Neandertalde, Hayvandan İnsana Geçen Hastalığın İlk Kanıtı

Bilim insanları, bir Neandertal fosilini yeniden incelerken, hayvanlardan insanlara geçen bir hastalığın en eski örneğini buldular.

“La Chapelle’in Yaşlı Adamı” olarak bilinen örnek, 1908’de Fransız köyü La Chapelle-aux-Saints yakınlarındaki bir mağarada ortaya çıkarıldı.

Almanya’daki Zürih Üniversitesi’nden Martin Haeusler de dahil olmak üzere araştırmacılar, bu fosilin ortaya çıkarılan neredeyse ilk eksiksiz tarih öncesi insan fosili olduğunu ve en çok araştırılanlardan biri olduğunu söylüyor.

Daha önceki araştırmalar, bu Neandertalin yaklaşık 50.000 yıl önce, 50’li yaşlarının sonunda ya da 60’lı yaşlarının başında öldüğünü ve omurgasında ve kalça ekleminde en yaygın artrit türü olan ileri derecede osteoartriti olduğunu buldu.

(Neandertallerin Süt Dişleri Bizden Daha Hızlı Çıkmış Olabilir)

Ancak Yaşlı Adam’daki tüm biçim bozuklukları, osteoartritin neden olduğu aşınma ve yıpranma ile açıklanamaz.

Scientific Reports dergisinde yayımlanan yeni çalışmada, bilim insanları bu patolojik değişikliklerin bir kısmının bakteriyel hastalık brusellozunun neden olduğu iltihaplanmadan kaynaklandığını buldular.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hastalık sığırlara bulaşıyor ve enfekte hayvanlarla doğrudan temas edildiğinde insanlara da bulaşıyor.

Bilim insanları, modern insanlarla aynı hominin kategorisine ait olan eski insanın omurga örneğindeki patojenik lezyonlarda ve erozyonlarda karakteristik bruselloz belirtileri buldular.

Bilim insanları yayımlanan çalışmada, “Bu vaka, hominin evrimindeki bu zoonotik hastalığın en erken güvenli kanıtına işaret ediyor.” diye yazdı.

Günümüzde hala yaygın olan bruselloz, ateş, kas ağrısı ve haftalar hatta yıllar süren gece terlemelerine neden olur. Araştırmacılar, bunun Neandertallere kasaplık işlemleri sırasında veya çiğ et yeme yoluyla bulaşmış olabileceğinden şüpheleniyorlar.

Çoğu durumda, hastalık ayrıca artrit ağrısına ve kısırlığa yol açabilen testis iltihabına ve ayrıca brusellozdan en yaygın ölüm nedeni olan kalp kapakçıklarının iltihaplanmasına neden olabilir.

Bu hastalık, Ebola ve Covid-19 gibi hayvanlardan insanlara bulaşan en yaygın zoonotik hastalıklardan biri sayılıyor.

Çalışmaya göre, bruselloza neden olan bakteriler, yaban koyunu, keçi, sığır, Avrupa bizonu, ren geyiği ve yaban domuzu gibi Neandertal diyetinin önemli bileşenleri olarak kabul edilen hayvanlar dahil olmak üzere çok çeşitli vahşi yaşam ortamlarında belgelendi.

Araştırmacılar çalışmada, “Neandertaller, günümüzdeki mezbaha deneyiminden farklı olarak, av hayvanlarının kesilmesi sırasında veya çiğ et yiyerek büyük olasılıkla bruselloz ile enfekte oldular.” diyor.

Ancak “La Chapelle’in Yaşlı Adamı” 60’lı yaşlarına kadar yaşadığı için (o dönem için çok yaşlı) araştırmacılar onun hastalığın daha hafif bir versiyonuna yakalanmış olabileceğinden şüpheleniyorlar.

Independent. 26 Kasım 2021.

Makale: Rothschild, B., & Haeusler, M. (2021). Possible vertebral brucellosis infection in a Neanderthal. Scientific Reports, 11(1), 1-9.