Kolomb, Frengiyi Gerçekten Avrupa’ya Getirdi mi?

Yeni araştırmaya göre, uzun süredir frengiyi Yeni Dünya’dan Avrupa’ya getirmekle suçlanan kaşif Kristof Kolomb’a haksızlık edilmiş olabilir.

Araştırmacılar, Kolomb’un keşiflerinden önce, Finlandiya, Estonya ve Hollanda’daki insanlara ait arkeolojik kalıntılarda frengiye neden olan bakterilerin izlerini ortaya çıkardılar. Bulgular yakın zamanda Current Biology dergisinde yayımlandı.

Makalenin yazarı İsviçre Zürih Üniversitesi’nde paleogenetik profesörü Verena Schünemann, “Bilinen ilk frengi patlamasının yalnızca Kolomb’un Amerika’ya yaptığı yolculuklara atfedilemeyeceği görülüyor.” diyor.

(Ortaçağ’daki Tropikal Hastalık, Frenginin Tarihini Değiştiriyor)

Cinsel yolla bulaşan ve erken teşhiste günümüzde kolayca tedavi edilebilen bir hastalık olan frengi, Avrupa’da 15. yüzyılın sonlarında yayıldı ve sonraki iki yüzyılda milyonlarca insanı öldürdü.

Araştırmacılar tarihi kalıntılarda ayrıca, günümüzde hala tropikal ve subtropikal bölgelerde var olan ve ekvator frengisi olarak da adlandırılan yaws hastalığı ile daha önce bilinmeyen bir başka patojene neden olan ilgili bakteri türlerinin de kanıtlarını buldular.

Araştırmacılar, bakterinin genetik kodunu analiz ederek, tüm modern frengilerin öncülünün muhtemelen 12. ve 16. yüzyıllar arasında evrimleştiğini buldular.

Ancak frengiye neden olan bakteri ailesi arasında yeni keşfedilen bu çeşitlilik, hastalığın Avrupa’da ortaya çıktığını veya geliştiğini gösterebilir. Araştırmacılara göre, bu da, Kolomb ve denizcilerin 1492 ve 1502 arasındaki dört yolculuktan birinin ardından salgını tetiklediği şeklindeki uzun süredir devam eden teoriyi potansiyel olarak ortadan kaldırabilir.

Frengi erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir olsa da, hala hızla yayılan bir hastalık. Dünya Sağlık Örgütü verileri, sadece 2016 yılında dünya çapında 6 milyon yeni frengi vakası olduğunu tahmin ediyor.

Phys. 9 Eylül 2020.

Makale: Majander, K., Pfrengle, S., Kocher, A., Neukamm, J., du Plessis, L., Pla-Díaz, M., … & Inskip, S. (2020). Ancient Bacterial Genomes Reveal a High Diversity of Treponema pallidum Strains in Early Modern Europe. Current Biology.