz kilin yüzeyindeki organik madde kalıntılarını araştırma laboratuvarımızda farklı teknikler ile hassas olarak kilden izole ettik ve analizlerimizi yaptık. Yaptığımız analizler sonucunda camın içerisindeki maddenin zeytinyağı olabileceği hakkında fikrimiz oluştu.” dedi.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi. 23 Aralık 2021.