Mükemmel Korunmuş 310 Milyon Yıllık Fosilleşmiş Beyin Bulundu

310 milyon yıllık at nalı yengeci fosilinde çok nadir beyin bulundu ve bu kabukluların evrimi hakkında bazı sürprizler ortaya çıktı.

(A)At nalı yengeci fosilinin bozulmadan korunmuş beyin örneği, Mazon Creek Illinois ABD. (B) Resimdeki beynin yakından görünümü. C: Russell Bicknell

Milyonlarca yıl dayanabilen kemik ve kabukların aksine, yumuşak dokular nadiren fosil olarak korunur. 

Gerçekten de, beyin ve diğer iç organlar gibi hayvan yumuşak dokularının fosil kayıtları o kadar sınırlıdır ki, bu önemli anatomik özelliklerin evrimi ve fosilleşme süreçleri hakkındaki görüşlerde önemli boşluklar vardır. 

Jeoloji Dergisi’nde yayınlanan bu çalışma, bu boşlukların önemli bir kısmını doldurdu. Paleontologlar Dr. Russel Bicknell ve Prof. John Paterson da dahil olmak üzere uluslararası bilim insanları ekibi tarafından yürütülen çalışma, suda yaşayan eski bir eklem bacaklının hassas beynini ve bu kadar ayrıntılı bir şekilde nasıl korunduğunu anlatıyor. 

(Bulunan 245 Milyon Yıllık Fosile Darth Vader İsmi Verildi)

Baş yazar Dr. Bicknell, beyni bozulmamış 310 milyon yıllık at nalı yengecinin keşfini bu kadar özel yapan şeyin ne olduğunu açıklıyor, ‘’Tarih öncesi eklem bacaklı beyinleri hakkındaki sınırlı bilgimizin çoğu kehribardan veya Kambriyen Burgess Shale tipi fosil yataklarından geliyor. Kehribar veya fosilleşmiş ağaç reçinesi genellikle en karmaşık ayrıntıları koruyan, böcekler gibi çeşitli tuzağa düşmüş organizmalar içerir. Bilim insanları, karmaşık görüntüleme teknolojisini kullanarak küçük beyinler de dahil olmak üzere bu canlıları inceleyebilirler.’’ 

(A)Euroops danae beyninin fosili ve (B ve C) yorumlayıcı çizimler. (D)modern bir genç at nalı yengeci beyni. C:Russell Bicknell ve Steffen Harzsch.

‘’Ancak, kehribardaki en eski eklem bacaklıların yalnızca yaklaşık 230 milyon yıl önce Triyas Dönemi’ne kadar uzandığı için, bu belirli fosilleri incelerken sınırlıyız.’’ 

Kambriyen Dönemi’nden kalma Burgess Shale tipli tortular kehribardan çok daha eski ve ayrıca beyin yapılarını koruyorlar. 

Dr. Nickell, ‘’Bu Burgess Shale tipi fosiller dünyadaki en eski hayvanlardan bazılarını temsil ettikleri ve kökenleri en eski evrimsel tarihleri hakkında bizi bilgilendirecekleri için çok önemli.’’ diyor. 

Ekibin yeni fosili, eklem bacaklıların beyinlerinin tamamen farklı bir şekilde korunabileceğini etkili bir şekilde gösteriyor. 

Yaklaşık 23 milyon yıllık Meksika kehribarında duran bir kırkayak ve karınca. C:Greg Edgecombe

At nalı yengeci örneği (Euroops danae), ABD’deki Illinois’in dünyaca ünlü Mazon Creek yatağından geliyor. Bu tortudaki fosiller, siderit adı verilen bir demir karbonat mineralinden yapılmış taşlarda korunmuş. 

Araştırmanın eş yazarlarından Prof. Paterson, ‘’İlk kez, Mazon Creek hayvanlarının yalnızca tüm vücutlarını içine alan hızlı siderit oluşumuyla kaplanmadığını, aynı zamanda sideritin bozulmadan önce iç yumuşak dokularını hızla kapladığını gördük.’’ diyor.

‘’Bizim fosilimizde, Euproops’un beyni, kaolinit adı verilen beyaz renkli bir kil minerali tarafından doldurulmuş. Bu mineral dökümü, çürüdükten çok sonra beynin bıraktığı boşlukta daha sonra oluşmuş olmalı. Bu göze çarpan beyaz mineral olmadan beyni hiç fark etmemiş olabilirdik.’’ 

Çalışma ayrıca, at nalı yengeçlerinin beyin anatomisinin, evrimsel tarihlerinin çoğunda esasen değişmeden kaldığını ortaya koyuyor. 

Çin’den Kambriyen eklem bacaklısı Chengjiangokaris kunmingensis. Fosilde /A) korunan boncuk benzeri ventral sinir kordonunu ve rekonstrüksiyondaki (B) merkezi konum görülebilir. C: Javier Ortega-Hernández.

Prof. Paterson, ‘’Fosilin merkezi sinir sistemi, yaşayan at nalı yengeçlerininkiyle yakından karşılaştırılabilir ve sinirlerin gözlere ve uzantılara göre düzenlenmesinde benzerlik gösteriyor. Ayrıca yemek borunun geçmesi için aynı merkezi açıklığı işaret ediyor. Aradan geçen 310 milyon yıl boyunca grupta meydana gelen önemli morfolojik ve ekolojik çeşitlilik göz önüne alındığında, bu oldukça dikkat çekici.’’ diyor. 

‘’Bu fosil ile birlikte bize tarih öncesi geçmişe ender bir bakış açısı verildi ve bu, nesli tükenmiş bu hayvanların biyolojisini ve evrimini daha iyi anlamamızı sağladı.’’


Universty of England. 27 Temmuz 2021.

Makale: Bicknell, R. D., Ortega-Hernández, J., Edgecombe, G. D., Gaines, R. R., & Paterson, J. R. (2021). Central nervous system of a 310-my-old horseshoe crab: Expanding the taphonomic window for nervous system preservation. Geology.

İstanbul Üniversitesi Tarihöncesi Arkeolojisi mezunu. Aynı okulda Tarihöncesi Arkeolojisi bölümünde yüksek lisans yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login