Özbekistan’da 1.600 Yıl Öncesine Uzanan Ark Kalesi

Tarihi MS 5. yüzyıla kadar uzanan Ark Kalesi, Özbekistan Buhara’nın en eski yapılarından biri olarak biliniyor.

Temeli dikdörtgen planlı, 4 hektar genişliğe ve 20 metre yüksekliğe sahip devasa Ark Kalesi, tarih boyunca hem emir sarayı hem de karargâh olarak kullanılmış. Ark’a dair bilinen ilk kaynak Ebu Bekir Narşahi’nin (899-960) “Buhara Tarihi” eseri. Narşahi eserinde kaleden, “Buhara hükümdarı Bidun, bu kaleyi inşa etti ancak kale çok geçmeden yıkıldı. Birçok kez inşa edildi, birçok kez yıkıldı.” diye bahsediyor.

Esas olarak Buhara emirlerinin ikametgahı olarak bilinen kale, aynı zamanda atanmış devlet görevlilerini, şairleri ve akademisyenleri de barındırıyordu. İçinde saraylar, hazine binaları, askeri birliklerin karargâhı, mescitler, harem, zindan, kütüphane ve dinlenme yerleri gibi bölümler olan Buhara Ark Kalesi tam anlamıyla şehir içinde şehir işlevi görüyordu. Üç tarafı revakla çevrili mescit ise en dikkat çeken yapılarından biri.

Cengiz Han’ın istilasında ciddi zarar gören kale, son şeklini 16. yüzyılda almış. Ancak 1920 yılında Kızıl Ordu’nun saldırısında neredeyse tamamen tahrip edildiğinden beri büyük bir kısmı harabe halinde bulunuyor. Şimdiye dek sadece tarihi ve arkeoloji müzelerini barındıran birkaç bina restore edildi.