Neandertal Ailesinde Baba Anneden Gençti

Neandertal genleri üzerine yapılan kapsamlı çalışmaya göre, Neandertal çocukların modern insanlara kıyasla daha büyük anneleri ve daha küçük babaları vardı.

Modern insanın ataları bundan 50.000 yıl önce Afrika’yı terk edip yeni topraklara açıldığında, karşılarına Neandertaller çıktı. Bu karşılaşma, günümüzde Afrikalı olmayan popülasyonun genomunun yüzde 2’sini Neandertallerden miras almasıyla sonuçlandı.

Danimarka, Aarhus Üniversitesi, İzlanda deCODE Genetics şirketi ve Almanya Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, genomumuzdaki hangi kısımların Neandertal DNA’sı içerdiğini ve bunun modern insan üzerinde nasıl bir rol oynadığını kavramak için 27.566 İzlandalı’dan elde edilen verileri kullanarak bügüne kadarki en kapsamlı araştırmayı gerçekleştirdi.

(Neandertaller ile Birçok Yerde Birçok Kez Çiftleştik)

Afrika kökenli olmayan her insan DNA’sının yaklaşık yüzde 2’sini Neandertallerden miras alıyor. Ancak, bu oran her insanda farklılık gösteriyor. Araştırma yazarları bu oranları birbirine ekleyerek ve 14 milyon Neandertal DNA parçası kullanarak Neandertal genomunun en az yüzde 38’ini oluşturmayı başardı.

Araştırmacılar bu Neandertal DNA’sını, Leipzig’deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nde dizilenmiş Neandertal ve Denisovalı genomlarıyla karşılaştırarak modern İzlandalılarla karışmış Neandertal popülasyonunun Hırvastistan’da bulunan Neandertal’e, Rusya’da bulunan Neandertal’den daha benzer olduğunu keşfetti. Araştırmada ayrıca İzlandalılarda, daha önce yanlızca Doğu Asyalılarda ve Papua Yeni Gineli popülasyonlarda var olduğu düşünülen Denisovalı DNA’sına da rastlandı. Modern insanlarla karışan Neandertal popülasyonunun atalarının daha öncesinde de Denisovalılarla karıştığı bu durumu açıklama öne sürülenler arasında.

Mutasyon çeşitlerinde farklılıklar

Her jenerasyonda, ebeveynler DNA’larını çocuklarına aktarıyor. Ebeveynlerin yaşı ise yavruya hangi tür mutasyonların aktarılacağına büyük etki ediyor. Aarhus Üniversitesi ve Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Laurits Skov, “Neandertal DNA parçalarındaki genetik mutasyonları modern insan DNA parçalarındaki karşılıklarıyla mukayese ettiğimizde, ortalama olarak, Neandertallerin, annelerinin modern insana kıyasla babalarından daha yaşlı olduğunu saptadık.” diyor.

(Neandertaller Ein Qashish Mağarasını Tekrar Tekrar Kullanmış)

Son olarak araştırmacılar Neandertal DNA’sının günümüz insan sağlığı ve görünümü üzerine görece küçük bir etkisi olduğunu söylüyor. Neandertal DNA’sının İzlandalılar arasında bir etkiye sahip olduğu az sayıda vakada ise prostat kanseri riskinde küçük oranda azalma, nispeten daha kısa boy ve kan pıhtılaşma süresinde kısalma görülüyor.

Makale: Skov, L., Macià, M. C., Sveinbjörnsson, G., Mafessoni, F., Lucotte, E. A., Einarsdóttir, M. S., … & Schierup, M. H. (2020). The nature of Neanderthal introgression revealed by 27,566 Icelandic genomes. Nature, 1-6.