Köpekler ve Kurtlar İşbirliği Yapmakta Aynı Oranda Başarılı

Araştırmacılar, köpeklerin ve kurtların, ödül karşılığında partnerleriyle işbirliği yapmakta aynı derecede başarılı olduklarını ortaya koydu.

Araştırmada, aynı türden çiftleri test ederek, köpeklerin ve kurtların belirli bir problemi çözmede eşit şekilde başarılı ve verimli olduklarını kanıtlandı. Bu bulgu bizlere temel işbirliği yeteneklerinin köpeklerin ve kurtların ortak atalarında mevcut olduğunu ve evcilleştirme sürecinde kaybolmadığını gösteriyor.

Köpeklerin 30.000 – 40.000 yıl kadar önce evcilleştirildiği tahmin ediliyorve bu süre zarfında vahşi türdeşlerinden yani kurtlardan birçok değişiklik gösterdiler.

(Antik Dönemde Köpeklere Yazılmış 8 Dokunaklı Yazıt)

Karşılaştırmalı Psikoloji Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, köpeklerin ve kurtların, ödül karşılığında aynı türü paylaştıkları bir partnerle eylemlerini nasıl koordine ettiklerini test ettiler.

Max Planck İnsan Tarihi Bilim Enstitüsü ve Max Planck Evrim Antropolojisi Enstitüsü’nden araştırmacılar, köpeklerin ve kurtların görevde eşit derecede iyi başarım gösterdiğini buldular.

Elde edilen sonuçlar, bu yeteneğin köpeklerin ortak bir atadan evcilleştirilmesinden önce mevcut olduğunu da gösteriyor. Araştırmacılar, köpeklerin insanlarla işbirliği yapma yetenekleri ve istekliliklerinden dolayı özel olarak seçildiklerini, işbirliği partnerleri insanlar olduğunda ise, bu canlıların daha yüksek bir başarı oranına sahip olduklarını gösteriyorlar.

Test Senaryosu: Büyük av

Araştırmacılar, işbirliği yeteneğinin test edilebilmesi için, birden fazla hayvanın, geyik veya boynuzlu büyük bir otoburu öldürmeye çalıştığı bir avlanma durumunu taklit eden bir test senaryosu oluşturdular.

Vahşi doğada, hayvanlardan biri, potansiyel avın dikkatini çekerken, grubun geri kalanı da arkadan saldırarak avı indirirler. Bu nedenle, avda en fazla risk alan hayvan, sonunda ödülden bir payın da kendisine verileceği umuduna de güvenmek durumundadır.

(Köpekler İnsanlarla Anlaşabilmek için Kaş Kasları Geliştirmiş)

Araştırmacıların avlanma senaryosunda kurduğu test aparatı, katılımcıları (hayvanları) gıda ödülünden ayıran bir engel içeriyor. Engeli oluşturan aparat, iki açıklıktan oluşuyor ve bir araştırmacı tarafından kontrol edilebiliyor. İlk hayvan, düzenekte gördüğü açık kapıya yaklaştığında araştırmacı hayvanın önündeki açık kapıyı kapatırken, karşıt kapıyı açık bırakıyor. Böylelikle de araştırmacı, işbirlikçi partnerin karşıt kapıdan düzeneğe daha önce girmesine ve yiyeceğe erişmesine izin veriyor. Araştırmacı, daha sonra kapıyı açık bırakıyor ve diğer hayvanın girmesine de izin veriyor. Bu senaryoda, hayvanlar iki şekilde işbirliği yapmak zorunda kalıyorlar. Hayvanlar, önce kendilerini düzeneğin zıt uçlarına yerleştiriyorlar ve sonra da düzeneğe yönelik yaklaşımlarını zamanlıyor ve koordine ediyorlar.

Araştırmacılar, köpeklerin ve kurtların ortalama dört denemeden üçünde başarılı olduklarını keşfettiler. Çalışmanın başyazarı, Max Planck İnsan Tarihi Bilim Enstitüsü’nden Juliane Bräuer, “Köpekler, eylemlerini koordine etme, başarı sıklığı veya görevin ne kadar sürdüğü konusunda kurtlardan daha iyi performans göstermediler. Bu durum, köpekler ve kurtların karmaşık işbirliği görevleriyle ilgili diğer araştırmacıların ortaya koydukları son bulgularla çeliştiği için biraz şaşırtıcı.” diye belirtiyor.

Araştırmacılar, bu sonucun, mevcut çalışmanın sadece temel işbirliği becerisi gerektirdiğini, bu nedenle de bu çalışmadaki görevin basit doğası nedeniyle meydana geldiğini varsayıyorlar.

Gıda paylaşımı türlere değil, çiftin dinamiklerine bağlı

Testi çözdükten sonra, işbirlikçi çiftler genellikle yiyecek ödülünü paylaşıyorlar. Ancak çiftin baskın üyesi ödüle ulaşan ikinci kişi olduğunda paylaşımın daha sık yapıldığı gözlemleniyor.

Bräuer, “Birlikte beslenme, baskın hayvanın daha önce hareket ettiği ve kapalı kapıyı açma riskini aldığı durumlarda daha sık görülüyor, çünkü bu hayvanların yüksek rütbeleri ödülden pay alma şansı tanıyor.” diye açıklıyor. Araştırmacılar işbirliğini test etmeye başlarken, çift içindeki rekabetin de bir faktör olduğunu fark ettiler.

Bununla birlikte, ilginç bir şekilde, çiftlerden ilk önce hareket edenin, kapalı kapıyı açanın ve böylelikle de yemeğe ulaşan ikinci kişinin kim olacağı köpekler ve kurtlarda farklılık gösteriyor.Baskın kurtlar, bu görevi genel olarak baskın köpeklerden daha fazla almaya istekli ve kurtlarda çiftin yiyecekleri paylaşma sıklığı daha fazla. Öte yandan baskın köpekler, eşlerinin kapalı kapıyı açmasını beklemeyi tercih ediyor gibi görünüyor. Beklendiği gibi, köpekler yemek paylaştıkça, çiftin alt üyesinin önce hareket etmesi ve kapalı kapıyı açması daha olası görünüyor.

Daha karmaşık işbirliği araştırılmaya devam ediliyor

Bu çalışmadaki işbirliği türü, bilinçli bir işbirliğinden daha basit mekanizmalara dayansa da, evcilleştirme sürecinde işbirlikçi davranışların nasıl değiştikleri konusunda bizleri bilgilendiriyor.

Bräuer, “Sonuçlarımız, eylemlerin koordinasyonu için gerekli yeteneklerin köpek-kurt atalarında zaten mevcut olduğunu gösteriyor.” diye belirtiyor.

“Gelecekteki çalışmalarda, sosyal dinamikler, yaşam koşulları, görev türü ve belki de ırk farklılıkları gibi faktörlerin köpeklerin ve kurtların işbirlikçi davranışını tam olarak nasıl etkilediği sorusuna odaklanmak ilginç olacaktır.”

Makale: Bräuer, J., Stenglein, K., & Amici, F. (2019). Dogs (Canis familiaris) and wolves (Canis lupus) coordinate with conspecifics in a social dilemma. Journal of Comparative Psychology.