Köpekler İlk Tarımcılarla Beraber Avrasya’ya Yayılmış

İlk çiftçiler, tarım ve hayvan evcilleştirme bilgileriyle Ortadoğu’dan Avrupa’ya doğru göç etmeye başladığında köpekleri de beraberinde götürmüş.

İletişim içindeki bir border collie ve Çekoslovak kurt köpeği. C: Getty

İlk çiftçiler Ortadoğu’dan koyun ve keçi gibi sürü hayvanlarıyla göç etmeye başladığında, köpekler de peşlerine takılmıştı.

DNA kanıtları, kurtların bugün bildiğimiz tüm şekil ve boyutlardaki köpekler haline geliş hikayesindeki bazı boşlukları dolduruyor.

Yiyecek üretimi yani tarım, Bugün Ortadoğu’da yer alan ve Bereketli Hilal adı verilen bir bölgede başladı. Bu bölge, Türkiye, Irak, Suriye, Lübnan, Ürdün, İsrail ve Mısır ülkelerinin bazı bölümlerini kapsıyor.

(İnsanların Tek Dostu Evcil Köpekler Değildi)

Avcı toplayıcı olarak yaşayan insanlar bu dönemlerde yerleşik hayata geçti ve buğday, arpa, bezelye ve mercimek gibi yabani bitkileri yetiştirmeye başladı. Ayrıca yaban koyun, inek ve domuz gibi hayvanları evcilleştirdiler. Yaklaşık 9.000 yıl önce ise Avrupa ve Asya’ya göç ederek evcil hayvan ve çiftçilik bilgilerini beraberinde götürdüler.

Yeni bir araştırma ise köpeklerinin de onlarla beraber bu yolculuğa çıktığını gösteriyor. Kanıtlar, Avrupa ve Asya’daki arkeolojik alanlarda bulunan köpek kalıntılarından elde edilen DNA’dan geliyor.

Köpekler çok uzun bir süredir insanlarla yürüyüşe çıkıyor. C: Getty

Rennes Üniversitesi’nden Dr Morgane Ollivier, “Araştırmamız, köpeklerin ve insanların iç içe geçmiş bir hikayeye sahip olduğunu gösteriyor. Avrupa geneline yapılan bu göç sırasında köpekler insanları takip etmişti.” diyor.

“Bu makalede, köpeklerin ve insanların zaten birbirine sıkıca bağlı olduğunu gösteriyoruz.”

(Köpekler İlk Tarımcı İnsanlarla Birlikte Nişasta Sindirebilmeye Başladı)

Köpekler Avrupa’ya geldiğinde, orada bulunan köpeklerle karıştılar, gen havuzunu değiştirdiler.

Yüzlerce köpek üretilmesi, köpeklerin genlerini daha da karıştırdı. Tüm şekil ve boyutlardaki modern köpekler, artık seyahatlerinde sahiplerine eşlik eden ilk çiftlik köpeklerine göre çok farklı.

Norveç’teki bir kış ormandaki kurt sürüsü. C: Getty

Kurtlardan köpeklere yolculuk

Köpeklerin kurtlardan nasıl evcilleştirilmeye başladığının hikayesi oldukça karmaşık.

Kurtlardan evrilen köpekler, yaklaşık 20.000 ila 40.000 yıl önce avcı toplayıcı insanlar tarafından evcilleştirildi.

Binlerce kilometre uzakta yaşayan iki farklı kurt popülasyonundan evcilleştirilmiş olabilirler.

Uzun süren evcilleştirme süreci, kurtların davranışlarını ve genlerini değiştirmeye başladı ve sonunda bugün bildiğimiz köpeklere dönüştü.

BBC. 17 Ekim 2018.

Makale: Ollivier, M., Tresset, A., Frantz, L. A., Bréhard, S., Bălăşescu, A., Mashkour, M., … & Bartosiewicz, L. (2018). Dogs accompanied humans during the Neolithic expansion into Europe. Biology Letters, 14(10), 20180286.