Kaptan Cook’un Gemisinin Enkazını Gemi Kurtları Yiyor

Kaptan James Cook’un gemisinin enkazının, “okyanusun termitleri” olan gemi kurtları tarafından yok edilmesinden endişe ediliyor.

Şubat ayında Avustralya Denizcilik Müzesi, ABD’deki Rhode Island açıklarındaki sularda bulunan batık geminin, o ünlü tarihi gemi olduğunu duyurdu.

Rhode Island Deniz Arkeolojisi Projesi (Rimap) bu iddiaya meydan okuyarak RI 2394 olarak bilinen site üzerinde transatlantik bir tartışmaya yol açtı.

Şimdi ise bir uzman, gemi kurtlarının tahtalara sızdığına dair kanıt bulduğunu söylüyor. Plymouth Üniversitesi’nde deniz biyolojisi öğretim görevlisi olan Reuben Shipway, enkaza daldı ve gemi kurtlarının RI 2394’e ait bir tahta parçasına sızdığını buldu.

(İlgili: İngiliz Kaşif James Cook’un Gemisinin Enkazı Bulunmuş Olabilir)

Gemi kurtları (aslında solucan benzeri bir yumuşakça) ahşabın içine sızar ve yer. Shipway, “Bu, insanlık tarihinin en önemli enkazlarından birinin burnumuzun dibinde yok olduğu anlamına geliyor.” diyor.

“Bu, Birleşik Krallık’ı Avustralya’ya ve Amerika’ya bağlayan bir gemi, çünkü Amerikan bağımsızlığı savaşında da gerçekten önemli bir rol oynadı. Ortak kültürel mirasımız. Ve yok ediliyor.”

Avustralya Denizcilik Müzesi de sitenin korunması gerektiğini söylüyor. “Müze, Endeavor ile ilgili duyuruyu yaptığında, sitenin devam eden korunmasına duyulan ihtiyacı büyük bir endişe olarak dile getirdik. Yalnızca Endeavor bölgesini değil, Newport Limanı’ndaki diğer önemli gemileri korumak için uygulanabilecek bir dizi çözüm var.”

Avustralyalı araştırmacılar, enkazı tanımlamak için yirmi yıldan fazla bir süredir Rimap ile çalışıyorlar. Ancak müzenin eski CEO’su Kevin Sumption, bunun Endeavour olduğuna “emin olduğunu” söyledikten sonra ilişkiler gerildi.

Rimap’ın müdürü Dr Kathy Abbass buna öfkeyle karşılık verdi. Bunun, ünlü gemi olma ihtimali olsa da çalışmaların devam ettiğini söyledi. O sırada Rimap’ın lider kuruluş olduğunu ve sonuçlar kesinleştiği zaman nihai raporun yayınlayacağını söyledi.

Abbass, “Rimap, İngiliz asıllı Avustralya vatandaşları ile Endeavour arasındaki bağlantıyı tanıyor, ancak Rimap’ın vardığı sonuçlar, Avustralya duyguları veya siyaseti tarafından değil, uygun bilimsel süreç tarafından yönlendirilecek.” dedi.

Müze sözcüsü, Abbass’ın kısa süre içinde beklenen raporunu almayı dört gözle beklediklerini belirtiyor.

Endeavour, 1768’den 1771’e kadar Güney Pasifik’te yelken açtı. Kaptan Cook, Büyük Britanya için toprak talep etmeden önce bilimsel araştırmalar yaptı ve Yeni Zelanda kıyılarını ve Avustralya’nın doğu kıyı şeridini çizdi.

1778’de İngiliz kuvvetleri, Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında Newport Limanı’nda bu gemiyi batırdı. Söz konusu gemi, bölgedeki birkaç gemi enkazından biri.

Shipway, enkazın açıkta kalan ahşaplarının gemi kurdu Teredo navalis tarafından içeriden yendiğini söylüyor. Shipway, enkazı önemseyen herkesin onu korumak için kaynakları ve finansmanı bulması gerektiğini belirtiyor.

The Guardian. 14 Ağustos 2022.