Mariana Adalarında 3.500 Yıllık Ahtapot Yemleri Bulundu

Arkeolojik bir çalışma, Mariana Adaları’nda bulunan deniz kabuklarının ahtapot avlamak için kullanılan yemler olduğunu belirledi.

Pasifik’teki adalarda benzer versiyonları bulunan bu eserler, dünyada türünün bilinen en eskileri arasında yer alıyor.

Çalışma, Tinian ve Saipan’ın Kuzey Mariana Adaları’nda bulunan yemlerin MÖ 1500 yıllarından kalma (Günümüzden 3.500 yıl öncesi) olduğunu doğrulamak için arkeolojik katmanların karbon tarihlendirmesini kullandı.

Guam Üniversitesi’ndeki Mikronezya Bölge Araştırma Merkezi’nden arkeolog Michael T. Carson, “Bu, insanların Mariana Adaları’nda ilk kez yaşadığı zamana ait. Bu yüzden bunların tüm Pasifik bölgesindeki en eski ahtapot yemleri olabileceğini ve aslında dünyanın en eskileri olabileceğini düşünüyoruz.” diyor.

(İlgili: 23.000 Yıllık Bilinen En Eski Olta İğneleri Japonya’da Keşfedildi)

“Let’s catch octopus for dinner: Ancient inventions of octopus lures in the Mariana Islands of the remote tropical Pacific” başlıklı çalışma, hakemli bir akademik dergi olan World Archaeology’de yayımlandı. Antropoloji alanında doktora sahibi olan Carson, Avustralya’nın Canberra kentindeki Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Hsiao-chun Hung tarafından desteklenen çalışmanın baş yazarı.

Balıkçılık aletleri, bir taş ağırlığa ve bir kancaya iplikle bağlanan deniz kabukları, bir tür deniz salyangozu ve ahtapotların en sevdiği yiyeceklerden yapılmıştı.

Bu eserler Mariana Adaları’ndaki yedi bölgede bulundular. En eski yemler 2011 yılında Tinian’daki Taga Evi yakınlarındaki Sanhalom’dan ve 2016’da Saipan’daki Unai Bapot’ta ortaya çıkartıldı. Diğer yerler arasında Saipan’daki Acugao, Tinian’daki Unai Chulu ve Mangilao Golf Sahası’ndaki Mochom, Tarague Plajı ve Guam’daki Ritidian Sahil Mağarası bulunuyor.

Bilinen eserler, bilinmeyen amaç (şimdiye kadar)

Carson, “Eserler biliniyordu – biz onları biliyorduk. Ne olabileceklerine dair olasılıkları, farklı hipotezleri düşünmek uzun zaman aldı.” diyor. “Uzun zaman önce Honolulu’daki Piskopos Müzesi’nden bize söylenen geleneksel fikir, bunların ekmek meyvesi veya taro gibi diğer bitkileri kazımak için olması gerektiğiydi. Ama öyle görünmüyorlar.”

Bu deniz kabukları, bilinen diğer gıda kazıma aletlerinin tırtıklı kenarlarına sahip değildi. Taş olta ağırlıklarının yanı sıra ipin bağlanacağı delikleri ve olukları ile, yaklaşık 3.000 yıl önce Tonga’da bulunan ahtapot yemlerine daha yakın görünüyorlardı.

Carson, “Ahtapot yemlerinin parçaları olduklarından eminiz ve MÖ 1500’e kadar uzandıklarından eminiz.” diyor.

Eski Chamoru halkının bir icadı mı?

Carson, şimdi sorunun şu olduğunu söylüyor: “Eski Chamoru halkı, adalarda ilk yaşadıkları zamanlarda çevrelerine uyum sağlamak için mi bunu icat ettiler?”

Bu ihtimallerden biri. Diğeri ise eski topraklarından geleneği beraberlerinde getirdikleri. Ancak, ilk Mariana yerleşimcilerinin potansiyel anavatanlarında henüz bu türden hiçbir eser keşfedilmedi.

Eğer Chamoru halkı ilk ahtapot yemlerini icat ettiyse, bu onların yaratıcılığına ve problem çözme yeteneklerine yeni bir bakış açısı sağlar. Yeni bir çevrede yaşamak ve mevcut bir gıda kaynağından yararlanmak için yeni ve özel yollar yaratmak zorundalardı.

Carson, “Bulgular, bu tür bir yiyecek kaynağının onlar için yeterince önemli olduğunu ve bu yiyecekleri tuzağa düşürmek için çok özel bir şey icat ettiklerini söylüyor. Diyetlerinin büyük bir yüzdesine katkıda bulunduğunu söyleyemeyiz – muhtemelen değildi – ancak arkeolojide ‘gelenek’ diyeceğimiz şeye dönüşmesi yeterince önemliydi.”

Bakılacak bir sonraki soru, daha eski zamanlardan başka herhangi bir yerde benzer eserler olup olmadığı.

“Tamamen arkeoloji açısından bakıldığında, bir şeyin en eskisini bilmek her zaman önemli – çünkü o zaman işlerin zaman içinde nasıl değiştiğini takip edebilirsiniz. Mariana adalarına taşınan ilk Chamoru halkı için denizaşırı anavatan bölgesi olabilecek diğer tek yer. Bu yüzden bu bulgular için Güneydoğu Asya ve Tayvan’daki adalara bakabiliriz.”

University of Guam. 29 Temmuz 2022.

Makale: Carson, M. T., & Hung, H. C. (2021). Let’s catch octopus for dinner: ancient inventions of octopus lures in the Mariana Islands of the remote tropical pacific. World Archaeology, 53(4), 599-614.