Neandertal Kemiklerinde Bilinen En Eski İnsan Virüsleri Keşfedildi

Neandertal kalıntılarında bilinen en eski insan virüslerinin keşfi, Neandertallerin yok oluşlarında rol oynayan faktörlere işaret ediyor.

Neandertallerin neslinin tükenmesinde virüslerin rolü var mı? Araştırmacıların bunu anlamak için 50.000 yıldan fazla bir süre öncesine ait bir dizi Neandertal kemiğinde bilinen en eski insan virüslerini ortaya çıkarmayı başardılar.

Ekip, Rusya’daki Chagyrskaya mağarasından elde edilen iki grup Neandertal kalıntısının ham DNA dizileme verilerini taradı. Bu ham dizilerde, üç tip DNA virüsünün (adenovirüs, herpesvirüs ve papillomavirüs) genomlarının kalıntılarını (bir organizmanın genetik bilgisinin tamamı) arıyorlardı.

Sonuç olarak araştırmacılar bunları bulmayı başardı ve hatta üç grubun da kalıntılarını da tespit ettiler. Bulgu, tespit edilen virüsleri şimdiye kadar keşfedilen en eski insan virüsleri haline getiriyor ve 31.600 yıllık Homo sapiens kalıntılarında bulunanların unvanını alıyor.

Araştırmacılar, henüz hakem incelemesinden geçmemiş bir ön baskıda bunun, yalnızca arkeolojik örneklerde viral genom parçalarını tanımlamanın mümkün olduğunu değil, aynı zamanda Neandertallerin de bugün insanları etkileyen aynı virüslerden etkilenmiş olabileceğini gösterdiğini öne sürüyor.

(İlgili: Neandertaller, Afrika’dan Taşıdığımız Hastalıklar Yüzünden Yok Oldu)

Örneğin adenovirüsler, soğuk algınlığından şiddetli akut mide iltihabına kadar çok çeşitli hastalıklara neden olabilir. Mononükleoz ve multipl sklerozu tetikleyebilen, oldukça yaygın olan Epstein-Barr virüsü, herpes virüslerine ait. Papillomavirüsler belki de en çok rahim ağzı kanseriyle olan ilişkileriyle biliniyor.

Neandertallerin bu üç virüse ve etkilerine karşı daha duyarlı olma ihtimali var.

Ancak paleogenetikçilerin dikkate alması gereken bir sınırlama var: kontaminasyon. Çığır açan bir keşif gibi görünen şey, aslında birinin öksürürken ağzını kapatmayı unutmasının ya da meraklı (ya da aç) bir hayvanın sonucu olabilir.

Araştırmacılar, benzerlikleri ve farklılıkları kontrol etmek için eski virüs dizilerini modern virüs dizileriyle karşılaştırdıklarından, bu durum büyük olasılıkla önlendi.

Araştırma yazarı Marcelo Briones, “Bulgular birlikte ele alındığında, verilerimiz bu virüslerin gerçekten Neandertalleri enfekte eden virüsleri temsil edebileceğini gösteriyor.” diyor.

Makale yazarlarının da açıkça belirttiği gibi yeni bulgular, Neandertallerin yok oluşuna tek başına virüslerin neden olabileceği anlamına gelmiyor, ancak en azından bazı bilim insanlarının virüslerin bu yok oluşta bir rol oynamış olabileceği teorisine biraz ağırlık katıyor.

Briones, “Kışkırtıcı ve ilginç hipotezlerini desteklemek için, en azından bu virüslerin genomlarının Neandertal kalıntılarında bulunabileceğini kanıtlamak gerekirdi. Biz de öyle yaptık.” diyor.

IFL Science. 14 Mayıs 2024.

Makale: Ferreira, R. C., Alves, G. V., Ramon, M., Antoneli, F., & Briones, M. R. (2024). Reconstructing prehistoric viral genomes from Neanderthal sequencing data. bioRxiv, 2023-03.