Peru’da Yapay Zeka İle Yeni Jeoglifler Keşfediliyor

Peru’daki arkeologlar yapay zeka kullanarak katil balinaların, iki başlı yılanların ve toprağa oyulmuş diğer canlıların jeogliflerini keşfetti.

Araştırmacılar, yeni yöntemin jeoglif adaylarını 21 kat daha hızlı tanımladığını söylüyor.

Arkeoloji geçmiş kültürleri aydınlatmaya odaklanmış olabilir, ancak arayışlarında uzun süredir en son teknolojileri kullanıyor. Son yıllarda arkeologlar, robotları, LiDAR’ı, dronları ve şimdi de yapay zekayı kullanıyor.

Japonya’nın Yamagata Üniversitesi’nden araştırmacılar, teknolojiyi Peru’da dört yeni Nazca jeoglifi keşfetmek için kullandılar. Bu jeoglifler, antik Nazca halkları tarafından MÖ 500 ile MS 500 yılları arasında günümüzün güneyindeki Peru’nun engebeli arazisine oyulmuştu.

(İlgili:: Peru’da 2.000 Yıllık Dev Kedi Jeoglifi Keşfedildi)

Bölgedeki yüzlerce jeoglif, katil balinalar, iki başlı yılanlar, lamalar ve meraklı insansı figürler dahil olmak üzere gerçek ve fantastik sayısız yaratığı tasvir ediyor.

Journal of Archaeological Science’da yayınlanan en son keşifler, Yamagata araştırmacılarının 2016’da başladığı çalışmanın bir parçası olarak yapıldı.

Araştırmacılar, ilk olarak, yaklaşık 390 km karelik Nazca platosunun tüm alanını görmek için piksel başına 0,1 metre yer çözünürlüğüne sahip hava fotoğrafları kullandılar. Daha sonra, beş yıl süren zahmetli bir süreçte, araştırmacılar jeoglifleri manuel olarak belirlediler ve bulduklarını genellikle yerinde yüzey araştırmalarıyla kontrol ettiler. Bu son adım, önceki aramalarda kaçırdıkları jeoglifleri ortaya çıkarmak için yapay zekayı güçlendirmek üzere IBM ile işbirliği yapmayı içeriyordu.

En yeni Nazca jeoglifleri, bir sopa tutan insansı bir figür, geniş ağızlı bir balık, 77 metre uzunluğunda bir çift bacak ve bir kuşu (iskelet) tasvir ediyor.

Araştırmacılar, “Yaklaşımımız, Derin Öğrenme’nin görüntülerin temsillerini daha iyi genelleme performansıyla öğrenmesini sağlayarak geçmişte bulunması zor olan hedeflerin keşfedilmesini sağlıyor. Yöntemimiz, saha araştırmaları ile yapay zekayı birleştirerek daha verimli ve etkili araştırmalara yol açan yeni bir paradigma oluşturarak arkeolojiye katkıda bulunuyor.” diyor.

Araştırmacılar, yeni jeoglif adaylarını belirlemek için Yapay Zeka kullanmanın, önceki çıplak gözle kullanılan yöntemden 21 kat daha hızlı olduğuna inanıyor. Yamagata Üniversitesi’nin Nazca platosunun sınırlı bir kuzey bölgesine odaklanan en son araştırma göz önüne alındığında, makine öğrenimi modellerinin yakın gelecekte daha fazla keşif yapması bekleniyor.

Nazca jeoglifleri ilk olarak 1927’de Perulu arkeolog Toribio Mejia Xesspe tarafından bulundu ve 1980’lerde yeniden akademik ilgi gördü. 1993 yılında Nazca jeoglifleri UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi olarak tescil edildi.

The Art News. 7 Haziran 2023.

Makale: Sakai, M., Lai, Y., Canales, J. O., Hayashi, M., & Nomura, K. (2023). Accelerating the discovery of new Nasca geoglyphs using deep learning. Journal of Archaeological Science, 105777.