İspanya’da 4,500 Yıllık Neolitik İskelette Fazla bir Azı Dişi Bulundu

İspanya Atapuerca’daki Cueva de el Mirador toplu mezarında 3 yerine 4 azı dişi olan bir bireye rastlandı. 40 yaşında bir erkek olan bireyin başka birçok diş problemi de olduğu görüldü.

İnsan diş yapısında üst ve alt çenenin her iki tarafında 3 adet azı dişi bulunuyor. Fazladan bir diş bulunması oldukça sıradışı bir durum. Günümüz toplumunda fazladan bir dişin görülme oranı %0.1 ila %3.4 arasında değişiyor.

Karşılaştırmalı İnsan Biyolojisi (Journal of Comparative Human Biology)  dergisindeki araştırma Burgos, Atapuerca’daki Cueva de El Mirador isimli toplu mezar alanında böyle bir bireye rastlandığını ortaya koydu. 40 yaşındaki erkek bireyin hem fazladan bir azı dişi hem de birçok başka diş problem var. Toplu mezar alanı 4,760 ila 4,200 yıl öncesine tarihleniyor.

Atapuerca’da ilk defa rastlanılan olay, aynı zamanda bilimsel bir dergide yayınlanan ilk antik popülasyon azı dişi fazlası örneği.  Araştırmacılardan Marina Lozano, “Arkeolojik popülasyonlar göz önüne alındığında, araştırılmış ve yayınlanmış fazla diş vakaları oldukça az. O yüzden bu bir yenilik oldu” diyor.

Neolitik Ağız ve Diş Sağlığı

40 yaşındaki erkek bireyin dişlerinde ciddi bir aşınmanın yanı sıra diş çürümesi, apse, diş özü (pupla) iltihabı, periodontal hastalık (dişeti ve diş çevresihastalığı), üst azı dişinde diş karıştırma izleri ve şakak kemiği ile çene kemiği arasındaki eklem artriti gibi birçok oral patoloji bulundu.

Marina Lozano “Bu teşhisler, Neolitik dönemde ağız sağlığının tarım ve hayvancılık yapan toplumlarda kötüleştiğini kanıtlıyor. Hafifletici tedaviler olmayınca bu gittikçe büyüyen bir olay” diyor.

Ağız sağlığının kötüleşmesi, bu dönemde beslenmenin değişmesine bağlı. Daha fazla tahıl ile daha fazla nişasta ve karbonhidrat içeren yiyecekler, diş temizliği olmayan toplumlarda, çürükleri arttırıyor.

“Daha iyi bi tanı koyabilmek için kalıntılar CBC tomografisi (CBCT) ile incelendi” diyor Lozano. 3 boyutlu görüntüler sağlayan bu teknoloji, 4. Azı dişinin iç yapısını tanımlamaya, ve bu bireyde başka fazla dişler olmadığını kesinleştirmeye yardımcı oldu.

IPHES - Institut Català de Paleoecologia Humana i Evolució Social