Peru’da Bulunan Ahşap Heykeller Termit Dışkısıyla Korunmuş

Peru’da İnka öncesi döneme ait bir sarayın törensel koridorunda bulunan ahşap heykeller, termit dışkısıyla dolmuş.

Bu 750 yıllık heykeller, bir zamanlar Peru’daki Chan Chan bölgesinde bulunan bir saray olan Utzh An’da geçit törenini “koruyordu”.

Arkeologlar Peru’daki eski bir sarayın törensel girişini kazarken, girişin yanlarında yer alan 750 yıllık ahşap ‘muhafızları’ keşfettikleri için heyecan duyuyorlardı. Ancak heykellerin çamurdan temizlenmesiyle daha da büyük bir sürpriz ortaya çıktı: Termitler, yüzyıllar boyunca 19 ahşap heykeli çiğnemişlerdi ve insan figürlerinin yerini böcek dışkısıyla doldurmuşlardı.

(Peru’da İnka Öncesine Ait Ahşap Heykeller Bulundu)

Kazı başkanı Henry Gayoso, tüm heykellerin aynı termit muamelesine maruz kalmadığını söylüyor. İlk incelemeler, bazı heykellerin neredeyse tamamen termit dışkısından oluştuğunu ortaya çıkardı. Diğerleri ise bir dışkı tabakası altında korunmuş ahşap yapıya sahip gibi görünüyordu.

Konservatör Lynn Grant, “Termitler fotofobiktir (ışıktan kaçan) ve ahşap nesneleri çiğnerken, tünellerini ışıktan korumak için ince bir ahşap katman bırakırlar.” diyor.

Heykellerin yüzyıllar boyunca korundukları gerçeği dikkat çekici ve şimdi araştırmacılar kırılgan eserleri korumaya devam etmeli.

“Böcek dışkıları genellikle tüm tüneli doldurmaz, bu yüzden son derece dikkatli olunmazsa ve parçalar aşırı dikkatle ele alınmazsa, korunmuş cephenin tamamen çökmesi çok kolaydır. Buradaki arkeologlar tebrik edilmeli.”

Smithsonion Konservasyon Enstitüsü’nden Robert Koestler, “Termitler her şeyi yemedikleri için kısmen şaşırdım. 700 yıl sonra, heykelin içinde oldukları şekilde kalması şaşırtıcı.” diyor.

Keşif, arkeologlar tarafından Utzh An Sarayı’nda (eskiden Grand Chimú sarayı) bir geçit kazılırken yapıldı. Burası, Kuzey Peru’daki Chan Chan bölgesini oluşturan 10 muazzam kerpiç kompleksinin en büyüğü. Chan Chan, 10-15. yüzyıllar arasında Chimú halkının başkentiydi ve en parlak döneminde Amerika’nın en büyük şehirlerinden biriydi.

Törensel koridor, bir satranç tahtası gibi kareler ve yüksek kabartma dalga motifleriyle dekore edilmiş.

Bu yılın başlarında, Chan Chan’ın hemen dışında, Chimú tarafından toplu olarak kurban edilmiş çocukların ve bebek lamaların kanıtları bulunmuştu.

(Peru’da Kalpleri Çıkarılarak Kurban Edilen 140 Çocuk Bulundu)

Söz konusu heykeller, bir dönümden daha büyük bir tören avlusuna açılan yaklaşık 100 metrelik geçit yolunu çevreleyen nişlere yerleştirilmişti ve geçitin her iki tarafındalardı. Heykellerin her biri 70 santimetre boyunda ve bin yıllık bir binada, yüksek çamur kabartmalarıyla bezenmiş bir tören koridorunun duvarındaki nişlere konumlandırılmışlar.

National Geographic. 31 Ekim 2018.