Pompeii Kahramanı Yaşlı Pliny’nin Kafatası Bulunmuş Olabilir

Bilim insanları, Roma müzesindeki bir kafatasının, Vezüv Yanardağı patlaması sırasında ölen ünlü tarihçi, yazar ve deniz komutanı Pliny’nin kalıntıları olabileceğini düşünüyor.

Yaşlı Pliny’e ait olduğu düşünülen kafatası. F: Flavio Russo

MS 79 yılında Vezüv Yanardağı patladığında, binlerce insan Pompeii Antik Kenti ile birlikte küller altına gömülerek can verdi. Vezüv Yanardağı, öylesine şiddetli patlamıştı ki; atmosfere 33 kilometre yükseklikte gaz ve kül saçmıştı. Milyonlarca ton erimiş kaya ve sıcak kül her saniye yerlere düşmekteydi. Yanardağ tabanının yakınlarındaki kentte, patlamada öldüğü düşünülen yaklaşık 2.000 kişiden yaklaşık 1.500 kişinin kalıntısı korunarak günümüze kadar ulaştı.

Şimdi ise İtalya’daki araştırmacılar, patlamadan yaklaşık 2.000 kişiyi daha kurtardığı düşünülen bir adamın kalıntılarını bulduklarına inanıyor. Oldukça saygın bir Romalı filozof olan Yaşlı Pliny, Pompeii’den insanları daha güvenli yerlere taşımak için gemilerini kullanmıştı.

Patlamadan sonra içinde bulundukları tekneyle beraber ölen insanlar. F:

Ancak Gaius Plinius Secundus ya da Yaşlı Pliny, sahilde bir toksik kül bulutuna yakalanarak ölmüştü. Yaşlı Pliny’nin yaptıkları, yeğeni Genç Pliny tarafından kaydedildi. Genç Pliny, uzaktaki patlamaya tanık oldu ve korkunç olayı Romalı senatör ve tarihçi Tacitus’a yazdığı bir mektupta anlattı. Genç Pliny’e göre, amcası gemiden inip Stabiae’deki arkadaşlarını aramaya başladı. Ancak kurtulan bir grup insanın güvenliğini sağlarken zehirli bir gaz bulutuna yakalanarak sahilde öldü.

Genç Pliny’nin yaptığı patlamanın tanımlaması o kadar doğru olarak değerlendiriliyor ki, uzmanlar bugün benzer volkanik olayları “Plinian patlamaları” olarak adlandırıyor.

İtalyan mühendisi Gennaro Matrone önderliğinde 1900 yılında Pompeii’de yapılan bir kazıda, 70’in üzerinde kişinin kalıntıları keşfedildi. Bu kişilerin bir tanesi, birçok bileziği, büyük altın kolyesi ve biri aslan başlı, yaldızlı fildişi ve altın kabuklu olan yüzükleri ile diğerlerinden ayrılıyordu.

Muhtemelen kurtarma filosunun bir parçası olan yanmış bir Roma gemisi, Vezüv Yanardağı patlamasında küller altında kalan Herculaneum kıyılarında bulundu. F: Flavio Russo

Matrone, bunun Yaşlı Pliny’nin kalıntıları olduğuna inanıyordu, ancak iddiaları hiçbir zaman doğrulanmadı. Bununla birlikte, Giuseppe Cosenza gibi arkeologlar, bir Roma amiralinin “balerin” gibi asla bu kadar süslenmiş olamayacağını savundu.

Bu figürün kafatası olduğu düşünülen şey, Roma’daki Tıp Tarihi Müzesi’ndeki tanımsız bir vitrinde sergileniyor. İtalyan gazetesi La Stampa, bu kafatasını, Camerino Üniversitesi’nden antropolog Isolina Marota’nın dikkatine sundu. Isolina Marota, uzun yıllardır Buzadam Ötzi üzerinde araştırmalar yürütüyor.

Ekip, kafatasının kökeni belirlemek için diğer yöntemler arasından kararlı izotop analizini kullanmayı planlıyor. Pliny’nin misyonuyla ilgili İtalyan Savunma Bakanlığı için bir kitap yazan tarihçi Flavio Russo, testleri gerçekleştirmek için gerekli parayı artırabilmek için para ödüyor.

‘Pompeii ve Herculaneum’un Yıkımı’, John Martin, 1822.

İstikrarlı izotop analizi, Ötzi’nin köklerini bulmakta çok başarılıydı ve bu iskeletin gerçekten Yaşlı Pliny’e ait olup olmadığını belirlemek için de başarılı olacağı düşünülüyordu. Marota’nın öne sürdüğü bir başka yöntem ise, Yaşlı Pliny’nin o dönemde yapılmış büstleriyle karşılaştırmak için çene ve kafa şeklini ölçmek.

Marota, “Bulguların önemini göz önünde bulunduran üniversitemiz, belki de uzman akademisyenlerle, arkeologlarla ve Pompeii alanını yönetmekle yükümlü olan uzmanlarla işbirliği içinde bir araştırma projesine başlamak için elinden geleni yapmaya hazırdır.” diyor.

Pliny, yaptığı son insancıl jestin yanı sıra, askeri taktik, tarih ve etkili konuşma üzerine yazdığı kitaplar ile biliniyor. Pliny’nin en önemli ve  günümüze ulaşabilmiş eseri Naturalis Historia (Doğal Tarih) idi: astronomi, matematik, tıp, resim, heykel ve diğer birçok bilim ve sanat alanıyla ilgili eski bilgiler toplamı olan 37 kitap.

Vezüv’ün Kömürleştirdiği Papirüslerde Metalik Mürekkep Bulundu

Pompeii’li Bankerin Evi Dijital Ortamda Tekrar Canlandırıldı

Pompeii’deki Mısır Freskleri, İnsanların Kozmopolit Olduğunu Gösteriyor

IB Times. 4 Eylül 2017.