Neandertal ve Modern İnsanın Taş Alet Kültürü 100.000 Yıl Beraber Var Oldu

Acheulean kültürünün yaklaşık 200.000 yıl önce yok olduğu düşünülüyordu. Ancak yeni bulgular Acheulean’in, Neandertaller ve erken modern insanlar tarafından üretilen daha ileri teknolojilerle 100.000 yıldan fazla bir örtüşme yaratarak, çok daha uzun süre kullanılmış olabileceğini gösteriyor. 

Cleveland Doğa Tarihi Müzesi’nden Modern İnsan ve Neandertal kafataslarının karşılaştırılması. C: Dr.Mike Baxter

Dr. Alastair Key liderliğindeki araştırma ekibi, Dr.David Roberts ve Dr.Ivan Jaric ile birlikte çalışmaları sırasında, dünyanın farklı bölgelerinden taş aletleri incelerken bu keşfi yaptı. Arkeoloji biliminde yeni olan istatistiksel teknikleri kullanan arkeologlar ve uzmanlar, Acheulean döneminin sonunu yeniden anlamayı ve arkeolojik kayıtları yeniden haritalamayı başardılar. 

Daha önce, modern insanların ve Neandertallerin ortak atası olan Homo heidelbergensis ile ilişkilendirilen eski Acheulean taş aletler ile erken modern insanlar ve Neandertallerin yaptığı daha gelişmiş ‘’Levallois’’ teknolojileri arasında daha hızlı bir değişim olduğu varsayılıyordu. Bununla birlikte, çalışma, bu iki teknoloji arasındaki geçişe yeni bir ışık tuttu ve ikisi arasında önemli bir örtüşme olduğunu öne sürüyor.

(Homo erectus’a Ait 1,4 Milyon Yıllık Kemik Balta Bulundu)

Acheulean taş alet teknolojileri, erken insanlar tarafından yapılan en uzun ömürlü kültürel gelenektir. Doğu Afrika’da 1.75 milyon yıl önce ortaya çıkan el baltası ve nacak parçaları (dönemi karakterize eden taş alet türleri), Afrika, Avrupa ve Asya’da birçok farklı erken insan türü tarafından kullanılmaya devam etti. Bu keşiften önce, Acheulean döneminin 300-150.000 yıl önce sona erdiği yaygın bir şekilde kabul ediliyordu. Bununla birlikte, kayıtlar belirli tarihlerde eksikti ve yok oluş tarihleri yoğun bir şekilde tartışıldı. Araştırmacılar, bu geleneğin muhtemelen dünya çapında farklı zamanlarda sona erdiğini keşfetti, 170.000 yıl öncesinden Sahra Altı Afrika’dan 57.000 yıl öncesinde Asya’ya kadar değişiklik gösteriyordu.

Bir Acheulean el baltası. C: Wikimedia Commons

Ekip, Acheulean’ın ne zaman sona erdiğini anlamak için bilinen en son taş alet topluluklarını bulmak amacıyla dünyanın dört bir yanından farklı arkeolojik alanlar hakkında bilgi topladı. Bilinen en yeni arkeolojik alanlardan sonra taş alet geleneğinin ne kadar uzun süre devam ettiğini tahmin etmek için, koruma çalışmalarında yaygın olarak türlerin neslinin ne zaman tükendiğini tahmin etmek için kullanılan ve optimum doğrusal tahmin olarak bilinen istatistiksel bir teknik kullanıldı. Teknik, arkeolojik kayıtların henüz keşfedilmemiş olan kısmını modelleyebildi. 

Paleolitik arkeolog ve çalışmanın baş yazarı olan Dr. Alastair Key şunları söylüyor: ‘’En eski arkeolojik kayıtlar, her zaman erken insan davranışının eksik bir resmini oluşturur. Bu nedenle bilinen en son Acheulean alanlarının, üretilen bu teknolojilerin son örneklerini temsil etme olasılığının düşük olduğunu biliyoruz. Arkeolojik kayıtların bu eksik kısımlarını yeniden oluşturmamıza izin veren bu teknik, bize sadece geleneğin ne zaman sona erdiğini daha doğru bir şekilde göstermekle kalmıyor aynı zamanda gelecekte yeni arkeolojik keşifleri nerede bulmayı bekleyebileceğimize dair bir gösterge de veriyor.’’ 

Dr.Roberts, “Bu teknik, bir türün son görülme tarihinin, gerçekte neslinin tükendiği tarih olmayacağından, başlangıçta yok oluşları tarihlemek için geliştirilmişti. Yeni bir bağlamda uygulandığını görmek heyecan verici.”


University of Kent. 1 Mart 2021.

Makale: Alastair J. M. Key, Ivan Jarić & David L. Roberts. 2021. Modelling the end of the Acheulean at global and continental levels suggests widespread persistence into the Middle Palaeolithic. Humanit Soc Sci Commun 8, 55.

İstanbul Üniversitesi Tarihöncesi Arkeolojisi mezunu. Aynı okulda Tarihöncesi Arkeolojisi bölümünde yüksek lisans yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login