Peru’da Babasının Yanında Boğularak Kurban Edilen Oğlu Bulundu

Peru’da 1.500 yıllık mezardaki kalıntıların genetik analizi, babasının yanında boğularak öldürülen oğlunu ve diğer kurbanları ortaya çıkardı.

Yaklaşık MS 500 yılına tarihlenen bir Moche mezarında yapılan genetik analiz, mezarda altı kişinin gömülü olduğunu ve bu kişilerden iki gencin yakın akrabaları için kurban edildiğini ortaya çıkardı.

Yeni bir genetik araştırmaya göre, 1.500 yıl önce antik And Dağları’na özgü bir cenaze ritüeli sırasında boğularak kurban edilen iki genç, gömüldükleri yetişkinlerle yakından akrabaydı. Ancak şaşırtıcı bir şekilde, genç erkek çocuğun babasının ölümü üzerine, genç kızın ise teyzesinin ölümü sırasında kurban edildiği anlaşıldı — bu, arkeologların daha önce hiç karşılaşmadığı bir ritüel.

Mezardaki kişiler, MS 300 ila 950 yılları arasında Peru’nun kuzey kıyısında gelişen Moche kültürüne aitti. İkonografik ve arkeolojik kanıtlar, Moche toplumunun tanrılarını onurlandırmak için insan kurban etme pratiğini yaygın bir şekilde gerçekleştirdiğini gösteriyor, fakat yüksek statülü bireylerin cenazeleri sırasında yapılan olası kurbanlara dair bilgiler sınırlı.

(İlgili: Dövmeli Cao Leydisi’nin Yanına Gömülenlerle Akrabalığı Araştırılıyor)

“Şu ana kadar Moche kültürüne dair bildiklerimizin çoğu, çok aleni ve dehşet verici insan kurban etme biçimlerine dayanıyor” diyor çalışmanın ortak yazarı ve Kaliforniya Üniversitesi Santa Cruz’da arkeogenetik uzmanı olan Lars Fehren-Schmitz.

“Ancak, bizim gözlemlediğimiz gibi yakın akraba ya da genç bireylerin kurban edildiğine dair hiçbir kanıt bulunmamıştı” diyor. “Bu tür bir gözlem arkeolojik literatürde de başka bir yerde rapor edilmedi”

Bu kurbanlar, 2005 yılında Peru’da keşfedilen, Huaca Cao Viejo adlı piramit benzeri boyalı bir yapının altındaki bir mezara gömülmüştü. Mezar, aralarında “Señora de Cao” (Cao Leydisi) adı verilen yüksek statülü bir kadının iyi korunmuş bedeni de dahil olmak üzere altı kişinin kalıntılarını barındırıyor. Mezar ayrıca üç erkeğin ve bitki lifinden yapılmış halatlarla boğularak kurban edilmiş iki gencin kalıntılarını içeriyordu.

Uzun zamandır, bu tür elit Moche mezar gruplarının akraba aile üyelerinden oluştuğu varsayılıyordu, ancak PNAS dergisinde yayımlanan bu yeni çalışma, bu hipotezi bilimsel olarak kanıtlayan ilk araştırma oldu. Araştırmacılar, mezardaki altı kişinin nasıl akraba olduklarını belirlemek için genetik analiz gerçekleştirdi.

Araştırmacılar ilk olarak karbon tarihleme yöntemiyle iskeletlerin yaşını tespit etti ve beşinin yaklaşık aynı dönemde gömüldüğünü keşfetti. Daha sonra, mezardaki bireylerin genomlarını sıralayarak biyolojik akrabalıklarını ortaya çıkardılar ve bir aile ağacı oluşturdular. Genomik analiz, Señora de Cao’nun, kendisine kurban edilen genç kızla akraba olduğunu ortaya çıkardı; muhtemelen teyze-yeğen oldukları düşünülüyor.

Çalışmaya göre mezardaki iki erkek, büyük olasılıkla Señora de Cao’nun kardeşleriydi ve biri muhtemelen kurban edilen kızın babasıydı. Karbon tarihleme analizine göre onlarca yıl önce ölmüş olan üçüncü bir erkek ise bu kardeşlerin babası ya da dedesi olabilir.

Aile mezarında akrabaların birlikte gömülmesi olağan bir durum olsa da, Señora de Cao’nun kardeşlerinden birinin kurbanı ile olan ilişkisi benzeri görülmemiş bir durum: Araştırmacılar, bu genç oğlanın babasına kurban edildiğini keşfetti.

“Moche kültürüyle ilişkili başka yüksek statülü mezarlarda da boğularak kurban edilmelerin önerildiği durumlar var” diyor Fehren-Schmitz. “Bu tür bir kurbanın, muhtemelen daha yüksek toplumsal veya dini/ruhani statüye sahip bireyler için ayrılmış, daha özel ve onurlu bir ritüel öldürme biçimi olduğu düşünülüyor.”

Fehren-Schmitz, araştırma ekibinin gelecekte neden akrabaların kurban edildiği sorusunu araştırmayı planladığını ve Moche elitleri arasında aile içi kurbanın yaygın bir uygulama olup olmadığını görmek için diğer yüksek statülü mezarları inceleyeceklerini söylüyor.

“Unutmayın ki kurbanlar ve gömütler için düzenlemeleri yapan kişiler, kurban edilen ve gömülen kişiler değildi” diyor çalışmanın ortak yazarı ve Harvard Üniversitesi Peabody Arkeoloji ve Etnoloji Müzesi’nde antropoloji küratörü olan Jeffrey Quilter. “Dolayısıyla, buluntularda ortaya çıkan sonuçlara iktidar entrikaları gibi bir şey de yol açmış olabilir.”

Live Science. 23 Aralık 2024.

Makale: J. Quilter, K. Harkins, R. Fanco Jordan, E. Marsh, G. Prieto, J.Verano, S. LeBlanc, N. Broomandkhoshbacht, J. Krigbaum, L.Fehren-Schmitz. 2024. Family relations of Moche elite burials on the North Coast of Peru (~500 CE): Analyses of the Señora de Cao and relatives, Proc. Natl. Acad. Sci.