Side Antik Kenti’nde Epik Şiirin Esin Perisi Olan Mozaik Bulundu

Antalya’daki Side Antik Kenti’nde yürütülen kazılarda, Kalliope’nin betimlendiği MÖ 2. yüzyıla ait mozaik zemin keşfedildi.

Antalya’nın Manavgat ilçesinde yer alan Side Antik Kenti’nde sürdürülen arkeolojik kazılarda, milattan önce 2. yüzyıla tarihlenen bir mozaik taban ortaya çıkarıldı.

Side’deki anıtsal çeşme restorasyonu sırasında rastlanan mozaik tabanda, Musalardan Kalliope’nin bir tasviri ve üzerinde de ismi yazıyor. Kalliope, Yunan mitolojisinde dokuz Musa’nın lideriydi ve daha sonra epik şiirin hamisi olarak kabul edildi. Tanrıların kralı Zeus’un emriyle tanrıçalar Aphrodite ile Persephone arasında Adonis yüzünden çıkan anlaşmazlığı yargıladı.

Antik kentte bu yıl, çeşmenin eksik mimari parçalarının bulunması için anıtsal çeşme alanında çalışmalar yürütülüyor. Alanda çalışan arkeologlar, bir mozaik tabanı ortaya çıkarırken, epik şiir perisi Kalliope’nin tasvirine ve ismine rastladı.

(İlgili: Side Antik Kenti’nde Orijinal Yerinde İki Heykel Bulundu)

Anadolu Üniversitesi’nden Side Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, üç katlı ve önünde havuzu olan anıtsal çeşmenin kentin görkemini gösteren önemli mimari unsurlardan biri olduğunu söylüyor. Dolayısıyla anıtsal çeşme restorasyonu ve arkasındaki kazı çalışmaları önem arz ediyor.

Çeşmenin üçüncü katına ait mimari parçaların bulunması için çeşmenin doğusunda kazılara başladıklarını belirten Alanyalı, önce çeşmenin su kemerlerini açığa çıkardıklarını, şimdi ise su kemerlerinin hemen önünde muhtemelen MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiş, oldukça büyük, zemini mozaikle döşeli bir mekan bulduklarını söylüyor.

Alanyalı, “İlk sondajlar buranın Hellenistik dönemde inşa edilmiş olabileceğine işaret ediyor. Anıtsal çeşmenin arkasında açığa çıkarttığımız yapılar Side’nin şehircilik tarihi açısından büyük önem taşıyor. Bu alanların özel mekanlar olduğunu tahmin ediyoruz. Çünkü duvarlarında freskler ve zeminlerinde de özenli mozaikler var.” diyor.

“Mozaiklerdeki figürlerden birinin üzerinde ismi de var. Onun şairlere ilham veren, epik şiirin esin perisi Kalliope olduğunu tespit ettik. 2024 yılı boyunca o bölgede çalışmalara devam edeceğiz. Eğer çeşmede restorasyon çalışmaları olmasaydı bizim de çok çalışmayı planladığımız alanlardan biri değildi açıkçası. Çok büyük bir sürpriz oldu.”

“Çeşmenin ön kısmı parçalarla dolu, o nedenle henüz havuzu algılanamıyor. Ancak havuzun önündeki basamaklarla çeşmenin önünde varlığından haberdar olduğumuz bir meydan var. Önümüzdeki zamanlarda o alanı da kazarak açığa çıkıp koruma ve onarım çalışmalarını tamamlamayı, kente kazandırmayı planlıyoruz”

Side Antik Kenti

Antalya’nın Manavgat ilçesinde, Pamphylia’da yer alan önemli kentlerden olan Side Antik Kenti’nin geçmişinin Geç Hitit Dönemi’ne kadar uzandığı tahmin ediliyor. Antik dönemde ulaşımın büyük oranda denizden sağlanması ve ticaretin deniz ulaşımına bağlı olması, şehrin gelişiminde ve yaşamında önemli rol oynuyordu.

MÖ 7. yüzyılda göçler sırasında gelen Yunanlar, yazıtlara göre MÖ 3. yüzyıla kadar kente özgü bir dil konuşuyorlardı. Hala tam olarak çözülemeyen bu dil, Hint-Avrupa dillerindendi. Side, MÖ 6. yüzyılın ilk yarısında Lidyalıların, MÖ 547-546’da da Perslerin egemenliğine girdi. Pers yönetiminde gelişen kent, MÖ 334’te Büyük İskender’e teslim oldu. İskender’in ölümünden sonra Antigonus’un (323-304), Ptolemaioslar’ın (301-215) ve MÖ 215’ten sonra da Suriye Krallığı’nın kontrolü altına girdi.