Neandertaller, Filleri Yiyecek Kadar Kalabalık Yaşıyordu

Kemikler üzerinde taş aletlerle yapılan izlerin analizine göre, Neandertaller binlerce yıl önce düzenli olarak dev filleri avladı ve yedi.

Soyu tükenmiş düz dişli fil, modern Afrika fillerinden bile daha büyüktü, bu da Neandertal avcılarının bir tanesini alt edip edemeyeceğini belirsiz kılıyor, ancak yeni analiz edilen bir kemik koleksiyonu bunun mümkün olduğunu gösteriyor.

Leiden Üniversitesi’nden Wil Roebroeks, “Bulgu, eski insanların, ya daha önce şüphelenilenden daha büyük gruplar halinde yaşadıklarını ya da eti bozulmaması için işleme yöntemleri olduğunu gösteriyor.” diyor. Söz konusu et miktarı göz önüne alındığında, bu filler gerçekten büyük kalori bombalarıydı.

(İlgili: Neandertaller Mağarada Hayvan Kafatasları Sergilemiş)

Modern insanın uzak kuzenleri olan Neandertallerin düz dişli filleri (Palaeoloxodon antiquus) avlayıp avlamadıkları uzun süredir tartışılıyor. Bu soyu tükenmiş devler 4 metre boyundaydı ve bu da onları modern Afrika filleri ve yünlü mamutlardan daha büyük yapıyordu.

Daha fazlasını öğrenmek için araştırmacılar, 1980’lerden kalma Almanya, Halle yakınlarındaki bir taş ocağında diğer hayvan kalıntıları ve taş aletlerin yanında bulunan fil kemiklerini daha yakından inceledi. Kemikler, yaklaşık 125.000 yıl öncesine, Neandertallerin bölgede olduğu bilinen tek insan olduğu zamana tarihleniyor.

Kalıntılar 70’den fazla file aitti ve birkaçı neredeyse eksiksiz iskeletler olarak bulundu. Kemikler üzerinde bırakılan izler, hayvanların, örneğin beyinleri ve ayaklarındaki tüm büyük yağ yastıkçıkları dahil olmak üzere, et ve yağın son kırıntısını bile elde etmek için iyice doğrandığını gösteriyor.

Ayrıca, diğer etobur hayvanlar tarafından bırakılan çok az kemirme izi vardı, bu da ceset üzerinde çok az yiyecek kaldığını düşündürüyor. Neuwied’deki İnsan Davranış Evrimi Müzesi’ndeki ekip üyesi Lutz Kindler, “Omur kısmında belki biraz kemirme olabilir, ancak bu kalıntıların çoğu o kadar temizdi ki, etobur hayvanlar için çekici değildi.” diyor.

Ekip, fillerden birinin tüm etinin bir ay boyunca yaklaşık 100 yetişkini besleyeceğini hesapladı. Bazı araştırmacılar daha önce mağaralarının boyutu veya ayak izlerinin analizi gibi faktörlere dayanarak Neandertallerin yaklaşık 25 kişiden oluşan oldukça küçük gruplar halinde yaşadıklarını ileri sürmüşlerdi.

Yeni çalışmaya dahil olmayan Cebelitarık Ulusal Müzesi’nden Clive Finlayson, “Küçük gruplar halinde yaşadıklarına dair bir algı var ama kanıtlara baktığınızda hiçbir şey yok.” diyor.

Roebroeks, “Diyelim ki 25 kişiden oluşan daha küçük bir grup bir fili öldürmüş olsaydı, leşin etini soymak ve örneğin kurutarak veya tütsüleyerek bozulmaması için işlemek için yaklaşık üç ila beş gün harcamak zorunda kalacaklardı.” diyor. Kemiklerin üzerindeki izler, Neandertaller karnını doyurduktan sonra etin çürümeye bırakılmadığı anlamına geliyor.

Ekip, kalıntılar arasında daha yüksek oranda erkek ve yaşlı filler buldu, bu da Neandertallerin doğal nedenlerle ölen fillerin yemek yerine özellikle bu hayvanları hedeflediklerini öne sürüyor.

Açıkçası bu oldukça mantıklı, çünkü modern fillerde yaşlı erkekler yalnız yaşama eğiliminde. Roebroeks, yalnızları hedef almanın avlanmayı kolaylaştıracağını, çünkü bu bireylerin tuzağa veya çamurlu kıyılara sürüklenebileceğini söylüyor. “Hareket kabiliyetlerini sınırlayabildiğiniz sürece büyük memelileri öldürmek daha kolay ve ardından mızraklarla işlerini bitirebilirlerdi.”

Daha önce yapılan çalışmalar, Neandertallerin kemiklerin bulunduğu bölgedeki ormanları temizlemiş olabileceğini göstermişti ve bu da onların daha büyük gruplar halinde yaşadıkları fikrini destekliyor.

New Scientist. 1 Şubat 2023.

Makale: Sabine Gaudzinski-Windheuser, Lutz Kindler et al. 2023. Hunting and processing of straight-tusked elephants 125.000 years ago: Implications for Neanderthal behavior. Science Advances.