Mersin’de Aratos’a Ait Olduğu Düşünülen Anıt Mezar İnceleniyor

Mersin’de, Soli Pompeiopolis Antik Kenti’ndeki kazılarda, antik gök bilimci Aratos’a ait olduğu düşünülen mezarda yeni bulgulara ulaşıldı.

Soli Pompeiopolis Antik Kenti’nde sürdürülen kazı çalışmalarında, antik çağda genellikle tümülüs veya toprak altındaki mezarlarda, mezar odasına girişi sağlayan dar ve uzun geçit anlamına gelen dromos’a ve mezarın tabanına ulaşıldı.

Kazılarda antik çağda Tarsus’ta doğan ve döneminin ünlü isimlerinden biri olan filozof, şair, matematikçi ve astronom Aratos’a ait olduğu düşünülen anıt mezarda çalışmalar gerçekleştiriliyor.

(Soli Pompeiopolis Antik Kenti’nde 1700 Yıllık Portre Büst Bulundu)

Kazı başkanı Prof. Dr. Remzi Yağcı, MÖ 3. yüzyıl ile 1. yüzyıl arasındaki Helenistik Dönemi kapsayan ve Aratos’un anısına dikilmiş bir anıt mezar olduğu tahmin edilen yapıda çalışmalara devam ettiklerini söylüyor.

Şu ana kadar ortaya çıkan sonuçlara göre bunun, bölgenin en büyük anıtsal mezarlarından birisi olduğu tahmin ediliyor. Dolayısıyla mezarın Soli için çok önemli olan ünlü bir kişiye ait olduğunu düşünülüyor.

Anıt mezar ile sütunlu cadde ve tiyatro arasındaki alanların kamulaştırılarak yapının bağlantılarının ortaya çıkartılması gerektiğini belirten Yağcı, “19. yüzyıl gezginlerince burası Aratos’un mezarı olarak plan üzerine işaretlenmiş. Biz de arkeolojik olarak bunu araştırıyoruz. Buradan umut ettiğimiz sonuç; bu mezarın gerçekte kime ait olduğunu açığa çıkarmak ve Aratos’un mezarı olarak adlandırılan bu mezardaki buluntular üzerinden kesin olarak tarihlemesini yapmak. Restitüsyon ve restorasyonunu yaptıktan sonra da ziyarete açmak istiyoruz.” diyor.

“Aratos, gerçekten onun mezarıysa Soli için çok önemli bir ünlü. Strabon (Yunan tarihçi, coğrafyacı ve filozof), Soli’nin ünlüleri arasında Aratos, Khrysippos (filozof) ve Philemon (güldürü şairi) adından söz ediyor ve bunlar da antik kaynaklarda Solili ünlüler olarak adlandırılıyor. Mezarını, Mela (antik yazar) görmüş, antik yazarlarda adı geçiyor ve özelliklerinden bahsediliyor.”

Çalışmaların her aşamasında yapıda bir tahribat tespit ettik. En sonunda da anıt mezarın tabanın kireç ocağı olarak kullanıldığını tespit ettik. Yapı, zamanının en muhteşem anıt mezarlarından birisiydi.”

Bütün bu çalışmalar sonuçlandığında yapının kesin olarak tarihlenmesi umut ediliyor.

Şair ve Gökbilimci Aratos

MÖ 315 ila 245 yılları arasında yaşayan Antik Yunan şair Aratos, en çok astronomi konulu şiiri Phaenomena ile biliniyor. Aratos, Makedonya Kralı II. Antigonus Gonatas ve Suriye Kralı I. Antiochus’un saraylarında ikamet ediyordu. Didaktik bir şiir olan Phaenomena, onun tamamen günümüze ulaşan tek eseri olma özelliğini taşıyor.

Zamanın en önemli bilimsel eserlerinden olan ‘Phainomena-Gök Olayları’ Romalılarca sevilmiş ve Cicero, daha sonra da Caesar Germanicus tarafından Latinceye çevrilmişti. Phainomena kendisinden sonraki gökbilimcilerin temel başvuru kaynağı oldu. Gözlemlere dayalı zamanı ölçme ve hava tahminleri üzerine yazılan eser özellikle gemiciler tarafından kullanılmaktaydı. Aratos, eserinde o zamana kadar bilinen 48 takım yıldızı listelerken çizimlerini yapmış ve onları şiirsel bir dil kullanarak tanımlamıştı.