İsrail’de 350.000 Yıl Önce Ateş Kullanımı

Ateşin kontrolü, insanlık tarihinin en önemli gelişmelerinden biridir. İsrail’deki bir mağaradan gelen son buluntular, bize atalarımızın yaklaşık 350.000 bin yıl önce ateşi kontrollü bir şekilde nasıl kullandıklarını ve bu buluşun hayatlarına nasıl etki ettiği gösterecek gibi duruyor.

Çoğu arkeolojik alan bizlere anlık bir fotoğraf sağlar ama İsrail’deki Tabun Mağarası, adeta kocaman bir video arşivi niteliğinde. Haifa’nın yaklaşık 24 km güneyinde bulunan mağara, insanlık tarihin 500.000 yılını belgelemektedir. Haifa Üniversitesi’nden arkeolog ve araştırmanın yürütücülerinden olan Ron Shimelmitz, Tabun Mağarası’nın vermiş olduğu bu dev diziyle tamamen benzersiz bir site olduğunu ve ateşin kontrollü kullanımına dair pek çok bilgi sağladığını belirtti.

Mağarada yapılan önceki araştırmalarda, genellikle taş aletler, artıklar, çakmak taşları ve mağara sakinlerinin alet çantasındaki diğer malzemeler üzerine yoğunlaşılmıştı. Yeni araştırmalarda ise ateşin, atalarımızın rutin hayatlarına ne tür değişiklikler kattığını anlamak için yaklaşık 100 tabakadan oluşan 16 metrelik dolgudaki tüm çakmak taşları incelendi.

350.000 yıldan daha eskiye giden tabakalarda yanmış çakmak taşı bulamadı ancak bundan sonraki tabakaların hepsinde artarak devam eden yanmış çakmak taşları gelmeye başladı. Araştırmacılar, bunun tesadüfi oluşan bir yangın sonucu değil kontrollü bir işlem olduğunu düşünmekteler.

Buluntular, tarih olarak yakındaki diğer mağaralardaki buluntularla benzer. Ancak diğer mağaraların kısa zaman dilimlerini temsil etmesi ve tarihlendirmelerin Tabun Mağarası kadar net olmaması, kontrollü ateşe dair pek ipucu vermemiş. Araştırmacılar, her ne kadar Tabun Mağarası, uzun ve detaylı kanıtlarıyla beraber benzersiz bilgiler sunsa da, ateşin kontrolünün bu mağaraya özgü olmadığını, tüm Doğu Akdeniz’in aynı zamanda ateşin kontrolünü öğrendiğini düşünmekte. Avrupa ve Doğu Akdeniz’deki yerleşmelerde, ateşin kontrolüne dair diğer tarihler de hemen hemen Tabun Mağarası ile aynı. Tabun Mağarası’nın özelliği ise kontrollü ateşin, insan hayatını nasıl etkilediğini gösterebilecek potansiyeli olmasıdır.