İsrail’deki arkeologlar, Mısırlılar ve Kenanlılar tarafından inşa edilen 3.200 yıllık bir kale keşfettiler.
İsrail Eski Eserler Kurumu’na (IAA) göre, Galon Kalesi olarak adlandırılan askeri yapının tarihi, İncil’deki Deborah ve Samson kişiliklerinin yaşadığı düşünülen MÖ 12. yüzyılın ortalarına dayanıyor.
IAA’ya göre kale, o zamanlardaki huzursuzluğun bölgeyi ne kadar sarstığını vurguluyor. O zamanlar Kenan ülkesi olarak bilinen bölgenin sakinleri antik Mısırlılar tarafından yönetiliyordu.
“Ardından İsrailliler ve Filistler MÖ 12. yüzyılda geldi ve Kenanlıları ve Mısırlıları nihayetinde yeni ortaya çıkarılan kaleyi inşa etmek zorunda bıraktılar.”
IAA’dan genç gönüllüler, Kudüs’ün 70 kilometre güneyinde bir “kibbutz” (İsrail’de ortaklaşa kullanılan yerleşim bölgeleri) olan Kibbutz Galon’a yakın bir kazı sırasında kaleyi buldular. Kale kalıntıları ve içindeki seramik eserler dikkat çekiciydi. Yaklaşık 18×18 metre boyutlarında olan kalenin dört köşesinin her birinde gözetleme kuleleri ve girişte 3.3 ton ağırlığındaki devasa kayadan oyulmuş bir eşik vardı.
İnsanlar, Mısır tarzı bir mimariye sahip olan kaleye girdiklerinde, merkezde döşeme taşları ve yükselen sütunlarla döşenmiş bir avlu görüyor olmalılardı.
IAA arkeologlarından Saar Ganor ve Itamar Weissbein yaptığı açıklamada, kalenin her tarafında arkeologların, muhtemelen dini ritüeller için kullanılan bir kase ve bardak da dahil olmak üzere bazıları bütün halde olan yüzlerce çanak çömleğin bulunduğu odalardan bahsettiler.
Saar ve Weissbein’e göre, kalenin “şiddetli toprak anlaşmazlıklarının” bu çalkantılı zamana denk gelmesi şaşırtıcı değil.
“Eski İsrailliler, şimdiki merkez İsrail ve Batı Şeria’da yer alan Judean Dağları’ndaki korunaksız ve kale duvarlarıyla güçlendirilmemiş yerleşim yerlerinde yaşıyorlardı.”
Arkeologlar, Filistler’in batıda, Akdeniz’in güney kıyısı boyunca ve ötesinde Aşkelon, Ashdod ve Gat gibi büyük şehirler inşa ettikleri düzlükler boyunca güçlendiklerini söylüyor. Galon kalesi, Filistin ve İsrail topraklarının tam ortasındaydı.
(Filistlerin Avrupalı Genetik Kökeni Kanıtlandı)
Science Advances dergisinde 2019 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre Filistler, muhtemelen Yunanistan, Sardinya ve hatta İberya’dan Akdeniz üzerinden Levant’a (Akdeniz’in hemen doğusundaki topraklar) yaklaşık 3.000 yıl önce göç etmiş insanlardan geliyordu.
Araştırmada, “Filistler, toprak elde etmeye çalışırken Levant’ta Mısırlılar ve Kenanlılar ile karşı karşıya geldiler.” denildi.
Saar ve Weissbein, “Galon kalesi, yeni jeopolitik durumla başa çıkmak için bir Kenanlı-Mısırlı girişimi olarak inşa edilmiş gibi görünüyor.” diyor. Onlar, kalenin “Sahil ovasını Judea ovalarına bağlayan yol olan Guvrin Nehri boyunca giden ana yolu izlemenin mümkün olduğu stratejik bir konuma” inşa edildiğini söylüyorlar.
Bununla birlikte jeopolitik durum, MÖ 12. yüzyılın ortalarında Mısırlılar Kenan topraklarını terk edip Mısır’a geri çekildiklerinde Kenanlıları kendi bölgelerini korumak için yalnız bıraktıklarında değişti.
Saar ve Weissbein, “Onların ayrılmaları artık korunmasız kalan Kenanlı şehirlerinin yıkılmasına yol açtı.” diyor.
Live Science. 2 Eylül 2020.
You must be logged in to post a comment Login