Kanada’da ‘Ölüm Meleği’ Adlı Tyrannosaurus Türü Bulundu

Yaklaşık 80 milyon yıl önce Kuzey Amerika’da yaşamış “Ölüm Meleği” adı verilen yeni bir tyrannosaur türü keşfedildi.

79.5 milyon yaşında Thanatotheristes degrootorum, Kuzey Amerika’da şimdiye kadar kaydedilen bilinen en eski tyrannosaur oldu. Ayrıca 50 yıl içinde Kanada’da keşfedilen daha önce bilinmeyen ilk tyrannosaur türüydü.

Araştırmanın baş yazarı Jared Voris, “Kesinlikle oldukça heybetli bir hayvan olmalıydı, yaklaşık 2,4 metre boyunda.” diyor.

(Sauropodlar, Atkuyruğu Bitkisi Sayesinde Dev Boyutlara Ulaşmış)

T. degrootorum, yaklaşık 145 milyon ila 65 milyon yıl önce süren dinozor çağının son dönemi olan Kretase döneminde yaşadı. Heybetli canavarın 7 santimetreden uzun ağız dolusu bıçak benzeri dişleri vardı. Burnundan kuyruğuna kadar dinozor yaklaşık 8 metre uzunluğundaydı.

Araştırmacılar, yeni keşfedilen tyrannosaur’un sadece iki kafatası parçasına ve çenesine sahipler (bu nedenle, bu hesaplama için arka uzuvlara ihtiyaç duyulduğu için kütlesini tahmin edemediler), ancak ortaya çıkarılan fosiller, yaratığı yeni bir tür olarak tanımlamak için yeterliydi.

Araştırmacılar bu türe Thanatotheristes adını verdiler. Bu kelime “Thanatos”, Yunan ölüm tanrısı ve “reaper”‘ın Yunancası “theristes” kelimelerinden oluşuyor.

(Dinozorlar Yok Olmasaydı Neler Olurdu?)

Diğer tyrannosaurlar gibi, “ölüm meleği”, kafatasında korkunç bir görünüm veren garip yumrulara sahipti. Ama aynı zamanda eşsiz bir özelliği vardı: Üst burnu boyunca gözlerinden uzanan farklı bir dikey çıkıntı.

Voris, “Bu çıkıntı, diğer tyrannosaur türlerinde daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor. Çıkıntının ne işe yaradığından tam olarak emin değiliz.” diyor.

Sahildeki dinozor

Dinozorun kafatasının ve çenelerinin parçaları, 2010’da dinozor kalıntılarını Güney Alberta’daki Bow Nehri kıyısında tespit eden Kanadalı çift tarafından keşfedildi. Yakınlardaki bir yerde, birkaç dinozor türünün kalıntılarını içeren başka bir kafatası bulundu.

Çalışmanın eş yazarı Darla Zelenitsky, bu kaya oluşumunda bulunan diğer dinozorların sadece bitki yiyicilerden oluştuğunu söylüyor. Bu dinozor türleri şunlardı: Boynuzlu dinozor ve Xenoceratops foremostensis ve pachycephalosaur Colepiocephale lambei.

Bu otçulların T. degrootorum ile aynı kaya tabakasında bulundukları düşünüldüğünde, etoburun günlük menüsünde yer alıyor olmalı yerinde bir tahmin.

Fosilleri bulan çift, Alberta’daki Kraliyet Tyrrell Müzesi’ne keşif hakkında bilgi verdi, ancak Voris müzenin koleksiyonlarına girene kadar bunun yeni bir tür olduğunu fark etmedi.

Yaklaşık 80 cm kafataslarını inceledikten sonra Voris ve meslektaşları, T. degrootorum’un güney Alberta ve Montana’daki Daspletosaurus da dahil olmak üzere diğer tirannosaurlara benzediğini buldular. Çünkü uzun ve derin bir burnu vardı.

Zelenitsky, “Bu özellikler diğer bölgelerdeki tyrannosaur gruplarından farklıydı: Albertosaurus gibi daha hafif yapılı akrabaları, güney orta Alberta’da biraz daha kuzeyde yaşama eğilimindeydi.” diyor.

Zelenitsky, “Bu tyrannosaurların neden bu kadar farklı vücut tiplerine ve kafa şekillerine sahip olduğu belli değil, ancak diyetlerindeki farklılıklardan kaynaklanmış olabilir. Yani, yedikleri avın türü ve onları avlama stratejileri.” diyor.

Yeni keşif, Daspletosaurus benzeri tyrannosaurların batı Kuzey Amerika’nın kuzey kesiminde yaklaşık 80 milyon yıl önce farklılaştığını gösteriyor. Belirli zamanlarda ve yerlerde karakteristik olarak farklı tyrannosaur alt grupları vardı ve hepsi birbirine karışmamıştı.

Dahası, T. degrootorum, yaklaşık 12 milyon yıl sonra yaşayan T. rex kadar büyük değildi, ancak bu keşif, tyrannosaurların T. rex gibi muazzam hiperkarnivorlar olmadığını, yine de kendi eşsiz vücut tipleri ile kendi alanlarına sahip birçok alt grup olduğunu gösteriyor.

Live Science. 13 Şubat 2020.

Makale: Voris, J. T., Therrien, F., Zelenitsky, D. K., & Brown, C. M. (2020). A new tyrannosaurine (Theropoda: Tyrannosauridae) from the Campanian Foremost Formation of Alberta, Canada, provides insight into the evolution and biogeography of tyrannosaurids. Cretaceous Research, 104388.