Pompeii’de İnsanları Öldüren Tek Şey Yanardağ Değildi

MS 79 yılında Vezüv Yanardağı’nın patlaması ile aynı anda gerçekleşen bir deprem, Pompeii’deki ölümlere neden olmuş olabilir.

Araştırmalar, MS 79’da Vezüv Yanardağı’nın patlaması sırasında sarsıntıların meydana geldiğini ve bunun da binaların insanların üzerine yıkılmasına neden olduğunu ileri sürüyor.

Yeni araştırma, Vezüv Yanardağı’nın MS 79’daki yıkıcı patlamasından sonra Pompeii’de hayatını kaybeden kurbanların eş zamanlı bir depremde ölmüş olabileceğini gösteriyor.

Bilim insanları, yaklaşık 2.000 yıl önce güney İtalya’daki Vezüv Yanardağı’nın patlaması sırasında sismik aktivitenin meydana gelip gelmediğini, yoksa yalnızca öncesinde mi gerçekleştiğini on yıllardır tartışıyorlardı. Genç Plinius’un mektuplarında, patlamanın öncesinde sismik aktivite olduğundan bahsediliyordu.

(İlgili: Pompeii’de Çocukların Çizdiği Gladyatör Çizimleri Bulundu)

Frontiers in Earth Science adlı akademik dergide yayımlanan bir makale, dünya çapında ünlü arkeolojik siteye yeni bir bakış sunarak, bir veya daha fazla eşzamanlı depremin “binaların çökmesine ve sakinlerin ölümüne katkıda bulunan bir neden” olduğunu savunuyor.

Araştırmacılar, “Sonuçlarımız, patlama sırasında meydana gelen sismik aktivite tarafından tetiklenen bina çöküşlerinin etkilerinin antik Pompeii’deki ek ölüm nedeni olarak görülmesi gerektiğini öne sürüyor” diyor.

Arkeologlar, Pompeii’nin nüfusunun yüzde 15 ila 20’sinin, çoğunlukla dev bir gaz ve kül bulutunun şehri kaplaması sonucu termal şoktan öldüğünü tahmin ediyorlar.

Volkanik kül daha sonra Roma şehrini örterek evleri, kamu binalarını, nesneleri ve hatta insanları mükemmel bir şekilde korudu ve bu kalıntılar 16. yüzyılın sonlarında keşfedildi.

Mayıs 2023’te arkeologlar, iki adamın iskeletini ortaya çıkardılar ve bu adamların ısı ve ateşli gaz ile kül bulutlarından değil, çöken duvarların neden olduğu travmalardan öldüğünü belirlediler. Bu durum, değerli yeni veriler sağladı.

Kurbanlardan biri, başını korur gibi sol elini kaldırmış halde bulundu.

“Bu tür travmaların modern depremlerle ilişkili bireylerin travmalarıyla benzer olduğunu belirtmekte fayda var” diyor yazarlar ve çöken duvarların taş ve molozların düşmesiyle değil, sismik aktiviteyle bağlantılı olduğunu belirtiyorlar.

“Daha geniş bir bakış açısıyla ve tüm şehri dikkate alarak, sismik olarak tetiklenen bina çöküşlerinin neden olduğu ölümlerin sadece iki bireyle sınırlı olmadığını düşünüyoruz”

Çalışma, hem volkanik hem de sismik aktivite kaynaklı fenomenlerin kesişiminin çok disiplinli bir yaklaşım gerektirdiğini ve arkeologlar ile yer bilimcilerin iş birliğini öne çıkarıyor.

Makale: Sparice, D., Amoretti, V., Galadini, F., Di Vito, M. A., Terracciano, A., Scarpati, G., & Zuchtriegel, G. 2024. A novel view of the destruction of Pompeii during the 79 CE eruption of Vesuvius: syn-eruptive earthquakes as an additional cause of building collapse and deaths. Frontiers in Earth Science, 12, 1386960.