İspanyol İç Savaşı’nın Kadın Kurbanları Ortaya Çıkıyor

Arkeologlar, İspanya İç Savaşı’nın ilk günlerinde faşist bir idam mangası tarafından öldürülen 10 kadının toplu mezarını ortaya çıkardı ve çatışmada kadınların sık sık gözden kaçan durumuna dikkat çekti.

Bir önceki gece Uncastillo köyündeki evlerinden kaçırıldıktan sonra 31 Ağustos 1936’da idam edildikleri gün giydikleri giysilerin son kalıntıları olan iyi korunmuş beyaz düğmeler, bazılarının omurgaları üzerinde hala duruyor.

Kadınların cesetleri, Aragon bölgesindeki komşu Farasdues’teki yerel mezarlıkta dar bir çukura atılmıştı.

Mari Carmen Rios’un büyükannesi Inocencia Aznares de onların arasındaydı.

Rios, “Onu neden öldürdüler?” Amcamı bulamadıkları için mi? Okuyup yazabildiği için mi? Cumhuriyete oy verdiği için mi? Bilmiyorum. Yaptıkları hiçbir şey mantıklı gelmiyor.” diyor. 

(Virginia’da İç Savaş Dönemine Ait Cadı Şişesi Bulundu)

1936-1939 savaşı sırasında 500.000’den fazla insan öldürüldü. Tarihi vakıflar, çoğu belirsiz toplu mezarlarda olmak üzere 100.000’den fazla cesedin hala kayıp olduğunu tahmin ediyor.

Solcu koalisyon hükümeti, “demokratik hafızayı yeniden kurma” çabalarının bir parçası olarak, toplu mezarlardan çıkan mezarları finanse etme amaçlı bir tasarıyı Eylül ayında onayladı.

Zaragoza Üniversitesi’nde kadına yönelik iç savaş şiddetini araştıran Cristina Sanchez, çatışmayla ilgili akademik araştırmanın kapsamlı olmasına rağmen ezici bir şekilde erkeklerin deneyimlerine odaklandığını söylüyor.

“Bütün kadınlar nerede? Şimdi onların şiddet mağduru ve fail olarak orada olduklarını görüyoruz.”

Bazılarına siyasi eğilimleri veya aktivizmleri nedeniyle eziyet edildi, ancak kadınların çoğu erkek akrabalarının yerine kurban olarak öldürüldü. İnfaz yöntemleri her iki cinsiyet için de eşit derecede vahşiydi.

“Boğularak, asılarak öldürülen insanlar var ve çoğu idam mangası tarafından öldürüldü.”

Arkeolog Javier Ruiz, Farasdues’deki kazıların Kasım ayında başladığını ancak katliamın onlarca yıldır bölgenin toplumsal hafızasında yer aldığını söylüyor.

“10 kadını tek seferde öldürmek pek çok yerde olmadı, en azından Aragon’da. Uncastillo’da bu 10 kadın hiç unutulmadı.”

Arkeologlar, mezarlarının yanında kimliği henüz belirlenemeyen en az yedi adamın cesedinin bulunduğu başka bir yer keşfettiler.

Bu kazı, Rios için daha sonra yerini bir kapanma hissine bırakan güçlü öfke duygularını tetikledi, “Onu bulduk ve onu büyükbabamın yanına gömeceğiz, dediğinizde dürüst olmak gerekirse bu beni çok mutlu etti.”

Reuters. 17 Aralık 2020.