Kuzgunlar 4 Yaşında Bir Çocuk Kadar Gelecekle İlgili Plan Yapabiliyor

Kuzgunlar da en azından 4 yaşındaki bir insan ile bazı büyük maymunlar kadar gelecekteki olaylar için plan yapabiliyor ve bu durum doğal bir adaptasyondan ziyade bağımsız olarak gelişen esnek bir bilişsel yetenek olarak ortaya çıkıyor.

‘Kuşbeyinli’ kelimesi yeni bir anlam kazanıyor. F: Mathias Osvath/Lund University

Kuşlar, bunu vahşi doğada karşılaşabilecekleri durumlar sebebiyle başarmadılar, bu yüzden de bunun bir adaptasyon olduğu söylenemez, aksine bu durum, soyları 320 milyon yıl önce farklılaşan kuşlar ve insanlarda bağımsız olarak gelişen esnek bir bilişsel yetenek olarak ortaya çıkıyor.

Gelecekteki olayların planlanması, gelecekte öngörülen edinimler için uzun süreli belleğin kullanılmasını gerektirir. Uzun zamandır, yaklaşık 4 yaşlarında bir insanın göstermeye başladığı bu yeteneğin kendine has bir insan özelliği olduğu düşünülüyordu. Fakat şempanzelerin, bonoboların ve orangutanların da bu kabiliyete sahip oldukları daha sonra kullanılmak üzere yaptıkları aletler sayesinde ortaya çıkmıştı.

2007’de Cambridge Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bodur alakargaların ileride aç kalabilecekleri zamanları hesaba katarak yiyecek gizlediklerini kanıtladılar.

Bu davranışın esnek olması ve planlama gerektirmesinin yanısıra, bazı bilim insanları bunun hala bir adaptasyon olabileceği görüşünde. Örneğin, İsveç Lund Üniversitesi’nden Mathias Osvath, yiyeceklerin gizlenmesinin sadece bodur alakargalara özgü bir adaptasyon olabileceğini ve ailenin diğer üyelerinin de bunu alışkanlık haline getirmiş olabileceğini belirtiyor.

Kuzgunlar, büyük maymunlar kadar plan yapabiliyor. F: Mathias Osvath/Lund University

Takasçı Kuşlar

Osvath ve meslektaşları, kuzgunların alet kullanımı ve insanlarla takas yapması gibi doğal olmayan diğer bazı davranışları için de geleceği planlayıp planlayamayacağını görmek istiyorlardı.

Bir deneyde, kuzgunlar ilk önce bir kutudan bazı kuru köpek yemeklerini çıkarmak için bir taş kullanmaları için eğitildi. Daha sonra kuşlara, kutunun haricindeki tüm materyaller gösterildi. Araştırmacılar, kuzgunların bir obje seçmelerine izin verdiler ve 15 dakika sonra onlara içinde ödülü ile birlikte farklı bir yere koydukları kutuları gösterdiler. Kuşlar, yiyeceği alabilmek için taşı kutusuna atmak zorunda kaldılar. Kuzgunlar, 14 denemenin 11’inde başarılı oldular.

Kuşlara ayrıca takas testi de yapıldı. Yine, önce bir ödül için bir obje takas etmeleri için eğitildiler. Daha sonra bir yığın nesne arasından doğru objeyi seçmeleri, onu 15 dakika boyunca tutmaları ve sonrasında ise bir deneyci ile ödül karşılığında değiş tokuş yapmaları gerekiyordu. Kuşlar 144 denemenin 143’ünde doğru objeyi seçtiler ve değiş tokuş bölümünde de %77’lik bir başarı gösterdiler.

Ardından, araştırmacılar, alet veya obje seçimi arasındaki arayı 17 saate yükseltti. Bu sefer kuzgunlar yüzde 90 oranında görevi başarıyla tamamladılar.

Kritik bir biçimde, kuzgunlar ilk denemeden başlayarak planlama yapıyordu ve bu da başarılarının alışkanlıktan kaynaklanmadığını öne sürüyor, diyor Osvath ve ekliyor: “Büyük bir maymunla aynı seviyede performans gösterebilir, gerekli bir durumda başka bir yerde meydana gelecek bir gelecek için karar verebilirler”.

Cambridge Üniversitesi’nden Markus Boeckle, “Genel zekanın kuşlarda da geliştiğini de gösteren daha önce sahip olmadığımız yeni ve çok heyecan verici bu kanıtlar, zekanın nasıl evrimleştiğini anlamak için çok önemli.” diyor.

Vasa Papağanlarının Alet Kullanarak Deniz Kabuğu Öğüttüğü Keşfedildi

Şempanzeler ve Maymunlar Taş Çağı’na Girdi

New Scientist – Anil Ananthaswamy. 13 Temmuz 2017.