Neandertallerin Yok Oluşu Seksten Kaynaklanmış Olabilir

Yeni bir makale, Homo sapiens’in Neandertallerin yok oluşundan şiddetle değil, bunun yerine seks yoluyla sorumlu olabileceğini öne sürüyor.

Neandertalleri yok oluş yoluna sürüklemekten savaşmak değil, sevişmek sorumlu olabilir.

Afrika dışından yaşayan tüm insanların genomunun yaklaşık yüzde 2’si Neandertallerden gelmiş olsa da, bu sürecin ters gittiğine dair çok az kanıt var.

PalaeoAnthropology dergisinde yayınlanan yeni bir makale, atalarımızla çiftleşmenin, birbirleriyle üreyen Neandertallerin sayısını azaltacağı ve nihayetinde yok olmalarına yol açacağı ihtimalini artırıyor.

(İlgili: Bilinen İlk Neandertal Ailesiyle Tanışın)

Bugüne kadar sadece 32 Neandertal genomu dizilenmiş olmasına rağmen, genomlarında Homo sapiens DNA’sının bulunmamasının aslında örnekleme sıradışılığı olması mümkün olsa da, araştırmacılar DNA dizileme teknolojisindeki ilerlemelerin daha fazla mevcut genomu erişilebilir kılmasıyla bu hipotezi çözebileceğini umuyorlar.

Müzenin İnsan Evrimi Araştırma Lideri Profesör Chris Stringer, yeni makaleyi meslektaşı Dr. Lucile Crété ile birlikte yazdı.

Chris Stringer, “Homo sapiens ve Neandertaller arasındaki etkileşimle ilgili bilgimiz son birkaç yılda daha karmaşık hale geldi, ancak gruplar arasındaki çiftleşmenin gerçekte nasıl gerçekleştiğine dair bilimsel tartışmayı görmek hala nadir.” diyor.

“Bu davranış, düzenli olarak Homo sapiens ile ürüyorlarsa Neandertallerin neslinin tükenmesine yol açabilirdi, bu da nüfuslarını yok olana kadar sarsabilirdi.”

Neandertaller ve Homo sapiens’in ilk karşılaşmaları

Neandertaller ve Homo sapiens yaklaşık 600.000 yıl önce birbirlerinden ayrıldılar ve dünyanın çok farklı bölgelerinde evrimleştiler.

Neandertal fosilleri Avrupa ve güney Sibirya’ya kadar Asya’da bulundu. Bu ortamda evrim geçirerek, bugün bulunandan daha soğuk bir iklime uyum sağlamak için en az 400.000 yıl harcadıklarına inanılıyor.

Bu arada, kendi türümüzün ataları Afrika’da evrimleşti. Homo sapiens’in bir grup eski Afrika hominininin doğrudan torunları mı yoksa kıtaya yayılmış farklı gruplar arasındaki karışımın sonucu mu olduğu şu anda belirsiz.

Genetik verilere göre, Homo sapiens yaklaşık 250.000 yıl önce Afrika’dan ara sıra göçler yapmaya başladığında iki tür birbiriyle ilk kez karşılaşmış gibi görünüyor.

Chris Stringer, “Neandertallerin tam olarak neye benzediğini veya nasıl davrandığını bilmeden, Homo sapiens’in akrabaları hakkında ne düşüneceğini ancak tahmin edebiliriz.” diyor.

“Ayrılığın zaman derinliği göz önüne alındığında, dil farklılıkları muhtemelen hayal edebileceğimizden daha büyük olmalıydı ve herhangi bir modern dil arasındaki farklardan çok daha büyük olmalıydı.”

Dil engeli, Neandertal ve Homo sapiens karşılaştırmaları, türün beyinlerinin ve ses aygıtlarının farklı olduğunu düşündüren karşılaştırmalarla, her iki türün de bireysel özellikleriyle pekişmiş olabilir.

Neandertallerin genomları ayrıca, türlerimiz ve onların türleri arasında, özellikle de yüz ve sesle ilgili olanlar arasında yaklaşık 600 genin farklı şekilde ifade edildiğini gösteriyor.

Neandertallerin sosyal iletişim için kullanılabilecek belirgin bir kaş çıkıntısına sahip olmasıyla, bir başka belirgin farklılık da alın olabilir.

Bununla birlikte, bu kaş çıkıntılarının iletmeye çalıştığı sinyaller atalarımızda kaybolmuş olabilir. Bazı araştırmalar, küçülmüş kaş çıkıntılarının Homo sapiens’in bir dizi daha küçük sinyaller iletmek için kaşlara yönelmesine izin verdiğini öne sürüyor.

Her halükarda, bu karşılaşmalar sonunda her iki tür arasında üremeye yol açtı, ancak bunun tam olarak nasıl gerçekleştiği bir gizem.

Neandertal ve Homo sapiens çiftleşmesi

Akrabalarımızın ilk genomlarının dizilenmesinden bu yana türümüzün Neandertallerle çiftleştiğini biliyoruz.

Ancak bugün içimizde bulunan Neandertal genleri, Homo sapiens’in Afrika’dan ilk ayrıldıklarında sahip oldukları bu erken dönemsel etkileşimlerin sonucu değil. Bunun yerine, modern insanın yaklaşık 60.000 yıl önce gerçekleştirdiği çok daha büyük göçlerden geliyorlar.

O dönemde çiftleşme, karşılıklı kur yapmanın sonucu olabilir veya daha az arkadaşça gerçekleşmiş olabilir. Yaşayan en yakın akrabalarımız olan şempanzelerdeki farklı gruplar arasındaki karşılaşmalar, her iki davranışın da kanıtını taşıyor.

Melezleşmenin başarılı olup olmadığı, spesifik olarak üreyen çifte bağlı gibi görünüyor. Şimdiye kadar, 40.000 ila 60.000 yıl öncesine tarihlenen Geç Neandertal genomlarında Homo sapiens genetiğine dair bir kanıt yok.

Bazı türler yalnızca belirli koşullarda yavru üretebildiğinden, bunun melezleşme sürecinin kendisinden kaynaklanması mümkün. Örneğin, Capsella rubella bitkisinden gelen polen, Capsella grandiflora tohumlarını başarılı bir şekilde dölleyebilir, ancak tam tersi olamaz.

Kadınlar aracılığıyla Neandertallerden canlı insanlarda kalıtılan mitokondriyal DNA’nın olmaması, yalnızca erkek Neandertallerin ve dişi Homo sapiens’in çiftleşebileceğinin kanıtı olarak öne sürülmüştü, ancak erkek melezlerin dişilerden daha az verimli olabileceğine dair bazı kanıtlar da var.

Birbirleriyle üreyen daha az Neandertal ve çevre nedeniyle zaten küçük ve dağınık olan grup boyutları ile, Neandertal aile gruplarının dışındaki melezleşme, türlerin düşüşe geçmesine neden olmuş olabilir. Ancak şu anda karar vermek için yeterli kanıt yok.

Chris Stringer, “Görünen tek yönlü gen akışının, üremenin gerçekleştiği ancak başarısız olduğu veya sahip olduğumuz Neandertal genomlarının temsili olmadığını bilmiyoruz.” diyor.

“Daha fazla Neandertal genomu dizilendikçe, Homo sapiens’ten gelen herhangi bir nükleer DNA’nın Neandertallere geçip geçmediğini ve bu fikrin doğru olup olmadığını kanıtlayabilmeliyiz.”

Gelecekteki araştırmalar, Denisovalılar olarak bilinen başka bir hominin türüyle ilgili benzer soruları da araştırabilir ve bize türümüzün en yakın akrabalarıyla nasıl etkileşime girdiği hakkında daha büyük bir fikir verebilir.

Natural History Museum. 31 Ekim 2022.

Makale: Stringer, C., & Crété, L. (2022). Mapping Interactions of H. neanderthalensis and Homo sapiens from the Fossil and Genetic Records. PaleoAnthropology, 2022(2).